ทุกเรื่องที่คุณต้องรู้เกี่ยวกับความประมาท: ความหมาย ผลทางกฎหมาย และวิธีแก้ปัญหาเบื้องต้น
สำหรับคนที่ต้องใช้รถใช้ถนนเป็นประจำแล้ว เชื่อเหลือเกินว่าหลายคนคงต้องเคยประสบอุบัติเหตุทางท้องถนนกันมาบ้างใช่ไหมครับ ซึ่งหากเป็นอุบัติเหตุที่มีคู่กรณีแล้วประเด็นที่หนีไม่พ้นอันจะต้องยกขึ้นมาถกเถียงกันระหว่างคู่กรณีคือ ใครเป็นฝ่ายประมาท หรือ ประมาทร่วมหรือไม่ ในบทความนี้จึงอยากจะหยิบยกเรื่องราวเกี่ยวกับคดีที่เกิดจากความประมาทเลิ่นเล่อ ในทางกฎหมายทั้งประมาททางอาญา และประมาททางแพ่ง มาอธิบายแบบเข้าใจง่ายๆ ให้ได้อ่านกันครับ
ประมาทคืออะไร?
ประมาท คือ การกระทำที่ผู้กระทำไม่มีเจตนา แต่ผู้กระทำขาดความระมัดระวังตามสมควรในระหว่างกระทำการนั้น
คำถามที่ว่าประมาทหมายถึงอะไรนั้น คงต้องท้าวความไปถึงเรื่องความรับผิดในทางอาญาของบุคคลก่อน ซึ่งประมวลกฎหมายอาญามาตรา 59 วรรคแรก ได้วางหลักเอาไว้ว่าบุคคลจะต้องรับผิดในทางอาญาก็ต่อเมื่อได้กระทำโดยเจตนา ดังนั้นหากพิจารณาเพียงแค่นี้แล้ว บุคคลที่กระทำโดยประมาทย่อมไม่อาจมีความผิดอาญาได้เลย ดังนั้นกฎหมายจึงได้กำหนดข้อยกเว้นเอาไว้ด้วยว่าในบางกรณีแม้ไม่มีเจตนาแต่หากผู้กระทำ กระทำโดยประมาทผู้นั้นก็มีความรับผิดในทางอาญาได้ โดยได้บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายอาญามาตรา 59 วรรคสี่ว่า “กระทำโดยประมาท ได้แก่กระทำความผิดมิใช่โดยเจตนา แต่กระทำโดยปราศจากความระมัดระวังซึ่งบุคคลในภาวะเช่นนั้นจักต้องมีตามวิสัยและพฤติการณ์ และผู้กระทำอาจใช้ความระมัดระวังเช่นว่านั้นได้ แต่หาได้ใช้ให้เพียงพอไม่”
ดังนั้นเมื่อพิจารณาจากบทบัญญัติกฎหมายข้างต้นแล้วจึงสามารถอธิบายง่ายๆ ได้ว่า ประมาท คือ การกระทำที่ผู้กระทำไม่มีเจตนา แต่ผู้กระทำขาดความระมัดระวังตามสมควรในระหว่างกระทำการนั้น เช่น การขับรถยนต์ผู้ขับต้องใช้ความระมัดระวังในการขับ ต้องมีสมาธิจดจ่ออยู่กับการขับ หากผู้ขับไม่ได้มีสมาธิจดจ่ออยู่กับการขับเช่น กินข้าว เล่นโทรศัพท์ฯ ในขณะขับ หรือขับรถในขณะมึนเมา ย่อมถือได้ว่าเป็นการขับรถโดยประมาทเป็นต้น
เกร็ดความรู้กับ Legardy : เมื่อเกิดอุบัติเหตุแล้วสามารถเรียกร้องอะไรได้บ้าง ร่วมหาคำตอบได้ที่นี่ คลิกเลย !
ประมาทร่วมคืออะไร?
