ผู้รับเหมาทิ้งงาน-งานไม่เสร็จ: ฟ้องเรียกร้องค่าเสียหาย

            การจ้างผู้รับเหมาทำงาน เช่น จ้างก่อสร้างบ้านหรืออาคาร จ้างผลิตสินค้า จ้างบริการ ปัญหาที่พบได้บ่อยในการจ้างคือ ผู้รับเหมาทิ้งงานหรือทำงานไม่เสร็จตามสัญญา ซึ่งสร้างความเดือดร้อนและความเสียหายให้กับผู้ว่าจ้างเป็นอย่างมาก ไม่ว่าจะเสียเวลา งบประมาณบานปลาย หรือบางครั้งต้องเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมในการหาผู้รับเหมารายใหม่มาทำต่อให้เสร็จ 

            ถ้าหากผู้ว่าจ้างประสบปัญหาผู้รับเหมาทิ้งงานหรือทำงานไม่เสร็จตามสัญญา ผู้ว่าจ้างสามารถดำเนินการทางกฎหมายเพื่อเรียกร้องสิทธิของตนได้โดยมีแนวทางและขั้นตอนในการเตรียมตัวฟ้องผู้รับเหมาเพื่อเรียกร้องค่าเสียหาย

สัญญาจ้างเหมา สัญญาจ้างทำของ คืออะไร 

            สัญญาจ้างเหมา ตามกฎหมายถือเป็นสัญญาจ้างทำของ ซึ่งเป็น สัญญาต่างตอบแทน ที่ผู้รับจ้างจะต้องทำงานอย่างใดอย่างหนึ่งให้แก่ผู้ว่าจ้าง โดยสัญญาจะมุ่งหมายถึงผลสำเร็จของงานเป็นหลัก ผู้ว่าจ้างไม่มีอำนาจบังคับบัญชาเหมือนกับสัญญาจ้างแรงงาน ดังนั้น ผู้รับจ้างจึงมีอิสระในการทำงาน และมีหน้าที่ในการทำงานให้สำเร็จลุล่วง เมื่อทำงานสำเร็จผู้ว่าจ้างจะต้องให้ค่าจ้างเป็นค่าตอบแทนสำหรับผลงานนั้น ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 587

            ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 587 ไม่ได้กำหนดให้สัญญาจ้างทำของต้องทำเป็นหนังสือเท่านั้น ดังนั้น การตกลงด้วยวาจาจึงมีผลสมบูรณ์เช่นกัน แต่แม้ว่ากฎหมายจะยอมรับการทำสัญญาด้วยวาจา แต่ในทางปฏิบัติก็ควรมีพยานหลักฐานที่เป็นเอกสาร ถ้าหากมีการผิดสัญญาเกิดขึ้น และต้องการฟ้องร้องเป็นคดีต่อศาลจะสามารถพิสูจน์ได้ง่าย และมีโอกาสในการชนะคดีสูง

ผู้รับเหมาทิ้งงานหรือทำงานไม่เสร็จ = ผิดสัญญา

            ผู้รับเหมาทิ้งงานหรือทำงานไม่เสร็จ คือการที่ผู้รับเหมาหยุดทำงานโดยไม่มีเหตุผลก่อนที่งานจะเสร็จตามสัญญาหรือตามที่ตกลงกันไว้ ดังนั้น ในกรณีที่ผู้รับเหมาทิ้งงานทำงานไม่เสร็จจึงถือเป็นการผิดสัญญา ผู้ว่าจ้างมีสิทธิ์ที่จะบังคับให้ผู้รับเหมาทำตามที่ตกลงในสัญญาได้ มีสิทธิบอกเลิกสัญญาและเรียกร้องค่าเสียหายได้ 

ประเภทของค่าเสียหายที่เรียกร้องได้

            ผู้ว่าจ้างสามารถเรียกร้องค่าเสียหายจากผู้รับเหมาให้จ่ายค่าเสียหายที่เกิดจากการทิ้งงานหรือทำงานไม่เสร็จ ในสัญญาก่อสร้างหรือจ้างทำของ มีดังนี้

