ก่อนถมที่ดิน ขุดที่ดินควรรู้ กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการถมดินสร้างบ้าน

ก่อนจะสร้างบ้านหรือทำการก่อสร้างใดๆ ย่อมมีการถมที่ดิน ขุดที่ดิน เพื่อปรับหน้าดินให้เหมาะกับสิ่งก่อสร้างนั้นๆ แต่รู้หรือไม่กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการถมดินหรือขุดดินนั้นมีมากมาย วันนี้ Legardy จะยกข้อกฎหมายสำคัญที่เกี่ยวกับการถมดินหรือการขุดดินมาให้อ่านกันครับ

ถมที่ดิน ต้องขออนุญาตไหม

ตามพระราชบัญญัติการขุดดินและถมดิน พ.ศ. 2543

กรณีที่ไม่ต้องขออนุญาตก่อนถมดิน

• หากถมดินในพื้นที่ที่ น้อยกว่า 2,000ตารางเมตร(1ไร่ 1งาน)และถมดินสูงไม่เกิน 2เมตร ไม่ต้องขออนุญาต แต่ต้องมีการจัดการระบายน้ำที่เพียงพอ เพื่อไม่ให้เกิดความเดือดร้อนแก่ที่ดินข้างๆหรือบุคคลอื่น
• ถมดินเพื่อการเกษตรสำหรับพื้นที่ที่ไม่เกิน 500 ตารางเมตร ไม่ต้องขออนุญาต แต่ต้องไม่ถมดินสูงเกินกว่าระดับของที่ดินข้างเคียง และต้องมีการจัดการระบายน้ำที่ดีเพื่อไม่ให้น้ำขังในที่ดินของตนเอง หรือไหลไปยังพื้นที่ข้างเคียง

กรณีที่ต้องขออนุญาตก่อนถมดิน

• หากถมดินในพื้นที่เกิน 2,000 ตารางเมตร (1ไร่ 1งาน) จะต้องขออนุญาตจากเจ้าพนักงานที่ดินท้องถิ่น
• การถมที่ดินในพื้นที่ลุ่ม พื้นที่ลุ่มคือที่ดินที่อยู่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเลปานกลางจะเป็นพื้นที่ที่ถูกน้ำท่วมขังประจำ การถมที่ดินในพื้นที่ลุ่มนั้นอาจส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศได้ จึงต้องมีการขออนุญาตก่อนการถมดิน

หากมีการถมดินสูงกว่า 2เมตร ต้องมีวิศวกรระดับ สย.(สามัญวิศวกรโยธา)เป็นผู้ออกแบบ และ วิศวรกรระดับ ภย. (ภาคีวิศวกรโยธา) เป็นผู้ควบคุมงาน

หากถมดินสูง 2เมตร และขนาดพื้นที่น้อยกว่า 2000 ตารางเมตร ไม่ต้องอนุญาต แต่ต้องมีการทำทางระบายน้ำที่ดี เพื่อไม่ให้ส่งผลกระทบต่อพื้นที่ใกล้เคียง

หากเข้าข่ายตามข้างต้นแล้ว ถ้ามีการถมดินและไม่แจ้งเจ้าหน้าที่ก่อนทำการถมดิน จะมีโทษตามกฎหมายตามพระราชบัญญัติการขุดดินและการถมดิน พ.ศ.2543 ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1ปี หรือปรับ 50,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

เช็กก่อนสร้าง ถมดินสร้างบ้านให้ปลอดภัยและถูกกฎหมายต้องรู้อะไรบ้าง อ่านได้ที่นี่ !

กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการถมที่ดิน

กฎหมายถมดินสูงกว่าที่ดินใกล้เคียง จะมีดังนี้ครับ

พระราชบัญญัติการขุดดินและถมดิน พ.ศ. 2543 วางหลักไว้ว่า

มาตรา 26 ห้ามมิให้ผู้ใดขุดดินหรือถมดินในที่ดินของตนจนเป็นเหตุให้ดิน น้ำ หรือสิ่งอื่นใด ไหล ทรุด หรือพัง ไปยังที่ดินหรือทางน้ำสาธารณะ หรือที่ดินหรือทรัพย์สินของผู้อื่นได้รับความเสียหาย เว้นแต่จะได้รับความยินยอมจากผู้ได้รับความเสียหายหรือได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานท้องถิ่น