ประมาทร่วม หมายถึง การที่คู่กรณีต่างฝ่ายต่างกระทำประมาทในส่วนของตนเองและต้องรับผิดในความประมาทของฝ่ายตนเองนั้น
โดยทางกฎหมายการร่วมกันกระทำความผิดของบุคคล ต้องเกิดจากการกระทำโดยเจตนา เช่น ตกลงกันไปลักทรัพย์ ตกลงกันไปทำร้ายผู้อื่นฯ ดังนั้นเมื่อความประมาทไม่ได้เกิดจากเจตนาของผู้กระทำความผิดเพียงแต่ผู้กระทำขาดความระมัดระวังแล้ว ในทางกฎหมายประมาทร่วม จึงไม่อาจเกิดขึ้นได้เลยส่วนคำที่เรา หรือเจ้าหน้าที่ตำรวจ มักจะเรียกกันจนติดปากไม่ว่าจะเป็นคำว่า “ข้อหาประมาทร่วม คดีประมาทร่วมฯ” จึงหมายถึง “ต่างคนต่างประมาท” ซึ่งแปลความได้ว่าคู่กรณีแต่ละฝ่ายต่างก็กระทำประมาทในส่วนของตนเอง และต้องรับผิดในความประมาทของฝ่ายตนเองนั้น
แหล่งรวบรวมบทความ, คำปรึกษาจริงพร้อมคำตอบจากทนายความ, มาตรากฎหมายที่เกี่ยวข้องเรื่อง "ประมาท" คลิกเลย !
ผลของการประมาทร่วมในทางอาญา
ประมาทร่วมในทางอาญา คู่กรณีแต่ละฝ่ายต้องรับผิดตามความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการกระทำประมาทของตนเอง
คำถามว่าประมาทร่วมเสียค่าปรับเท่าไหร่ ติดคุกกี่ปี เราต้องไปพิจารณาก่อนว่าความประมาทของคู่กรณีคนนั้นเกิดผลอย่างไร เช่น ประมาทร่วมคู่กรณีเสียชีวิต อีกฝ่ายก็ต้องรับผิดฐานประมาทเป็นเหตุให้ผู้อื่นถึงแก่ความตายตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 291 หรืออีกฝ่ายเจ็บสาหัสก็ต้องรับผิดฐานประมาทเป็นเหตุให้ผู้อื่นได้รับอันตรายสาหัสตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 300 ดังได้กล่าวมาแล้วเป็นต้น
อีกทั้งต้องถือว่าคู่กรณีที่ประมาทร่วมมีส่วนในการกระทำความผิดจึงไม่ใช่ผู้เสียที่จะสามารถขอเข้าเป็นโจทก์ร่วมกับพนักงานอัยการหากมีการฟ้องคดีต่อศาล แต่ยังสามารถเรียกร้องค่าเสียหายในทางแพ่งได้อันจะได้กล่าวในข้อถัดไปครับ
ผลของการประมาทร่วมในทางแพ่ง
คู่กรณีที่ประมาทร่วมมีส่วนในการกระทำความผิดต้องรับผิดชอบชำระค่าสินไหมทดแทนตามพฤติการณ์แห่งความประมาทของตน
ดังได้กล่าวมาแล้วว่าการประมาทร่วมหมายถึงการที่คู่กรณีต่างคนต่างประมาทจึงต้องถือว่าคู่กรณีมีส่วนในการกระทำความผิดด้วย ดังนั้นการชำระค่าสินไหมทดแทนจึงต้องพิจารณาถึงพฤติการณ์แห่งความประมาทของทั้งสองฝ่ายว่า ฝ่ายใดประมาทมากกว่า โดยฝ่ายที่ประมาทมากกว่าไม่สามารถเรียกค่าสินไหมทดแทนจากฝ่ายที่ประมาทน้อยกว่าได้ อันคำว่าประมาทมากน้อยนี้ไม่ได้หมายความถึงจำนวนความเสียหายของใครมากกว่า แต่หมายถึงความประมาทเป็นเหตุให้เกิดความเสียหายนั้น เกิดจากการกระทำโดยประมาทของใครมากกว่ากัน ซึ่งเป็นไปตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 442, 223 ครับ
