ความผิดหมิ่นประมาทตามประมวลกฎหมายอาญา

ความผิดฐานหมิ่นประมาทแม้ไม่มีคำด่าหยาบคาย

แม้ไม่มีคำด่าหยาบคาย หรือคำไม่สุภาพ แต่ถ้าทำให้วิญญูชนคนทั่วไปเข้าใจได้ว่าหมายถึงใคร และทำให้บุคคลที่ถูกใส่ความเสียหายต่อชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น ถูกเกลียดชัง ก็มีความผิดนะคะ

ยกตัวอย่างเช่น นางลินโพสต์ข้อความและภาพถ่ายที่ดินแห่งหนึ่งใน Facebook ของนางลิน ว่า "ล้อมรั้วในที่หลวง" เป็นข้อความที่กล่าวในลักษณะว่า เอาที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินไปเป็นประโยชน์ส่วนตน จึงเป็นการใส่ความบุคคลผู้เป็นเจ้าของที่ดินว่า เป็นคนไม่ดีเห็นแก่ได้ หาประโยชน์ใส่ตัวเอง โดยวิธีเอาเปรียบผู้อื่น เป็นคนขี้โกงเอาที่ดินสาธารณสมบัติของแผ่นดินไปเป็นของตนเองโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย คนทั่วไปอ่านข้อความและเห็นรูปภาพย่อมเข้าใจไปในทางที่ไม่ดี รู้สึกดูหมิ่นและเกลียดชังบุคคลที่เป็นเจ้าของที่ดินในทันที

ซึ่งคนที่จะเห็นข้อความและรูปภาพที่ดินดังกล่าว มีเพียงกลุ่มเพื่อนใน Facebook ของนางลินเท่านั้น โดยนางลินไม่ได้ระบุชื่อว่าเป็นใคร แต่มีการแสดงความคิดเห็นในใต้โพสต์ถามว่านางลินหมายถึงใคร นางลินได้พิมพ์ตอบคำถามไปว่า "คือคนข้างบ้านนางลิน" ซึ่งเพื่อนใน Facebook ซึ่งเป็นคนในหมู่บ้านเดียวกันกับนางลิน เมื่อเห็นข้อความและภาพที่ดินดังกล่าวที่นางลินโพสต์ก็เข้าใจได้ทันทีว่าหมายถึงนางบัวเจ้าของที่ดินดังกล่าว โดยเพื่อนบ้านหรือเพื่อในใน Facebook ไม่อาจเข้าใจว่าเป็นคนอื่นได้อีก

'ด่าแบบไหนเรียก “หมิ่นประมาท” รู้ไว้ก่อนโดนฟ้อง'

การกระทำของนางลินจึงมีความผิดฐานหมิ่นประมาท ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 แต่ไม่เข้าข่ายความผิดฐานหมิ่นประมาทด้วยการโฆษณา เนื่องจากนางลินโพสต์ข้อความหมิ่นประมาทนั้นลงใน Facebook ที่มีเพียงกลุ่มเพื่อนนางลินเท่านั้น จึงยังไม่ถือว่ามีเจตนากระจายข่าวไปสู่สาธารณชนหรือประชาชนทั่วไป นางลินจึงไม่มีความผิดฐานหมิ่นประมาทด้วยการโฆษณา ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 328

และพิจารณาแล้วเห็นว่าการหมิ่นประมาทดังกล่าวไม่เป็นการแสดงความคิดเห็นหรือข้อความโดยสุจริต เพื่อความชอบธรรม ป้องกันตนหรือป้องกันส่วนได้เสียของตนตามคลองธรรม หรือติชมด้วยความเป็นธรรมซึ่งบุคคลหรือสิ่งใดอันเป็นวิสัยของประชาชนย่อมกระทำ อันเป็นข้อยกเว้นความผิดฐานหมิ่นประมาทตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 329(1)(3) แต่อย่างใด เมื่อไม่เข้าข้อยกเว้นความผิดฐานหมิ่นประมาท จึงต้องรับผิดฐานหมิ่นประมาท ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326

ก่อนอื่นต้องเข้าใจก่อนว่าความผิดหมิ่นประมาทตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 กับ ความผิดฐานหมิ่นประมาทด้วยการโฆษณา ตามมาตรา 328 แตกต่างกันอย่างไร

ต้องการค้นหาด้านกฎหมายใช่ไหม ? สามารถค้นหาบทความ, คำปรึกษาจริง, มาตราที่เกี่ยวข้อง คลิกที่นี่ !

