สวัสดีครับ ผมแอดมินจาก Legardy แพลตฟอร์มที่รวบรวมทนายความจากทั่วประเทศไทย วันนี้ผมเห็นว่ามีคนเข้ามาถามเรื่องการแจ้งความคดีอาญาในกระทู้ของเราเยอะมาก และมักจะมีความกังวลคล้ายๆ กัน ผมเลยรวบรวมข้อมูลจากคำถามและคำตอบของทนายในกระทู้มาเขียนเป็นบทความที่ละเอียดที่สุด เพื่อให้ทุกคนเข้าใจขั้นตอนการแจ้งความคดีอาญาได้อย่างถูกต้องและครบถ้วน
การแจ้งความคดีอาญาคืออะไร? จำเป็นแค่ไหน?
การแจ้งความคดีอาญาเป็นขั้นตอนแรกที่สำคัญที่สุดในกระบวนการยุติธรรมทางอาญา เมื่อคุณตกเป็นผู้เสียหายจากการกระทำความผิดทางอาญา ไม่ว่าจะเป็นการลักทรัพย์ ฉ้อโกง ทำร้ายร่างกาย หรือความผิดอาญาอื่นๆ การแจ้งความคือการแจ้งให้เจ้าหน้าที่ตำรวจทราบถึงการกระทำความผิดที่เกิดขึ้น เพื่อให้มีการสืบสวนสอบสวนและดำเนินคดีกับผู้กระทำความผิดต่อไป
ทำไมการแจ้งความคดีอาญาถึงสำคัญ?
การแจ้งความคดีอาญามีความสำคัญอย่างยิ่งด้วยเหตุผลหลายประการ ประการแรก เป็นการเริ่มต้นกระบวนการยุติธรรมอย่างเป็นทางการ ทำให้เจ้าหน้าที่สามารถเริ่มสืบสวนคดีได้ทันที ประการที่สอง เป็นหลักฐานสำคัญที่แสดงว่าคุณได้ดำเนินการตามกฎหมายอย่างถูกต้อง ซึ่งจะเป็นประโยชน์ในการเรียกร้องความเป็นธรรมในอนาคต
ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 2(3) กำหนดให้ "ผู้เสียหาย" หมายความถึงบุคคลผู้ได้รับความเสียหายเนื่องจากการกระทำความผิดฐานใดฐานหนึ่ง รวมทั้งบุคคลอื่นที่มีอำนาจจัดการแทนได้ตามกฎหมาย
ใครควรแจ้งความ และเมื่อไหร่ควรเริ่มดำเนินการ?
คุณควรแจ้งความทันทีที่พบว่าตนเองตกเป็นผู้เสียหายจากการกระทำความผิดทางอาญา ยิ่งแจ้งความเร็วเท่าไหร่ โอกาสที่เจ้าหน้าที่จะรวบรวมพยานหลักฐานได้ครบถ้วนก็จะมีมากขึ้นเท่านั้น โดยเฉพาะในกรณีที่มีร่องรอยการกระทำความผิดที่อาจเลือนหายไปตามกาลเวลา เช่น รอยบุกรุก ร่องรอยการทำร้ายร่างกาย หรือพยานในที่เกิดเหตุ
ผู้ที่ควรแจ้งความได้แก่
- ผู้เสียหายโดยตรง
- ทายาทของผู้เสียหาย (กรณีผู้เสียหายเสียชีวิต)
- ผู้แทนโดยชอบธรรม (กรณีผู้เสียหายเป็นผู้เยาว์)
- ผู้อนุบาล (กรณีผู้เสียหายเป็นผู้ไร้ความสามารถ)
ขั้นตอนแจ้งความคดีอาญา ควรรู้อะไรบ้าง?
เมื่อคุณตัดสินใจแจ้งความดำเนินคดีอาญา สิ่งสำคัญที่สุดคือการเตรียมตัวให้พร้อม จากประสบการณ์ที่เห็นในกระทู้ของเรา หลายคนมักพลาดตั้งแต่ขั้นตอนแรกเพราะไม่ทราบว่าต้องเตรียมอะไรบ้าง ทำให้ต้องเสียเวลาเดินทางไปกลับหลายรอบ
ต้องเตรียมอะไรบ้างก่อนเดินทางไปแจ้งความ?