1. ค่าเสียหายในการทำงานต่อให้แล้วเสร็จ

• ค่าใช้จ่ายในการจ้างผู้รับเหมารายใหม่มาทำงานต่อให้แล้วเสร็จ 
• ค่าใช้จ่ายในการแก้ไข ซ่อมแซม หรือรื้อถอน กรณีที่ผู้รับเหมาเดิมทำงานไว้ไม่เรียบร้อย หรือไม่ได้มาตรฐานจะต้องมีค่าใช้จ่ายในการแก้ไขก่อนจะให้ผู้รับเหมารายใหม่มาทำต่อ 

2. ค่าจ้างที่จ่ายไปแล้วโดยไม่ได้รับงานตามสัดส่วน

            ในกรณีที่ผู้ว่าจ้างได้จ่ายเงินค่าจ้างให้แก่ผู้รับเหมาแล้ว แต่ผู้รับเหมาทำงานไม่ครบตามจำนวนเงินที่เบิกไป ทิ้งงานหรือทำงานไม่เสร็จ ผู้ว่าจ้างมีสิทธิเรียกคืนเงินได้ เช่น เงินมัดจำที่จ่ายไว้ก่อนเริ่มงาน เงินเบิกล่วงหน้า หรือทำงานไปแล้วเพียงบางส่วนแต่พบว่างานที่ทำจริงน้อยกว่าจำนวนเงินที่เบิกไป

3. ค่าขาดประโยชน์ 

            เป็นค่าเสียหายที่ไม่ได้เกิดจากตัวงานโดยตรง แต่เกิดจากการที่ผู้ว่าจ้างไม่สามารถใช้ประโยชน์จากงานนั้นได้ตามกำหนดเวลา เช่น ค่าเช่าที่ต้องจ่ายเพิ่ม กรณีที่ต้องเช่าที่พักอื่นอยู่ต่อเนื่องจากก่อสร้างบ้านไม่เสร็จตามกำหนด หรือค่าขาดรายได้ ในกรณีที่ผู้ว่าจ้างดำเนินการธุรกิจและไม่สามารถผลิตสินค้าได้ 

4. ค่าปรับตามสัญญา (เบี้ยปรับ)

            หากในสัญญามีการกำหนดอัตราค่าปรับไว้เนื่องจาก ความล่าช้าในการส่งมอบงาน ผู้รับจ้างที่ทิ้งงานจะต้องรับผิดชอบค่าปรับที่เกิดขึ้นจนถึงวันที่ผู้ว่าจ้างบอกเลิกสัญญา

เช็คลิสต์! หลักฐานที่ต้องใช้ฟ้องร้องดำเนินคดีเรียกค่าเสียหาย

1. หลักฐานเกี่ยวกับสัญญาจ้าง

2. หลักฐานเกี่ยวกับการผิดสัญญา

ผู้รับเหมาทิ้งงาน ผู้ว่าจ้างต้องดำเนินการอย่างไร

            ผู้รับเหมาทิ้งงานหรือทำงานไม่แล้วเสร็จตามสัญญา ผู้ว่าจ้างควรปรึกษาทนายความเพื่อให้ช่วยตรวจสอบสัญญา ดำเนินการบอกเลิกสัญญาและฟ้องเรียกค่าเสียหายจากผู้รับเหมา ซึ่งมีขั้นตอนในการเตรียมตัวดังต่อไปนี้ 

1. ตรวจสอบเอกสารสัญญา

            เมื่อผู้รับเหมาทิ้งงานหรือทำงานไม่เสร็จ ควรตรวจดูรายละเอียดในสัญญาจ้าง เช่น เงื่อนไขการทำงาน ระยะเวลาทำงาน ค่าจ้าง ค่าปรับ วิธีการบอกเลิกสัญญาและสิทธิในการบอกเลิกสัญญา 