การโพสต์ข้อความและลงภาพใน Facebook เฉพาะกลุ่มคนที่เป็นเพื่อน

ดังนั้น การโพสต์ข้อความและลงภาพใน Facebook เฉพาะกลุ่มคนที่เป็นเพื่อน มีข้อความหมิ่นประมาท แม้ไม่ระบุชื่อ แต่เพื่อนใน Facebook เห็นแล้วเข้าใจทันทีว่าหมายถึงใคร เป็นความผิดฐานหมิ่นประมาท ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 อ้างอิงจากคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3877/2565

แต่ไม่เป็นความผิดหมิ่นประมาทด้วยการโฆษณาตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 328 เพราะการโพสต์เรื่องดังกล่าวเป็นการโพสต์ใน Facebook กลุ่มใดกลุ่มหนึ่งเฉพาะ ยังไม่ถึงกับเป็นการกระจายข่าวไปสู่สาธารณะชนหรือประชาชนทั่วไป อ้างอิงจากคำพิพากษาฎีกาที่ 5276/2562

'มากกว่า 120คำปรึกษาจริง เรื่อง"หมิ่นประมาท" พร้อมคำตอบจากทนายความตัวจริง อ่านเลย คลิก!'

• Q: โดนฟ้องหมิ่นประมาท มาตรา328
• Q: ถามจริงๆค่ะ ฟ้องหมิ่นประมาทคุ้มไหม?
• Q: หมิ่นประมาทโดยใช้ชื่อเล่น
• Q: การบูลลี่เรื่องหน้าตาเข้าข่ายหมิ่นประมาทไหมค่ะ

องค์ประกอบความผิดฐานหมิ่นประมาท

มีองค์ประกอบความผิดที่สำคัญคือ ต้องเป็นการใส่ความผู้อื่นต่อบุคคลที่สาม โดยการใส่ความนั้นต้องเป็นการระบุตัวผู้ถูกใส่ความ ซึ่งบุคคลที่สามซึ่งเป็นวิญญูชนทั่วไปอ่านข้อความหรือเห็นภาพเเล้วบุคคลที่สามรู้ได้ทันทีหรือรู้แน่นอนว่าเป็นใครในกรณีที่ผู้โพสต์ไม่ได้ระบุชื่อถึงใครโดยตรง การใส่ความนั้นต้องได้ความว่าหมายถึงบุคคลใดบุคคลหนึ่งโดยเฉพาะ ไม่ว่าจะเป็นอักษรย่อ ฉายา นามปากกา ซึ่งการใส่ความนั้นต้องเป็นเรื่องที่มีความเป็นไปได้ หากเป็นเรื่องที่ฟังแล้วไม่อาจเกิดขึ้นได้จะไม่เข้าข่ายความผิดฐานหมิ่นประมาท

รวมทุกเรื่องที่ควรรู้เกี่ยวกับการหมิ่นประมาทในทางกฎหมาย คลิกเพื่ออ่าน !

กฎหมายการหมิ่นประมาทมาตรา 326 และ มาตรา 328

ความผิดฐานหมิ่นประมาท มาตรา 326

มาตรา 326 กำหนดไว้ว่า “ผู้ใดใส่ความผู้อื่นต่อบุคคลที่สาม โดยประการที่น่าจะทำให้ผู้นั้นเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง ผู้นั้นกระทำความผิดฐานหมิ่นประมาท ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ”

ความผิดฐานหมิ่นประมาทด้วยการโฆษณา มาตรา 328

มาตรา 328 กำหนดไว้ว่า “ถ้าความผิดฐานหมิ่นประมาทได้กระทำโดยการโฆษณาด้วยเอกสาร ภาพวาด ภาพระบายสี ภาพยนตร์ ภาพหรือตัวอักษรที่ทำให้ปรากฏไม่ว่าด้วยวิธีใด ๆ แผ่นเสียง หรือสิ่งบันทึกเสียง บันทึกภาพ หรือบันทึกอักษร กระทำโดยการกระจายเสียง หรือการกระจายภาพ หรือโดยกระทำการป่าวประกาศด้วยวิธีอื่น ผู้กระทำต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี และปรับไม่เกิน 200,000 บาท”

