ไม่ได้ตั้งใจจะกระทำใส่คนที่ไม่เกี่ยวข้อง(กระทำโดยพลาด)

สำหรับบทความกระทำโดยพลาดนั้นตัวอย่างจะเยอะหน่อยนะครับ เพื่อที่จะให้เห็นภาพและเข้าใจได้ง่ายขึ้น ซึ่งบทความนี้จะเกี่ยวกับการกระทำผิดแต่ไม่ได้ตั้งใจจะทำใส่บุคคลนั้น จะต้องรับโทษยังไง และหนักเท่าไร บทความนี้เนื้อหาค่อนข้างเข้มข้น อยากให้เน้นอ่านตัวอย่างที่ยกให้เป็นพิเศษครับ จะได้เข้าใจง่ายขึ้น Legardy พร้อมพาผู้อ่านทุกท่านไปอ่านกันแล้วครับ ไปกันเลย !

ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 60 ได้บัญญัติเรื่องการกระทำโดยพลาดไว้ว่า

ผู้ใดเจตนาที่จะกระทำต่อบุคคลหนึ่ง แต่ผลของการกระทำเกิดแก่อีกบุคคลหนึ่งโดยพลาดไป ให้ถือว่าผู้นั้นกระทำโดยเจตนาแก่บุคคลซึ่งได้รับผลร้ายจากการกระทำนั้น แต่ในกรณีที่กฎหมายบัญญัติให้ลงโทษหนักขึ้น เพราะฐานะของบุคคลหรือเพราะความสัมพันธ์ระหว่างผู้กระทำกับบุคคลที่ได้รับผลร้าย มิให้นำกฎหมายนั้นมาใช้บังคับเพื่อลงโทษผู้กระทำให้หนักขึ้น

หลักเกณฑ์การพิจารณาองค์ประกอบของการกระทำโดยพลาด

1.)ต้องเป็นการกระทำโดยเจตนา เล็งเห็นผล หรือ ประสงค์ต่อผลก็ได้ เพราะว่าการกระทำโดยประมาทนั้นไม่สามารถพลาดได้

• เจตนาโดยตรง (ประสงค์ต่อผล)

ยกตัวอย่างเช่น Aตั้งใจจะฆ่าB จึงใช้ปืนยิง แต่Bหลบได้ กระสุนจึงพลาดไปโดนC ที่ยืนอยู่ข้างๆจนเสียชีวิต 

ในกรณีนี้A มีความผิดฐานฆ่าคนตายโดยเจตนา ถึงแม้ว่าจะไม่ได้ตั้งใจฆ่าCก็ตาม แต่เพราะAมีเจตนาฆ่าBตั้งแต่แรก เพียงแต่ผลที่เกิดขึ้นนั้นพลาดไปถูกC ดังนั้นAจึงมีความผิดทั้งพยายามฆ่าBและเจตนาฆ่าC

• เจตนาโดยอ้อม (เล็งเห็นผล)

ยกตัวอย่างเช่น Aขับรถด้วยความเร็วสูงบนถนนที่รถและคนพลุกพล่าน ซึ่งAสามารถเล็งเห็นได้อยู่แล้วว่าการขับรถเร็วนั้นเพิ่มโอกาสในการเกิดอุบัติเหตุและอาจทำให้คนที่โดนชนนั้นบาดเจ็บหรือเสียชีวิตได้ แต่ก็เลือกที่จะขับรถเร็วอยู่ดี สุดท้ายแล้วรถของAก็เกิดอุบัติเหตุจริงๆและมีผู้เสียชีวิตด้วย Aจะมีความผิดฆ่าคนตายโดยเจตนาถึงแม้ว่าจะไม่ได้ตั้งใจฆ่าใครโดยตรง แต่การกระทำของAนั้น แสดงให้เห็นว่าย่อมเล็งเห็นผลที่จะเกิดขึ้นได้

2.)ต้องมีบุคคล 2ฝ่ายขึ้นไป คือฝ่ายที่กระทำ และฝ่ายที่ได้รับผลจากการกระทำนั้น หากการกระทำนั้นมีแค่ฝ่ายเดียว จะไม่ถือว่ากระทำโดยพลาดครับ

ยกตัวอย่างเช่น Aตั้งใจที่จะใช้อาวุธปืนยิงB แต่Bหลบได้ทำให้กระสุนนั้นไม่ถูกใคร เห็นไหมครับว่าไม่มีฝ่ายที่ได้รับผลกระทบจากการกระทำ แต่BสามารถเอาผิดA ฐานพยายามฆ่าได้