มาตรา 29 ในการขออนุญาตขุดดินหรือถมดิน ผู้ขออนุญาตต้องแสดงให้เห็นวิธีการป้องกันมิให้ดิน น้ำ หรือสิ่งอื่นใด ไหล ทรุด หรือพัง ไปยังที่ดินหรือทางน้ำสาธารณะ หรือที่ดินหรือทรัพย์สินของผู้อื่นได้รับความเสียหาย

ตัวอย่างเช่น Aต้องการถมที่ดินของตนเองเพื่อสร้างบ้าน แต่เนื่องจากที่ดินของA นั้นอยู่สูงกว่าที่ดินของB Aจึงต้องก่อสร้างกำแพงกันดินเพื่อป้องกันไม่ให้ดินจากการถมไหลลงไปในที่ดินของB หากA ไม่ก่อสร้างกำแพงกันดิน จนทำให้ดินนั้นไหลลงไปในที่ดินของB ดังนั้นAจะมีความผิดตามมาตรา 26 วรรคหนึ่ง

ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1339 บัญญัติไว้ว่า

เจ้าของที่ดินจำต้องรับน้ำซึ่งไหลตามธรรมดาจากที่ดินสูง มาในที่ดินของตนน้ำไหลตามธรรมดามายังที่ดินต่ำ และจำเป็นแก่ที่ดินนั้นไซร้ ท่านว่าเจ้า ของที่ดินซึ่งอยู่สูงกว่าจะกันเอาไว้ได้เพียงที่จำเป็นแก่ที่ดินของตน

ตัวอย่างเช่น Aเป็นเจ้าของที่ดินที่อยู่สูงกว่าที่ดินของB เมื่อฝนตกน้ำฝนจะไหลจากที่ดินของA ลงมายังที่ดินของนายB โดยธรรมชาติ Bนั้นมีหน้าที่ต้องรับน้ำนั้นตามมาตรา 1339

ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1340 บัญญัติไว้ว่า

เจ้าของที่ดินจำต้องรับน้ำซึ่งไหลเพราะระบายจากที่ดินสูงมาในที่ดินของตน ถ้าก่อนที่ระบายนั้นน้ำได้ไหลเข้ามาในที่ดินของตนตามธรรมดาอยู่แล้ว ถ้าได้รับความเสียหายเพราะการระบายน้ำ ท่านว่าเจ้าของที่ดินต่ำอาจเรียกร้องให้เจ้าของที่ดินสูงทำทางระบายน้ำและออกค่าใช้จ่ายในการนั้น เพื่อระบายน้ำไปให้ตลอดที่ดินต่ำจนถึงทางน้ำ หรือท่อน้ำสาธารณะ ทั้งนี้ไม่ลบล้างสิทธิแห่งเจ้าของที่ดินต่ำในอันจะเรียกเอาค่าทดแทน

หากน้ำไหลเกิดจากการกระทำของเพื่อนบ้านที่ทำให้เกิดทางน้ำไหล ก็มีสิทธิเรียกร้องให้เพื่อนบ้านที่ทำดินสูงนั้นและจัดทำทางระบายน้ำและออกค่าใช้จ่ายทั้งหมดทั้งปวง หรือเจ้าของที่ดินต่ำจะทำเองก็ได้และสามารถเรียกค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นในภายหลังก็ได้ 

แต่ไม่ได้หมายความว่าเจ้าของที่ดินนั้นจะต่ำต้องยอมรับน้ำทุกชนิดที่มาจากที่ดินสูง หากน้ำนั้นเป็นน้ำเสีย หรือมีสารปนเปื้อนที่เป็นอันตราย เจ้าของที่ดินต่ำมีสิทธิที่จะปฏิเสธไม่รับน้ำนั้นได้

ยกตัวอย่างเช่น

• หากมีลำธารธรรมชาติไหลผ่านที่ดินของ A(ที่ดินสูง) ลงสู่ที่ดินของ B(ที่ดินต่ำ) อยู่แล้ว A มีสิทธิที่จะระบายน้ำตามลำธารนั้นได้โดยไม่ต้องขออนุญาต B และ B มีหน้าที่ต้องรับน้ำนั้น
• หากที่ดินของ A อยู่สูงกว่าที่ดินของ B และแต่เดิมนั้นไม่มีทางน้ำไหลผ่านเลย A จะไม่สามารถขุดคูหรือสร้างสิ่งก่อสร้างเพื่อระบายน้ำลงสู่ที่ดินของ B ได้ เพราะถือว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงสภาพธรรมชาติของที่ดิน

กฎหมายเกี่ยวกับการขุดดิน

ความหมายของการขุดดินตามพระราชบัญญัติการขุดดินและการถามดิน พ.ศ. 2543 

ขุดดิน หมายความว่า การกระทำที่ทำแก่พื้นดินเพื่อนำดินขึ้นจากพื้นดิน หรือทำให้พื้นดินเป็นบ่อดิน

บ่อดิน หมายความว่า แอ่ง บ่อ สระ หรือช่องว่างใต้พื้นดิน ที่เกิดจากการขุดดิน 

หรือสรุปแบบง่ายๆเลยคือ การกระทำที่ทำให้ระดับพื้นดินนั้นต่ำลง

เงื่อนไขการขุดดินที่ต้องแจ้งเจ้าหน้าที่ก่อนทำการขุดดิน

• มีความลึกจากระดับพื้นดินเกิน 3 เมตร
• ปากบ่อดินเกิน 10,000 ตารางเมตร
• ยกเว้น การขุดบ่อบาดาลที่ไม่เกิน4ตารางเมตร แต่จะลึกเท่าไรก็ได้ ไม่ต้องขออนุญาต

ทั้งนี้การขุดดินลึกไม่เกิน3เมตร ถ้าขุดดินใกล้แนวเขตของผู้อื่นต้องจัดการการป้องกันการพังทลายของดินเป็นระยะ 2เท่า
เช่น ต้องการขุดดินลึก 2เมตร ต้องจัดการการป้องกันการทลยาของดินที่ 4เมตร

หากเข้าข่ายตามข้างต้นต้องทำหนังสือแจ้งเจ้าพนักงานท้องถิ่นที่กำหนด โดยในหนังสือให้มีรายละเอียดดังนี้

• ชื่อ สกุล ที่อยู่ของผู้ขุดดิน
• ที่ตั้งของสถานที่ขุดดิน
• วัตถุประสงค์ของการขุดดิน
• ขนาดพื้นที่และความลึกของการขุดดิน
• ระยะเวลาที่จะขุดดิน
• วิธีการขุดดิน
• มาตรการป้องกันอันตรายจากการขุดดิน เช่น มาตรการป้องกันดินพังทลาย การระบายน้ำ การป้องกันมลพิษ และการฟื้นฟูสภาพดิน

และต้องแจ้งก่อนทำการขุดดินล่วงหน้าอย่างน้อย 15 วัน หากเจ้าพนักงานท้องถิ่นจะพิจารณาแล้วว่าการขุดดินนั้นไม่ก่อให้เกิดอันตรายหรือเสียหายแก่ทรัพย์สินของผู้อื่น ก็จะได้รับอนุญาต การที่ขออนุญาตนั้นหากยังเกิดความเสียหายอยู่ บุคคลที่ทำการขุดดินนั้นยังต้องรับผิดอยู่นะครับ

Q: เจ้าของที่ดินเก่าขุดดินทำให้ดินข้างเคียงสไลด์ลงบ่อ (เจ้าของเก่าเสียชีวิตแล้ว)

คำถามที่พบบ่อยในการขุดดิน

ขุดดินเวลาไหนได้บ้าง?

ได้เฉพาะตอนพระอาทิตย์ขึ้นจนถึงพระอาทิตย์ตก เว้นแต่จะได้รับการอนุญาตจากเจ้าหน้าที่

ขุดดินลึกกว่า 20 เมตรได้ไหม?

สามารถขุดได้ครับ แต่ต้องติดตั้งอุปกรณ์สำหรับวัดการเคลื่อนตัวของดิน และต้องมีแบบแปลนที่ผ่านการคำนวณจากวิศวกร ระดับวุฒิวิศวกร

สรุป

ไม่ว่าจะเป็นการขุดดินหรือถมดิน อยากให้คำนึงถึงความปลอดภัยมาก่อนเสมอนะครับ ทางกฎหมายมีการกำหนดไว้ด้วย ต้องมีการกั้นเขต ใช้แถบสะท้อนแสงให้เห็นชัดเจน เพื่อป้องกันอุบัติเหตุที่เกิดขึ้น หากต้องการจะถมดินหรือขุดดินแต่ยังไม่แน่ใจข้อกฎหมาย สามารถปรึกษากฎหมายฟรีตลอด 24ชั่วโมง ได้ที่ Legardy