2. การส่งหนังสือบอกกล่าวทวงถาม  

            เมื่อผู้รับเหมาทิ้งงานหรือทำงานไม่เสร็จต้องทำหนังสือบอกกล่าวทวงถามและบอกเลิกสัญญาไปยังผู้รับเหมาก่อนเพื่อเป็นการให้แก่ผู้รับเหมาในการแก้ไขและปฏิบัติตาม ดังนั้น จึงควรปรึกษาทนายความและให้ทนายความจัดทำหนังสือบอกกล่าวทวงถามโดยแจ้งให้ผู้รับเหมากลับมาทำงานตามที่กำหนด แต่ถ้าผู้รับเหมาเพิกเฉยไม่ดำเนินการ จะบอกเลิกสัญญาและดำเนินการฟ้องร้องผู้รับเหมาตามกฎหมายต่อไป ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 387

            ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 593 ถ้าผู้รับเหมาทิ้งงานหรือไม่ทำงาน โดยไม่มีเหตุผล ผู้ว่าจ้างสามารถบอกเลิกสัญญาได้ทันที โดยไม่ต้องรอให้ถึงวันที่ครบกำหนดส่งมอบงานตามสัญญา

            แต่อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่ผู้ว่าจ้างกับผู้รับเหมาได้มีการตกลงเรื่องแก้ไขเปลี่ยนแปลงแบบแปลนหรือขอบเขตของงาน ไปจากที่ตกลงกันไว้ในสัญญาเดิม คำวินิจฉัยของศาลฎีกาได้เน้นย้ำถึงหลักการใช้สิทธิเลิกสัญญาอย่างชอบธรรมตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 387ซึ่งวางหลักไว้ว่า หากการผิดสัญญาไม่ใช่กรณีที่ถือเอากำหนดระยะเวลาเป็นสาระสำคัญ ผู้ว่าจ้างย่อมต้องบอกกล่าวให้โอกาสผู้รับจ้างได้แก้ไขก่อน จึงจะชอบที่จะบอกเลิกสัญญาได้ ดังนั้น การบอกเลิกสัญญาจึงมีความสำคัญอย่างมาก จึงควรทำให้ถูกต้องตามกฎหมาย

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 8605/2552 

            จำเลยที่ 1 ตกลงว่าจ้างโจทก์ให้รับช่วงก่อสร้างอาคารคลับเฮ้าส์ โดยกำหนดแล้วเสร็จภายในวันที่ 30 พฤศจิกายน 2542 ต่อมาโจทก์และจำเลยที่ 1 ได้แก้ไขเปลี่ยนแปลงแบบแปลนก่อสร้างให้ผิดไปจากเดิมหลายประการ ย่อมเป็นที่เห็นได้ว่าการก่อสร้างจะต้องล่าช้าออกไปจนไม่สามารถทำให้เสร็จได้ภายในวันที่กำหนดอย่างแน่นอน ตามพฤติการณ์จึงถือได้ว่า คู่กรณีมีเจตนาให้มีการเปลี่ยนแปลงในข้อสาระสำคัญแห่งสัญญา โดยมิได้ถือเอากำหนดระยะเวลาเป็นสาระสำคัญอีกต่อไป 

การทำงานล่าช้ากว่ากำหนดจึงมิใช่ความผิดของโจทก์ จำเลยที่ 1 ไม่อาจบอกเลิกสัญญาโดยอ้างเหตุว่าโจทก์ทำงานล่าช้ากว่ากำหนด เว้นแต่จะได้บอกกล่าวโดยกำหนดระยะเวลาพอสมควรเพื่อให้โจทก์ปฏิบัติตามสัญญาเสียก่อน หากโจทก์ไม่ปฏิบัติตามสัญญาแล้วจำเลยที่ 1 จึงชอบที่จะใช้สิทธิบอกเลิกสัญญาได้ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 387 การบอกเลิกสัญญาของจำเลยที่ 1 โดยไม่บอกกล่าวก่อนจึงเป็นการใช้สิทธิโดยไม่ชอบ

3. จัดเตรียมเอกสารสำคัญสำหรับการดำเนินคดี

            เอกสารสำคัญสำหรับการดำเนินคดีที่ต้องจัดเก็บไว้ เช่น สัญญาจ้าง ใบเสนอราคา ใบเสร็จรับเงิน ภาพถ่ายหน้างาน หรือแชท อีเมล หนังสือแจ้งต่าง ๆ  