3.)เจตนาที่ต้องการกระทำกับอีกบุคคลหนึ่ง แต่ผลนั้นไปเกิดกับอีกบุคคลหนึ่งโดยพลาดไป

ผลที่เกิดขึ้นจริงไม่ตรงกับบุคคลที่ผู้กระทำตั้งใจไว้ อาจเกิดจากความผิดพลาดใดๆก็ตาม ให้ถือว่าเป็นการกระทำโดยเจตนาแก่บุคคลที่ได้รับผลร้ายนั้น

ยกตัวอย่างเช่น Aใช้อาวุธปืนยิงB แต่Bหลบได้ ทำให้กระสุนนั้นไปถูกC เสียชีวิต แบบนี้จะถึงว่าAผิดฐานเจตนาฆ่าC และพยายามฆ่าB

ซึ่งการกระทำนั้นไม่ได้ใช้แค่เฉพาะกับบุคคลอย่างเดียว แต่ให้รวมถึงทรัพย์ด้วย

การกระทำโดยพลาดนั้นต้องเป็นผลประเภทเดียวกันเท่านั้น

หากผู้กระทำได้กระทำการโดยพลาดผลที่เกิดขึ้นนั้นจะต้องเป็นผลที่อยู่ในประเภทเดียวกันกับที่ผู้กระทำตั้งใจไว้ หากเป็นผลคนละประเภทจะไม่ถือว่าเป็นการกระทำโดยพลาด สามารถแบ่งได้ดังนี้

1.)เป็นเจตนากระทำกับบุคคล และพลาดไปโดน บุคคล

ยกตัวอย่างเช่น A ปามีดใส่B แต่พลาดไปโดน C

เป็นการกระทำระหว่างบุคคล(B) ต่อบุคคล(C)

2.)เป็นเจตนากระทำต่อทรัพย์ และ พลาดไปโดนทรัพย์

ยกตัวอย่างเช่น Aเอาท่อนเหล็กตีสุนัขB แต่พลาดไปโดนแมวของC

เพราะว่าสัตว์เลี้ยงนั้นถือเป็นทรัพย์สินเช่นกัน และเป็นการกระทำระหว่างทรัพย์ต่อทรัพย์

3.)เจตนากระทำต่อบุคคล พลาดไปโดนทรัพย์

ยกตัวอย่างเช่น Aตั้งใจขับรถชนB แต่พลาดไปชนรถของC แทน

จะไม่ถือว่าเป็นการกระทำโดยพลาด แต่Aจะผิดฐานพยายามฆ่า และทำให้เสียทรัพย์ครับ

4.)เจตนาทำต่อทรัพย์สิน แต่พลาดไปโดนบุคคล

ยกตัวอย่างเช่น Aใช้ไม้ตีโทรศัพท์B แต่พลาดไปโดนหัวC

จะไม่ถือว่าเป็นการกระทำโดยพลาด เพราะว่าเป็นผลคนละประเภท

จำง่ายๆเลยคือ จะเป็นการกระทำโดยพลาดนั้น ต้องเป็นผลระหว่างบุคคลต่อบุคคล และทรัพย์สินต่อทรัพย์สินเท่านั้น

การกระทำโดยพลาด = เจตนาโอน

ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 60 เป็นหลักกฎหมายที่บัญญัติไว้ว่า 

"ถ้าผู้ใดกระทำโดยเจตนาเพื่อจะให้เกิดผลอย่างหนึ่งอย่างใดแก่บุคคลหนึ่ง แต่ผลนั้นพลาดไปถึงอีกบุคคลหนึ่ง ผู้นั้นมีความผิดในผลที่พลาดไป เหมือนว่าเจตนาให้ผลนั้นเกิดแก่บุคคลนั้น"

ยกตัวอย่างเช่น

Aตั้งใจวางยาพิษในอาหารของB แต่Cได้กินอาหารที่วางยาพิษนั้นแทน ทำให้Cป่วยหนัก

ในกรณีนี้ Aจะมีความผิดฐานพยายามฆ่า แม้ว่าจะไม่ได้ตั้งใจทำร้ายนายCก็ตาม เนื่องจากเจตนาที่จะฆ่าBได้โอนไปยังCแทนนั่นเอง

สรุปง่ายๆคือ การที่ผู้กระทำมีเจตนาที่จะกระทำผิดต่อบุคคลหนึ่งหรือวัตถุหนึ่ง แต่ผลที่เกิดขึ้นเป็นการกระทำผิดต่อบุคคลหรือวัตถุอื่น โดยที่เจตนาของผู้กระทำยังคงต้องรับผิดในผลที่เกิดขึ้นตามเจตนาเดิม