ส่วนคำถามที่ว่าเมื่อเป็นประมาทร่วมประกันจ่ายไหม คำถามนี้เป็นคำถามที่ต้องพิจารณาจากกรมธรรม์ ประกันภัยที่ทำไว้เป็นหลักครับว่าครอบคลุมขนาดไหน ครอบคลุมถึงค่าเสียหายที่ต้องการให้จ่ายหรือไม่ เช่นหากเป็นประกันชั้น 1 เมื่อเกิดความเสียหายก็พอจะวางใจได้ว่าครอบคลุมความเสียหายเกือบทุกประเภททั้งของคู่กรณีและตัวผู้เอาประกัน แต่หากเป็นประกันชั้น 3 ก็มีความเสี่ยงสูงที่จะไม่คุ้มครองเพียงพอครับ
หากประกันไม่คุ้มครอง หรือไม่มีประกันแล้วก็อาจจะต้องแก้ปัญญาเฉพาะหน้าโดยการใช้สิทธิ์ตาม พ.ร.บ. ที่จะรับผิดชอบในส่วนของค่ารักษาพยาบาล ในส่วนค่าเสียหายอื่นเช่น ค่าซ่อมรถ ฯ หากเป็นการประมาทร่วม คู่กรณีไม่ยอม ไม่สามารถตกลงกันได้ ก็ต้องนำพยานหลักฐานขึ้นว่ากล่าวกันในชั้นศาลต่อไปครับ
อ่านคำปรึกษาจริงเรื่อง "ประมาท" พร้อมคำตอบจากทนายความผู้เชี่ยวชาญ คลิกด้านล่างได้เลยครับ
Q: ตามเรื่องราวที่กล่าวมาเป็นการประมาทร่วมไหมครับ
ความรับผิดในผลแห่งการประมาทในทางอาญา ที่เกี่ยวกับอุบัติเหตุทางท้องถนนมีอะไรบ้าง?
1 ประมาทเป็นเหตุให้ผู้อื่นเสียชีวิต
กรณีความประมาทเป็นผลโดยตรงให้ผู้อื่นถึงแก่ความตายผู้กระทำโดยประมาทมีโทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 291
2 ประมาทเป็นเหตุให้ผู้อื่นได้รับอันตราสาหัส
กรณีความประมาทเป็นผลโดยตรงให้ผู้อื่นได้รับอันตรายสาหัส เช่น ทำให้ผู้อื่นแขน ขา ขาดฯ ผู้ประมาทมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 300
3 ประมาททำให้เกิดเพลิงไหม้
เป็นกรณีที่ผู้ความประมาททำให้เสียทรัพย์ เพราะเหตุความประมาทนั้นก่อให้เกิดเพลิงไหม้ทรัพย์สินของผู้อื่น ผู้ประมาทมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 225
4 ประมาทเป็นเหตุให้ผู้อื่นได้รับอันตรายแก่กาย
เป็นกรณีที่ความประมาทเป็นผลโดยตรงให้ผู้อื่นได้รับบาดเจ็บ แต่ไม่ถึงกับบาดเจ็บสาหัส มีความผิดลหุโทษตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 390
5 ขับรถโดยประมาทหวาดเสียวอันอาจทำให้เกิดอันตรายแก่ชีวิตหรือทรัพย์สินของผู้อื่น
มีความผิดตาม พ.ร.บ.จราจรทางบกฯ มาตรา 43(4) ต้องระวางโทษปรับตั้งแต่ 400 บาท ถึง 1,000 บาท
