การตายผิดธรรมชาติ และการตรวจสอบผู้เสียชีวิต

เพราะว่าเกิด แก่ เจ็บ ตายนั้นเป็นเรื่องที่มนุษย์ไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ แต่ในบางครั้งการเสียชีวิตนั้นอาจมาพร้อมกับปริศนาและคำถามถึงสาเหตุการเสียชีวิต โดยเฉพาะ “การตายแบบผิดธรรมชาติ” กฎหมายจึงมีบทบาทสำคัญในการช่วยหาคำตอบของคำถามเหล่านั้นด้วยกระบวนการ ชันสูตรพลิกศพ และ ผ่าศพ บทความนี้ Legardy พาผู้อ่านทุกท่าน ไปรู้จักกับการตายแบบผิดธรรมชาติ และ หากเสียชีวิตกรณีใดที่ต้องทำการชันสูตรบ้าง

การตายผิดธรรมชาติคืออะไร?

กฎหมายไทยได้นิยาม "การตายผิดธรรมชาติ" ไว้ว่า 

คือการตายที่ไม่ได้เกิดจากโรคภัยไข้เจ็บตามธรรมชาติ แต่เกิดจากสาเหตุอื่นๆ เช่น การฆ่าตัวตาย การถูกผู้อื่นทำให้ตาย การถูกสัตว์ทำร้าย การตายจากอุบัติเหตุ หรือการตายที่ยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด

หากพบว่ามีผู้เสียชีวิตโดยไม่ทราบสาเหตุ หรือมีเหตุที่ทำให้สงสัยว่าการเสียชีวิตนั้นไม่ปกติผิดธรรมชาติ หรือมีการเสียชีวิตเกิดขึ้นขณะอยู่ภายใต้การดูแลของเจ้าหน้าที่ จะต้องมีการชันสูตรพลิกศพ ยกเว้นเสียชีวิตจากการประหารชีวีตตามกฎหมายจะไม่ต้องชันสูตรพลิกศพ

การเสียชีวิตโดยผิดธรรมชาติ มีอะไรบ้าง

การเสียชีวิตโดยผิดธรรมชาติ หมายถึง การเสียชีวิตจากสาเหตุดังต่อไปนี้

1.การฆ่าตัวตาย 

การที่บุคคลจงใจกระทำต่อตนเองโดยมีเจตนาที่จะทำให้ตนเองถึงแก่ความตาย ถึงแม้ว่าการฆ่าตัวตายไม่เป็นความผิดทางอาญา แต่ก็ถือเป็นการตายผิดธรรมชาติที่ต้องมีการชันสูตรพลิกศพเพื่อยืนยันสาเหตุการตายและตัดประเด็นการฆาตกรรมออกไป

2.การถูกผู้อื่นทำให้ตาย

การที่บุคคลหนึ่งทำให้บุคคลอื่นถึงแก่ความตาย ไม่ว่าจะโดยเจตนาหรือประมาทเลินเล่อ การตายในลักษณะนี้ถือเป็นความผิดทางอาญา และต้องมีการชันสูตรพลิกศพเพื่อหาสาเหตุการตาย รวบรวมพยานหลักฐาน และดำเนินคดีตามกฎหมาย

3.การถูกสัตว์ทำร้ายจนเสียชีวิต

การที่บุคคลเสียชีวิตจากการถูกสัตว์ทำร้าย ถือเป็นการตายผิดธรรมชาติที่ต้องมีการชันสูตรพลิกศพเพื่อยืนยันสาเหตุการตาย ในบางกรณีอาจมีการสอบสวนเพิ่มเติมเพื่อพิจารณาความรับผิดชอบของเจ้าของสัตว์หรือผู้ที่เกี่ยวข้อง

4.การเสียชีวิตจากอุบัติเหตุ

การที่บุคคลเสียชีวิตจากเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิดและไม่ได้เกิดจากความจงใจของผู้ใด ถือเป็นการตายผิดธรรมชาติที่ต้องมีการชันสูตรพลิกศพเพื่อยืนยันสาเหตุการตาย และอาจมีการสอบสวนเพิ่มเติมเพื่อหาสาเหตุของอุบัติเหตุและผู้รับผิดชอบ

5.การเสียชีวิตโดยยังไม่ทราบสาเหตุ

การที่บุคคลเสียชีวิตโดยไม่สามารถระบุสาเหตุการตายได้อย่างชัดเจนจากการตรวจเบื้องต้น การชันสูตรพลิกศพมีความจำเป็นอย่างยิ่งเพื่อหาสาเหตุการตายที่แท้จริง และอาจนำไปสู่การสืบสวนเพิ่มเติมหากพบความผิดปกติ