การกระทำโดยพลาดที่ไม่ต้องรับโทษหนักขึ้น

กฎหมายได้กำหนดให้รับโทษหนักขึ้นสำหรับความผิดที่กระทำต่อบุคคลที่มีฐานะพิเศษ เช่น บุพการี ผู้สืบสันดาน เจ้าพนักงาน หรือพระภิกษุ แต่สำหรับการกระทำโดยพลาดนั้น ผู้กระทำผิดไม่ต้องรับโทษหนักขึ้น

คำปรึกษาจริงเรื่อง "กระทำโดยพลาด" พร้อมคำตอบจากทนายความ

Q: พูดว่าผู้อื่นโดยไม่ตั้งใจ

Q: เรื่องบุกรุกยามวิหาร โดยไม่ได้ตั้งใจ โดนลากไปในพื้นที่ส่วนหอ

Q: กลายเป็นผู้สมรู้ร่วมคิดกับบุคคลล้มละลายโดยไม่ได้ตั้งใจ

ตัวอย่างคำพิพากษาเรื่องการกระทำโดยพลาด

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 205/2516 

ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 60, 68

ผู้ตาย ผู้เสียหาย และจำเลย ร่วมดื่มสุราด้วยกันจนเมาแล้วผู้ตายกับจำเลยทะเลาะกัน ผู้เสียหายจึงชวนจำเลยกลับบ้าน ผู้ตายตามมาต่อยและเตะจำเลยจนล้ม ลุกขึ้นก็ยังถูกเตะอีก เมื่อผู้ตายเตะ จำเลยก็ใช้มีดปลายแหลมที่ติดตัวไปแทงสวนไปสองสามครั้ง ถูกผู้ตาย ระหว่างนั้นผู้เสียหายเข้าขวางเพื่อห้าม จึงถูกมีดได้รับบาดเจ็บ ส่วนผู้ตายถึงแก่ความตาย การกระทำของจำเลยต่อผู้ตายเป็นการกระทำโดยป้องกันพอสมควรแก่เหตุ แม้จะพลาดไปถูกผู้เสียหายเข้าด้วย ซึ่งตามมาตรา 60 ประมวลกฎหมายอาญา จะถือว่าจำเลยมีเจตนาแทงผู้เสียหายก็ดี แต่การกระทำของจำเลยก็เป็นผลสืบเนื่องมาจากจำเลยแทงผู้ตายเพื่อป้องกันสิทธิ พอสมควรแก่เหตุอันไม่เป็นความผิด จำเลยจึงไม่มีความผิดฐานทำร้ายร่างกายผู้เสียหายด้วย

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 447/2510

ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 288, 290, 60

จำเลยกับภรรยาโต้เถียงกัน แล้วจำเลยใช้ไม้ไผ่ซึ่งมีขนาดโตกว่า หัวแม่มือนิดหน่อย ยาวประมาณ 1 วา ตีภรรยาแต่ตีหนักมือไป ทำให้พลาดไปถูกนางบุญลืมซึ่งภรรยาของจำเลยยืนเกาะหลังอยู่ถึงแก่ความตาย เมื่อภรรยาจำเลยหนีไปแล้ว จำเลยก็มิได้ตีซ้ำอีก ซึ่งบ่งชี้ให้เห็นว่าจำเลยกระทำโดยไม่รู้สำนึกในการกระทำและมิได้ ประสงค์ต่อผลหรือย่อมเล็งเห็นผลว่านางบุญลืมอาจถึงแก่ความตาย เพราะการกระทำของจำเลยได้จำเลยจึงมีความผิดฐานฆ่าคนโดยไม่เจตนาตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 290

สรุป

การกระทำโดยพลาดในกฎหมายอาญานั้นต้องการให้ผู้กระทำการรับผิดชอบต่อผลของการกระทำที่เกิดขึ้น ถึงแม้ว่าผลที่เกิดขึ้นนั้นจะไม่ตรงกับเจตนาที่ตั้งใจไว้ตั้งแต่แรก แต่ผู้กระทำยังคงต้องรับผิดชอบตามเจตนาเดิมที่มีอยู่ดี เพราะฉะนั้นก่อนจะกระทำอะไรก็ตามคิดเยอะๆและหายใจเข้าออกให้มากๆครับ มีสติตลอดเวลา หากกำลังทุกข์ใจปัญหาทางด้านกฎหมาย สามารถปรึกษาทนายความผ่าน Legardy ได้ตลอด 24ชั่วโมง ได้เลยครับ