การเตรียมเอกสารและหลักฐานให้พร้อมเป็นสิ่งสำคัญมาก เอกสารที่จำเป็นต้องเตรียมมีดังนี้
- บัตรประจำตัวประชาชนตัวจริง หรือบัตรที่ทางราชการออกให้ที่มีรูปถ่าย
- ทะเบียนบ้านฉบับจริง (บางกรณีอาจต้องใช้)
- หลักฐานที่เกี่ยวข้องกับคดีทั้งหมด เช่น
- ภาพถ่ายความเสียหาย
- คลิปวิดีโอจากกล้องวงจรปิด
- ข้อความการสนทนา
- เอกสารสัญญาหรือหลักฐานการโอนเงิน
- ใบเสร็จรับเงินหรือหลักฐานการชำระเงิน
- รายละเอียดของผู้ต้องสงสัย (ถ้ามี) เช่น ชื่อ-นามสกุล ที่อยู่ หรือภาพถ่าย
ขั้นตอนที่สถานีตำรวจ ทำอย่างไรไม่ให้เสียเวลา?
เมื่อไปถึงสถานีตำรวจ คุณควรปฏิบัติตามขั้นตอนดังนี้
- แจ้งความประสงค์กับเจ้าหน้าที่เวรว่าต้องการแจ้งความคดีอาญา
- เจ้าหน้าที่จะสอบถามรายละเอียดเบื้องต้นเพื่อพิจารณาว่าเป็นความผิดอาญาหรือไม่
- หากเป็นความผิดอาญา จะส่งต่อให้พนักงานสอบสวน (ร้อยเวร) เป็นผู้รับแจ้งความ
- พนักงานสอบสวนจะบันทึกคำให้การของคุณ
ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 123 กำหนดให้พนักงานสอบสวนจะต้องรวบรวมพยานหลักฐานทุกชนิดเท่าที่สามารถจะทำได้ เพื่อประสงค์จะทราบข้อเท็จจริงและพฤติการณ์ต่างๆ อันเกี่ยวกับความผิดที่ถูกกล่าวหา
การให้ปากคำ ทำยังไงให้ข้อมูลครบถ้วน?
การให้ปากคำที่ชัดเจนและครบถ้วนจะช่วยให้การสอบสวนเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ควรเล่าเหตุการณ์ตามลำดับเวลา (Timeline) โดยระบุ
- วัน เวลา และสถานที่เกิดเหตุให้ชัดเจน
- รายละเอียดเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นตามความเป็นจริง
- ความเสียหายที่ได้รับโดยละเอียด
- ข้อมูลของผู้ต้องสงสัยหรือพยานที่เกี่ยวข้อง
การติดตามผลคดี ทำไมถึงสำคัญ?
การติดตามผลคดีเป็นสิ่งสำคัญมาก เพราะบางครั้งคดีอาจต้องใช้เวลาในการสืบสวนสอบสวน การติดตามผลอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้
- ทราบความคืบหน้าของคดี
- สามารถให้ข้อมูลเพิ่มเติมได้ทันทีหากพนักงานสอบสวนต้องการ
- แสดงให้เห็นว่าคุณให้ความสำคัญกับคดีนี้
- เพิ่มโอกาสในการจับกุมผู้กระทำความผิดได้เร็วขึ้น
แจ้งความคดีอาญาแล้วควรทำอะไรต่อ?
หลังจากแจ้งความแล้ว หลายคนมักคิดว่าหน้าที่ของตนเองจบแล้ว แต่จากที่เห็นในกระทู้ของเรา คดีที่ประสบความสำเร็จมักเป็นคดีที่ผู้เสียหายติดตามอย่างต่อเนื่อง เพราะการแจ้งความเป็นเพียงจุดเริ่มต้นของกระบวนการยุติธรรมเท่านั้น
ต้องรอนานแค่ไหนถึงจะมีความคืบหน้า?
