เทียบชัด ๆ ภาระจำยอมกับทางจำเป็น แตกต่างกันอย่างไร

ใครที่เป็นเจ้าของที่ดิน หรือกำลังวางแผนลงทุนซื้อที่ดินเพื่อเก็งกำไร Legardy อยากให้ทุกคนทำความรู้จักคำว่า ภาระจำยอมกับทางจำเป็น เพราะเป็นเรื่องสำคัญที่เจ้าของที่ดินควรรู้ไว้ โดยทั้งสองคำนี้จะเหมือนหรือต่างกันอย่างไร ไปติดตามพร้อม ๆ กันเลย

ภาระจำยอมคืออะไร?

ภาระจำยอม หรือที่ดินภาระจำยอม คือ เจ้าของที่ดินจำเป็นต้องรับภาระให้ผู้อื่นสามารถใช้ประโยชน์ในที่ดินของตนเอง โดยศัพท์ทางกฎหมายจะเรียกผู้รับรับภาระนี้ว่า ภารยทรัพย์ ส่วนผู้ที่ได้รับประโยชน์สามารถใช้สิทธิบนที่ดินของผู้อื่นได้ เรียกว่า สามยทรัพย์

ดูคำถามจากผู้ใช้งานและคำตอบจากทนายเกี่ยวกับเรื่องภาระจำยอมได้ที่นี่

ซึ่งขั้นตอนก่อนที่จะมาเป็นที่ดินภาระจำยอม ทั้งสองฝ่ายต้องทำการตกลงกันให้เรียบร้อย และทำหนังสือเพื่อนำไปจดทะเบียนต่อเจ้าหน้าที่ แบ่งออกเป็นสองทางด้วยกัน ได้แก่ 

1.) ได้มาโดยผลของกฎหมาย จะคล้ายกับกฎหมายครอบครองปรปักษ์ กล่าวคือ ใช้พื้นที่ของคนอื่นอย่างเปิดเผยเป็นระยะเวลาเกินสิบปี สามารถยื่นใช้สิทธิภาระจำยอมได้ 

2.) ได้มาโดยทางนิติกรรม เป็นการตกลงก่อนทำการซื้อขาย หากซื้อที่ดินแปลง A จะสามารถใช้พื้นที่แปลง B บางส่วนได้ 

ทางจำเป็นคืออะไร?

ทางจำเป็น คือ ที่ดินที่ไม่มีทางออกสู่สาธารณะ ถูกรายล้อมไปด้วยที่ดินแปลงอื่น ทำให้กลายเป็นที่ดินตาบอด กฎหมายจะให้สิทธิเจ้าของที่ดิน สามารถใช้ที่ดินของผู้อื่น เพื่อเป็นทางออกสู่สาธารณะ โดยมีข้อจำกัดที่ว่า ต้องเลือกใช้เส้นทางที่ใกล้สาธารณะมากที่สุด หรือก่อให้เกิดความเสียหายน้อยที่สุด ถึงแม้ว่าจะลำบากกว่าเส้นทางอื่นก็ตาม และหากภายหลังที่ดินตาบอดมีทางออกสู่สาธารณะเป็นของตนเองแล้ว สิทธิการใช้ทางจำเป็นสิ้นสุดทันที

ต้องการค้นหาด้านกฎหมายใช่ไหม ? สามารถค้นหาบทความ, คำปรึกษาจริง, มาตราที่เกี่ยวข้อง คลิกที่นี่ !

ความเหมือนของภาระจำยอมและทางจำเป็น

ความเหมือนของภาระจำยอมและทางจำเป็น มีดังนี้ 1.) ใช้สิทธิทางกฎหมายที่เกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์ 2.) เป็นการขออนุญาตเพื่อใช้ประโยชน์บนที่ดินของผู้อื่น

ความต่างของภาระจำยอมและทางจำเป็น 

ความต่างของภาระจำยอมและทางจำเป็น มีดังนี้ 

1.) ภาระจำยอมเกิดขึ้นได้จากทางนิติกรรม (สองฝ่ายทำสัญญาตกลงกัน) และนิติเหตุ (มีข้อกฎหมายกำหนดไว้) ต่างจากทางจำเป็นที่เกิดขึ้นได้จากทางนิติเหตุเท่านั้น 

2.) ภาระจำยอม ต้องจดทะเบียนต่อเจ้าหน้าที่ แต่ทางจำเป็น ไม่ต้องจดทะเบียน ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1338 

3.) ภาระจำยอม ไม่จำเป็นต้องมีค่าตอบแทน แต่ทางจำเป็น ต้องมีค่าตอบแทนเสมอ 

4.) ภาระจำยอม สามารถใช้ประโยชน์บนที่ดินผู้อื่นได้หลากหลายกว่าทางจำเป็น ที่ได้รับอนุญาตให้ใช้ที่ดินผู้อื่นเฉพาะเป็นทางสู่สาธารณะเท่านั้น 

สรุปบทความ

ทั้งภาระจำยอม และทางจำเป็นล้วนมีความเกี่ยวข้องโดยตรงกับที่ดินผู้อื่น ถึงแม้จะมีข้อกฎหมายกำหนดการใช้สิทธิประโยชน์บนที่ดินของผู้อื่นไว้อย่างชัดเจน แต่ผู้ใช้ประโยชน์ก็ควรเคารพและให้เกียรติเจ้าของที่ดินท่านอื่น เพราะถือว่าเป็นผู้ไปขอใช้ประโยชน์จากเขา หากพบว่ากำลังถูกเอาเปรียบจากผู้ที่ใช้ข้อกฎหมายนี้ในทางที่ผิด หากมีข้อสงสัยต้องการปรึกษาทนายความเพื่อหาทางออกกฎหมาย สามารถติดต่อผ่าน Legardy ได้ตลอด 24ชั่วโมงครับ