หากพบเห็นผู้เสียชีวิตตามลักษณะข้างต้น บุคคลที่เป็น สามี ภรรยา ญาติ เพื่อน ผู้ปกครอง รวมไปถึงบุคคลอื่นที่อยู่ในเหตุการณ์ มีหน้าที่ต้อง เก็บรักษาศพไว้ ณ ที่เกิดเหตุห้ามเคลื่อนย้ายหรืออำพราง และแจ้งเหตุต่อเจ้าหน้าที่ตำรวจหรือฝ่ายปกครองโดยเร็วที่สุด

ผู้ใดละเลยไม่ปฏิบัติตามหน้าที่ดังกล่าว มีความผิดตามกฎหมายและต้องระวางโทษปรับไม่เกินหนึ่งพันบาท

การตรวจสอบศพมีกี่ประเภท

ชันสูตรพลิกศพ และ ผ่าศพ แม้จะมีจุดประสงค์ในการตรวจสอบร่างกายของผู้เสียชีวิตเหมือนกัน แต่มีความแตกต่างกันในหลายด้าน ทั้งในแง่ของกระบวนการ ขั้นตอน และวัตถุประสงค์ทางกฎหมาย

การตรวจสอบศพมี 2 ประเภท ได้แก่

1.การชันสูตรพลิกศพ 

เป็นการตรวจสอบเบื้องต้นภายนอกร่างกาย เพื่อหาสาเหตุและพฤติการณ์การตาย อีกทั้งเป็นการตรวจสอบภายนอกร่างกายของผู้เสียชีวิต รวมถึงเสื้อผ้าและสถานที่เกิดเหตุ เพื่อหาสาเหตุและพฤติการณ์การตาย โดยเน้นที่การสังเกตลักษณะภายนอก บาดแผล ร่องรอยการต่อสู้ และเก็บวัตถุพยานที่เกี่ยวข้อง มักทำในกรณีที่สงสัยว่าการตายเกิดขึ้นโดยผิดธรรมชาติ

2.การผ่าศพ 

เป็นการตรวจสอบภายในร่างกายของผู้เสียชีวิตโดยการผ่าตัด เพื่อหาสาเหตุการตายที่ชัดเจนยิ่งขึ้น รวมถึงการตรวจสอบอวัยวะภายใน เก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อและของเหลวในร่างกายเพื่อตรวจวิเคราะห์ทางห้องปฏิบัติการ มักทำในกรณีที่จำเป็นต้องมีข้อมูลเพิ่มเติมเพื่อยืนยันสาเหตุการตาย หรือในกรณีที่กฎหมายกำหนด

ต้องการค้นหาด้านกฎหมายใช่ไหม ? สามารถค้นหาบทความ, คำปรึกษาจริง, มาตราที่เกี่ยวข้อง จากลิงค์นี้ได้เลยครับ !

กรณีเพิ่มเติมที่ต้องชันสูตร

นอกจากการชันสูตรเบื้องต้น ณ ที่เกิดเหตุแล้ว ในบางกรณีที่ซับซ้อนหรือมีความจำเป็นต้องตรวจสอบเพิ่มเติม แพทย์มีหน้าที่แจ้งพนักงานสอบสวนเพื่อส่งศพทั้งหมดหรือบางส่วนไปยังสถานที่ที่มีความพร้อมในการชันสูตรอย่างละเอียด ซึ่งโดยทั่วไปคือโรงพยาบาลที่มีหน่วยงานนิติเวช

1.ไม่สามารถระบุว่าผู้ตายเป็นใครและการผ่าศพอาจช่วยให้ระบุผู้ตายได้

ในกรณีที่ไม่สามารถระบุตัวตนของผู้เสียชีวิตได้ การชันสูตรโดยละเอียดอาจช่วยในการระบุตัวตนผ่านการตรวจสอบทางนิติวิทยาศาสตร์ เช่น การตรวจดีเอ็นเอ การตรวจสอบลักษณะทางกายภาพ หรือการตรวจสอบวัตถุพยานที่พบในหรือใกล้ศพ

2.ศพที่เป็นโครงกระดูก หรือศพที่ไหม้เกรียม

สภาพศพที่เปลี่ยนแปลงไปมากทำให้ยากต่อการตรวจสอบสาเหตุการตาย ณ ที่เกิดเหตุ การชันสูตรโดยละเอียดจึงเป็นสิ่งที่จำเป็นเพื่อระบุตัวตนและหาสาเหตุการตายที่แท้จริง

3.การตายที่เกิดจากหรืออาจเกิดจากถูกผู้อื่นทำให้ตาย

ในกรณีที่มีข้อสงสัยหรือหลักฐานบ่งชี้ว่าการเสียชีวิตอาจเกิดจากการฆาตกรรม การชันสูตรโดยละเอียดจะช่วยในการค้นหาหลักฐานเพิ่มเติม และระบุสาเหตุการตายที่ชัดเจน