4. การฟ้องเรียกร้องค่าเสียหาย

            หลังจากที่ผู้ว่าจ้างได้ส่งหนังสือบอกกล่าวทวงถามไปยังผู้รับเหมาแล้วผู้รับเหมาไม่ปฏิบัติตาม ขั้นตอนต่อไปคือให้ดำเนินคดีทางแพ่งเพื่อฟ้องร้องเรียกค่าเสียหาย การฟ้องคดีแพ่งควรดำเนินการโดยทนายความ เนื่องจากเป็นขั้นตอนที่ซับซ้อนและต้องอาศัยความเชี่ยวชาญ

การรวบรวมและวิเคราะห์หลักฐาน ทนายความจะช่วยการรวบรวมและวิเคราะห์หลักฐานทั้งหมด เช่น สัญญาจ้าง ใบเสร็จ ภาพถ่าย หนังสือบอกเลิกสัญญา เพื่อใช้ประกอบการฟ้อง

• การยื่นฟ้องศาล ทนายความจะจัดทำคำฟ้องและยื่นคำฟ้องต่อศาล
• การดำเนินคดีในชั้นศาล หลังจากที่ได้ยื่นคำฟ้องแล้วศาลจะกำหนดวันสำหรับการดำเนินกระบวนการพิจารณาคดี การสืบพยาน 
• ศาลมีคำพิพากษา เมื่อมีการสืบพยานจนเสร็จสิ้น ศาลชั้นต้นจะมีคำพิพากษาตัดสินคดี เช่น ให้ผู้รับเหมาชำระค่าเสียหายทั้งหมด หรือบางส่วน
• การอุทธรณ์ฎีกา หากมีฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งไม่พอใจในคำพิพากษาของศาล สามารถใช้สิทธิในการอุทธรณ์ฎีกาได้ ตามเงื่อนไขของกฎหมายต่อไป
• การบังคับคดี เมื่อศาลมีคำพิพากษาแล้วแต่ผู้รับเหมาไม่ยอมชำระค่าเสียหายตามคำพิพากษา ผู้ว่าจ้างสามารถบังคับคดี โดยการยึดอายัดทรัพย์สินของผู้รับเหมาเพื่อนำเงินมาชำระค่าเสียหายให้ผู้ว่าจ้าง

อายุความ

            กรณีผู้รับจ้างฟ้องผู้ว่าจ้างในกรณีที่ผู้รับเหมาทิ้งงาน และเรียกค่าเสียหายจากจ้างผู้รับเหมาอื่นมาทำงานและค่าเบี้ยปรับ มีกำหนดอายุความ 10 ปี ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ 193/30

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 66/2542 

         โจทก์มีสิทธิเรียกร้องให้จำเลยรับผิดชดใช้ค่าจ้างก่อสร้างที่เพิ่มขึ้นเพราะการจ้างบุคคลอื่นก่อสร้างอาคารต่อจากจำเลยได้ตามสัญญา ไม่ถือเป็นการเอาเปรียบจำเลย โจทก์ฟ้องเรียกค่าเสียหายในกรณีผิดสัญญาจ้างทำของขอเรียกค่าปรับรายวันและค่าจ้างที่เพิ่มขึ้นจากการที่โจทก์จ้างบุคคลอื่นทำการก่อสร้างต่อจากจำเลย สิทธิเรียกร้องนี้ไม่มีกฎหมายกำหนดอายุความไว้โดยเฉพาะ จึงมีอายุความสิบปีตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 193/30

สรุป

            เนื่องจากกระบวนการทางกฎหมายในการฟ้องร้องคดีจ้างทำของมีความยุ่งยากซับซ้อน และต้องอาศัยการตีความสัญญาและข้อเท็จจริงค่อนข้างมาก จึงควรปรึกษาและมอบหมายให้ทนายความผู้เชี่ยวชาญ ดำเนินการตั้งแต่ขั้นตอนการจัดทำหนังสือบอกกล่าวทวงถาม การวิเคราะห์หลักฐาน และการฟ้องคดี ซึ่งเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่ง เพื่อให้ท่านสามารถได้รับชดเชยค่าเสียหายอย่างเป็นธรรม