ระยะเวลาในการดำเนินคดีขึ้นอยู่กับความซับซ้อนของคดีและพยานหลักฐานที่มี โดยทั่วไปมีกรอบเวลาดังนี้
คดีทั่วไปที่มีหลักฐานชัดเจน
- การสอบสวนเบื้องต้น 1-2 สัปดาห์
- การรวบรวมพยานหลักฐาน 2-4 สัปดาห์
- การออกหมายเรียกผู้ต้องหา ภายใน 1 เดือน
ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับปัจจัยดังนี้ เพราะแต่ละสถานที่มีพนักงงานที่ทำงานแตกต่างกัน
- ความซับซ้อนของคดี
- จำนวนผู้เกี่ยวข้องในคดี
- ปริมาณและความชัดเจนของพยานหลักฐาน
- ประเภทของความผิดทางอาญา
- การให้ความร่วมมือของผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่าย
คดีที่ซับซ้อนหรือมีผู้เกี่ยวข้องหลายคน
- การสอบสวน อาจใช้เวลา 2-3 เดือน
- การรวบรวมพยานหลักฐาน อาจจะใช้เวลา 1-6 เดือน
- การส่งสำนวนให้อัยการ อาจจะใช้เวลาภายใน 6 เดือน
ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 37 กำหนดให้คดีอาญาบางประเภทมีอายุความในการร้องทุกข์ ดังนั้นการติดตามคดีอย่างต่อเนื่องจึงมีความสำคัญมาก
ติดต่อพนักงานสอบสวนอย่างไรให้ได้ผลเร็ว?
การติดต่อกับพนักงานสอบสวนควรทำอย่างมีประสิทธิภาพ
- ขอเบอร์โทรศัพท์และช่องทางติดต่อโดยตรง
- จดชื่อและหมายเลขประจำตัวของพนักงานสอบสวน
- นัดหมายล่วงหน้าก่อนเข้าพบทุกครั้ง
- เตรียมข้อมูลและเอกสารเพิ่มเติมให้พร้อม
- สอบถามความคืบหน้าอย่างสม่ำเสมอ แต่ไม่ควรถี่เกินไป
การแจ้งความคดีอาญาที่มีประสิทธิภาพจะส่งผลโดยตรงต่อความสำเร็จในการดำเนินคดี หากทำไม่ถูกต้องตั้งแต่ต้น อาจทำให้เสียสิทธิหรือเสียเปรียบในการต่อสู้คดีได้ ต่อไปนี้คือสิ่งที่คุณต้องทำเพื่อให้การแจ้งความประสบความสำเร็จ
แจ้งความที่ไหนสะดวกและเร็วที่สุด?
คุณมีสิทธิเลือกแจ้งความได้ตามกฎหมายในสถานที่ต่อไปนี้
- สถานีตำรวจท้องที่เกิดเหตุ (แนะนำที่สุด)
- เจ้าหน้าที่สามารถเข้าตรวจสอบที่เกิดเหตุได้ทันที
- รวบรวมพยานหลักฐานได้รวดเร็ว
- มีโอกาสพบพยานในพื้นที่ได้ง่าย
- สถานีตำรวจท้องที่คุณพบผู้ต้องสงสัย
- เหมาะกับกรณีติดตามผู้ต้องสงสัยมาพบในพื้นที่อื่น
- ต้องส่งเรื่องกลับไปยังท้องที่เกิดเหตุ ทำให้ล่าช้าได้
- สถานีตำรวจใกล้บ้านคุณ
- สะดวกในการติดตามคดี
- ต้องส่งเรื่องไปยังท้องที่เกิดเหตุ อาจใช้เวลานาน
- ไม่แนะนำหากต้องการความรวดเร็ว
ควรปรึกษาทนายก่อนแจ้งความหรือไม่?
การปรึกษาทนายก่อนแจ้งความมีผลดีที่สำคัญ
- ป้องกันการเสียสิทธิ
- ทนายจะแนะนำการใช้สิทธิตามกฎหมายอย่างถูกต้อง
- ช่วยวางแผนการให้ปากคำที่เป็นประโยชน์ต่อคดี
- แนะนำการเก็บพยานหลักฐานที่สำคัญ
- เพิ่มโอกาสชนะคดี
- วิเคราะห์ความเป็นไปได้ในการดำเนินคดี
- วางกลยุทธ์การต่อสู้คดีตั้งแต่ต้น
- เตรียมเอกสารสำคัญให้ครบถ้วน
ทำยังไงให้การแจ้งความมีน้ำหนักในชั้นศาล?