4.การตายที่เกิดขึ้นโดยการกระทำของเจ้าพนักงาน ซึ่งอ้างว่าปฏิบัติราชการตามหน้าที่ 

เพื่อให้เกิดความโปร่งใสและเป็นธรรม การชันสูตรโดยละเอียดเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อตรวจสอบว่าการเสียชีวิตเกิดขึ้นจากการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าพนักงานโดยชอบด้วยกฎหมายหรือไม่

5.การตายผิดธรรมชาติในระหว่างอยู่ในความควบคุมของเจ้าพนักงาน ซึ่งอ้างว่าปฏิบัติราชการตามหน้าที่ 

เช่นเดียวกับกรณีที่ 4 การชันสูตรโดยละเอียดจะช่วยให้เกิดความโปร่งใสและเป็นธรรมในการตรวจสอบสาเหตุการตาย

6.การตายในเด็กที่ไม่สามารถอธิบายได้

การเสียชีวิตของเด็กที่ไม่สามารถระบุสาเหตุได้อย่างชัดเจน จำเป็นต้องมีการชันสูตรโดยละเอียดเพื่อหาสาเหตุการตายที่แท้จริง และอาจนำไปสู่การตรวจสอบเพิ่มเติมเกี่ยวกับความเป็นไปได้ของการทารุณกรรมเด็ก

7.การตายที่เกิดจากสารพิษ 

การชันสูตรโดยละเอียดจะช่วยในการระบุชนิดและปริมาณของสารพิษที่ทำให้เสียชีวิต ซึ่งเป็นประโยชน์ในการสืบสวนหาสาเหตุและผู้รับผิดชอบ

8.การตายที่เกี่ยวข้องกับการจราจร 

ในกรณีอุบัติเหตุจราจรที่มีผู้เสียชีวิต การชันสูตรโดยละเอียดจะช่วยในการระบุสาเหตุการตายที่ชัดเจน และอาจเป็นประโยชน์ในการสืบสวนหาผู้รับผิดชอบหรือปรับปรุงมาตรการความปลอดภัยทางถนน

13 กฎจราจรในชีวิตประจำวันที่พบเจอบ่อย !

9.การตายที่เกิดจากการบาดเจ็บจากการทำงาน ไฟฟ้าดูด การจมน้ำโดยไม่มีผู้พบเห็น 

การชันสูตรโดยละเอียดจะช่วยในการระบุสาเหตุการตายที่ชัดเจน และอาจเป็นประโยชน์ในการสืบสวนหาผู้รับผิดชอบหรือปรับปรุงมาตรการความปลอดภัยในการทำงาน

10.ไม่สามารถระบุ หรือสันนิษฐานสาเหตุการตายได้

เมื่อไม่สามารถระบุสาเหตุการตายได้จากการตรวจเบื้องต้น การชันสูตรโดยละเอียดเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อหาสาเหตุการตายที่แท้จริง

11.มีผู้ใดผู้หนึ่งสงสัยในสาเหตุการตายหรือพฤติการณ์การตาย หรืออาจมีปัญหาเกี่ยวกับการได้รับผลประโยชน์ของผู้ตาย

ในกรณีที่มีข้อสงสัยหรือข้อพิพาทเกี่ยวกับสาเหตุการตาย การชันสูตรโดยละเอียดจะช่วยในการคลี่คลายข้อสงสัยและให้ความเป็นธรรมแก่ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง

สรุป

ชันสูตรพลิกศพและผ่าศพ เป็นกระบวนการทางนิติวิทยาศาสตร์ที่สำคัญในการสืบหาสาเหตุการตายที่แท้จริง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรณีการตายผิดธรรมชาติ แม้ทั้งสองกระบวนการจะมีจุดมุ่งหมายเดียวกัน แต่ก็มีความแตกต่างกันในด้านรายละเอียดและขั้นตอน ซึ่งการเลือกใช้กระบวนการใดจะขึ้นอยู่กับลักษณะของคดีและความจำเป็นในการตรวจสอบ การชันสูตรพลิกศพและผ่าศพจึงเป็นเสมือนกุญแจสำคัญที่ไขปริศนาความตาย นำไปสู่การคลี่คลายคดีความ สร้างความเป็นธรรมให้แก่ผู้เสียชีวิตและญาติของผู้เสียชีวิต

หากมีข้อสงสัยต้องการปรึกษาทนายความเพื่อหาทางออกกฎหมาย สามารถติดต่อผ่าน Legardy ได้ตลอด 24ชั่วโมงครับ