ความรับผิดในผลแห่งการประมาทในทางแพ่ง
ความรับผิดในทางแพ่งเป็นเรื่องความรับผิดในค่าเสียหายที่เกิดจากความประมาท ซึ่งผู้ที่กระทำโดยประมาทเป็นเหตุให้เกิดความเสียหายแก่ชีวิตและทรัพย์สินของผู้อื่นต้องรับผิดชำระค่าสินไหมทดแทนแก่ผู้เสียหาย
ความรับผิดในทางแพ่งเป็นเรื่องความรับผิดในค่าเสียหายที่เกิดจากความประมาท ซึ่งผู้ที่กระทำโดยประมาทเป็นเหตุให้เกิดความเสียหายแก่ชีวิตและทรัพย์สินของผู้อื่นนั้นถือเป็นการกระทำละเมิดอย่างหนึ่ง โดยต้องรับผิดชำระค่าสินไหมทดแทนแก่ผู้เสียหายตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 420 และมาตรา 437 ส่วนคำถามที่ว่าการขับรถโดยประมาท ทำให้ผู้อื่นเสียทรัพย์หรือเกิดอันตรายแก่ชีวิตของผู้อื่น ผู้กระทำจะต้องชดใช้ค่าเสียหายเท่าใดนั้น ขึ้นอยู่กับความเสียหายที่เกิดขึ้นโดยผู้เสียหาย สามารถเรียกค่าสินไหมทดแทนในความเสียหายที่เกิดขึ้นทั้งทางชีวิตร่างกาย และในทางทรัพย์สินเช่น ค่ารักษาพยาบาล ค่าซ่อมรถ ค่าขาดประโยชน์ในการทำงานฯ เป็นต้น
"คดีแพ่งร้ายแรงไหม ต้องทำอย่างไรเมื่อโดนฟ้องแพ่ง" อ่านคำแนะนำจากทนายความได้ที่ลิงค์นี้ คลิกเลย !
แก้ปัญหาเบื้องต้นอย่างไรเมื่อเกิดอุบัติเหตุจากการขับรถโดยประมาท
เมื่อเกิดอุบัติเหตุจากการขับรถโดยประมาท ควรหยุดรถและดูแลพูดคุยกับคู่กรณี แจ้งเจ้าหน้าที่ตำรวจและประกันหากมี และไม่ควรหนีไป
1 ต้องหยุดรถและลงมาดูแลพูดคุยกับคู่กรณี ไม่ควรขับรถหนีไปเพราะหากสุดท้ายแล้วได้ความคุณเป็นคนผิดอาจจะต้องรับโทษทางอาญาที่หนักขึ้นจากการชนแล้วหนีและดำเนินการแจ้งเจ้าหน้าที่ตำรวจ และประกันถ้ามี
2 ในกรณีพูดคุยกับคู่กรณียังไม่ควรพูดเรื่องใครถูกหรือผิด ควรจะพูดคุยในลักษณะของการแสดงน้ำใจมากกว่า เพื่อสร้างความสัมพันธ์ที่ดีและเป็นประโยชน์ในการตกลงเรื่องค่าเสียหายและผลทางคดีต่อไปครับ
3 ในการเจรจาตกลงรับข้อเท็จจริงหรือประนีประนอมยอมความใดๆ หากมีประกันก็ควรปรึกษากับประกันก่อนและควรศึกษาข้อมูลที่เกี่ยวข้อง ตรวจสอบความถูกต้องของข้อเท็จจริงต่างๆ ทุกครั้งเพื่อเป็นประโยชน์ในชั้นต่อไปครับ
หวังว่าบทความนี้จะเป็นความรู้เล็กๆ น้อยๆ และเป็นประโยชน์ที่ผู้อ่านจะสามารถนำไปปรับใช้เพื่อแก้ปัญหาของแต่ละคนในเบื้องต้นได้เป็นอย่างดีครับ หากกำลังกังวลใจเกี่ยวกับกฎหมายเรื่องประมาท สามารถปรึกษาทนายฟรีผ่าน Legardy ได้ตลอด 24 ชั่วโมงครับ
ติดต่อเรา
ดาวน์โหลดแอปพลิเคชันได้ที่