การแจ้งความที่มีน้ำหนักต้องทำตามนี้
- การรวบรวมพยานหลักฐาน (สำคัญที่สุด)
- บันทึกภาพถ่าย วิดีโอทันทีที่เกิดเหตุ
- เก็บเอกสารทุกฉบับที่เกี่ยวข้อง
- จดบันทึกรายละเอียดเหตุการณ์
- รวบรวมข้อมูลพยานบุคคล
- การให้ปากคำ
- พูดความจริงทั้งหมด ไม่เพิ่มเติมหรือบิดเบือน
- อธิบายเหตุการณ์ตามลำดับเวลา
- ระบุวัน เวลา สถานที่ให้ชัดเจน
- ใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย ไม่คลุมเครือ
- การติดตามคดี
- ติดต่อพนักงานสอบสวนสม่ำเสมอ
- พร้อมให้ข้อมูลเพิ่มเติมเมื่อมีการร้องขอ
- เก็บสำเนาเอกสารทุกฉบับที่ยื่นต่อเจ้าหน้าที่
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการแจ้งความคดีอาญา
การแจ้งความคดีอาญามีทั้งสิ่งที่ทำได้และทำไม่ได้ตามกฎหมาย หากทำผิดพลาดอาจมีความผิดทางอาญาร้ายแรง ต่อไปนี้คือคำตอบสำหรับคำถามที่พบบ่อย
แจ้งความคดีอาญาได้ที่ไหนบ้าง?
สถานที่รับแจ้งความที่ถูกต้องตามกฎหมาย
- สถานีตำรวจท้องที่เกิดเหตุ
- มีอำนาจสอบสวนโดยตรง
- ดำเนินการได้ทันที
- รวบรวมพยานหลักฐานได้รวดเร็ว
- สถานีตำรวจนครบาล (กรณีกรุงเทพฯ)
- รับแจ้งความได้ทุกสถานี
- ส่งเรื่องต่อให้ท้องที่รับผิดชอบ
- กองบังคับการปราบปราม
- คดีสำคัญหรือซับซ้อน
- คดีที่มีผู้เสียหายจำนวนมาก
- คดีที่มีผลกระทบในวงกว้าง
ถ้าแจ้งความเท็จจะมีโทษอะไร?
การแจ้งความเท็จมีความผิดทางอาญาร้ายแรง
- ความผิดฐานแจ้งความเท็จ
- จำคุกไม่เกิน 3 ปี ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 137
- ปรับไม่เกิน 60,000 บาท
- หรือทั้งจำทั้งปรับ
- ความผิดฐานเบิกความเท็จ
- หากให้การเท็จในชั้นศาล
- จำคุกไม่เกิน 5 ปี
- ปรับไม่เกิน 100,000 บาท
- ความผิดฐานกลั่นแกล้งให้ผู้อื่นต้องรับโทษ
- จำคุกไม่เกิน 3 ปี
- ปรับไม่เกิน 60,000 บาท
ใช้บริการ Legardy ปรึกษาทนาย 24 ชั่วโมง ช่วยติดตามคดีให้คุณ
Legardy มีทนายความผู้เชี่ยวชาญคดีอาญาที่พร้อมให้คำปรึกษาตลอด 24 ชั่วโมง โดยสามารถช่วยคุณในเรื่องต่างๆ ดังนี้
- วิเคราะห์คดีและให้คำแนะนำทางกฎหมาย
- ช่วยประสานงานกับพนักงานสอบสวน
- ตรวจสอบความถูกต้องของเอกสารทางคดี
- วางแผนการดำเนินคดีในระยะยาว
- แนะนำแนวทางการรวบรวมพยานหลักฐานเพิ่มเติม
ปรึกษาทนายตัวจริง
สอบถามได้ทุกเรื่องราวทางกฎหมาย
"โดนโกง โดนประจาน" ปรึกษาได้ในคลิกเดียว
สมัครเป็นทนายออนไลน์
แพล็ทฟอร์มรวบรวม
งานกฎหมายจากทั่วประเทศ
ติดต่อเรา
ดาวน์โหลดแอปพลิเคชันได้ที่