ตัวอย่างจากคำพิพากษาศาลฎีกา

เช่น การกล่าวถ้อยคำว่า “ไอ้สันดานหมา” คำว่า “สันดาน” หมายถึงอุปนิสัยที่มีมาแต่กำเนิด

 ซึ่งอาจเป็นคนที่มีสันดานดีหรือสันดานเลวก็ได้ แม้มักจะใช้ไปในทางที่ไม่ดีแต่ก็ไม่ใช่การใส่ความให้ร้ายผู้อื่น

ทั้งนี้เมื่อพิจารณาจากความรู้สึกนึกคิดของบุคคลธรรมดาทั่วไปไม่อาจเชื่อว่าจะเป็นเช่นนั้น เพราะเป็นเรื่องที่เป็นไปไม่ได้ ไม่น่าจะทำให้เสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง เป็นเพียงการด่าอันเนื่องมาจากความรู้สึกไม่พอใจไม่ได้มุ่งหมายถึงความประพฤติของผู้ถูกใส่ความว่าเป็นคนมีอุปนิสัยที่ไม่ดีมาแต่กำเนิด การกระทำดังกล่าวจะไม่เป็นความผิดหมิ่นประมาท

อ้างอิงจากคำพิพากษาศาลฎีกา 3073/2565 ดังนั้น จะเห็นได้ว่า เพียงแค่การด่า กล่าวคำไม่สุภาพที่อาจมาจากการไม่พอใจ โมโห หรือกล่าวถึงเรื่องที่คนทั่วไปคิดว่าเป็นไปไม่ได้ จึงไม่เข้าข่ายความผิดฐานหมิ่นประมาท

'กล่าวหาว่าข่าว Fake News ถือว่าหมิ่นประมาทไหม'

การหมิ่นประมาทตามมาตรา 326

การหมิ่นประมาทตามมาตรา 326 เป็นการใส่ความบุคคลอื่นต่อบุคคลที่สาม เท่านั้น ซึ่งการใส่ความ คือการให้ร้ายผู้อื่น ทำให้ผู้อื่นอาจได้รับความเสียหายต่อชื่อเสียง ดูหมิ่น เกลียดชังได้

การหมิ่นประมาทด้วยการโฆษณาตามมาตรา 328

คำว่า โฆษณา หมายความว่า เผยแพร่ข้อความออกไปยังสาธารณชน ป่าวร้อง ป่าวประกาศ หรือกระทำการไม่ว่าโดยวิธีใด ๆ ให้ประชาชนทั่วไปหรือสาธารณะชนเห็นหรือทราบข้อเท็จจริงที่เป็นการใส่ความบุคคลอื่น โดยประการที่น่าจะทำให้บุคคลอื่นได้รับความเสียหาย

การหมิ่นประมาทด้วยการโฆษณา จะมีลักษณะเผยแพร่กระจายเรื่องราวไปยังประชาชนทั่วไป ไม่ใช่รู้กันเพียงแต่เฉพาะเจาะจงที่กลุ่มใดกลุ่มหนึ่งเท่านั้น การหมิ่นประมาทด้วยการโฆษณาจึงทำให้เกิดความเสียหายในวงกว้างเพราะมีคนรู้เป็นจำนวนมากกว่าความผิดฐานหมิ่นประมาทตามมาตรา 326 นั่นเอง

Q: โดนหมายเรียก ข้อหาหมิ่นประมาทด้วยการโฆษณา ไม่อยากให้เรื่องไปถึงศาลทำยังไงได้บ้างครับ

สรุปประเด็นสำคัญในการพิจารณาความผิด

• ความเป็นไปได้ในการระบุตัวตน: แม้ไม่ระบุชื่อ แต่ถ้าบุคคลทั่วไปสามารถเข้าใจได้ว่าหมายถึงใคร ก็ถือว่ามีความผิด
• ความตั้งใจในการเผยแพร่: การเผยแพร่ข้อความไปยังสาธารณะชนหรือเฉพาะกลุ่มมีผลต่อการพิจารณาความผิดตามมาตรา 326 และ 328
• เจตนาร้ายในการโพสต์: คำพูดหรือข้อความที่มีเจตนาให้ร้าย ทำให้ผู้อื่นเสียชื่อเสียง ย่อมเข้าข่ายความผิดฐานหมิ่นประมาท

หากมีข้อสงสัยต้องการปรึกษาทนายความเพื่อหาทางออกกฎหมาย สามารถติดต่อผ่าน Legardy ได้ตลอด 24ชั่วโมงครับ