บัญชีม้าเป็นปัญหาที่ทำให้คนไทยสูญเสียเงินไปแล้วหลายหมื่นล้านบาท ขณะเดียวกันผู้ที่เคยให้ยืมหรือขายบัญชีธนาคารของตัวเองก็เสี่ยงต่อการถูกดำเนินคดีตามพระราชกำหนดมาตรการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี พ.ศ. 2566 ด้วยโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี และปรับไม่เกิน 300,000 บาท

ตามข้อมูลจากธนาคารแห่งประเทศไทย ณ เดือนเมษายน 2568 มีการระงับบัญชีม้าสะสมรวมกว่า 2ล้านบัญชี แบ่งเป็นบัญชีม้าดำประมาณ 7แสนบัญชี บัญชีม้าเทา 7แสนบัญชี และบัญชีม้าน้ำตาล 8แสนบัญชี ขณะที่สถิติการจับกุมจากรายงานของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ระบุว่ามีการจับกุมเจ้าของบัญชีม้าแล้วกว่า 3,000 คนในช่วงปีที่ผ่านมา

ทำไมถึงต้องเรียกว่าบัญชีม้า บัญชีม้าคืออะไร?

บัญชีม้าตามคำจำกัดความของธนาคารแห่งประเทศไทยหมายถึงบัญชีธนาคารที่ถูกใช้เป็นช่องทางในการรับโอนเงินจากการกระทำความผิดของมิจฉาชีพ โดยเจ้าของบัญชีจริงไม่ได้เป็นผู้ใช้งานบัญชีนั้น แต่เป็นเพียงชื่อที่ปรากฏในการลงทะเบียนเท่านั้น

คำว่า "ม้า" มาจากการเปรียบเทียบกับสัตว์ที่ถูกใช้เป็นพาหนะในการขนส่ง เช่นเดียวกับบัญชีเหล่านี้ที่ถูกใช้เป็นช่องทางในการขนส่งเงินจากการกระทำผิดไปยังจุดหมายปลายทาง โดยเจ้าของบัญชีจริงมักไม่รู้ตัวหรือได้รับการหลอกลวงให้ยอมให้ใช้บัญชี

ประเภทบัญชีม้าตามธนาคารแห่งประเทศไทย (ระบบสีใหม่)

ธนาคารแห่งประเทศไทยได้ปรับปรุงระบบการจำแนกบัญชีม้าจากเดิมที่มี 3 ประเภท เป็น 5 ประเภท เพื่อให้การจัดการมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยใช้สีในการแบ่งแยกตามระดับความเสี่ยงและความรุนแรง การจำแนกใหม่นี้เริ่มใช้ตั้งแต่ต้นปี 2568 และช่วยให้ธนาคารสามารถดำเนินมาตรการที่เข้มงวดแตกต่างกันตามแต่ละระดับ

บัญชีม้าดำ

บัญชีม้าดำเป็นบัญชีที่มีความเสี่ยงสูงสุดและได้รับการยืนยันจากสำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) ว่าเข้าข่ายการกระทำผิดตามฐานข้อมูลอย่างเป็นทางการ บัญชีเหล่านี้ถูกบันทึกไว้ในระบบตั้งแต่เดือนมีนาคม 2566 และปัจจุบันมีจำนวน 706,159 บัญชี ณ เดือนเมษายน 2568

เจ้าของบัญชีม้าดำจะถูกห้ามทำธุรกรรมทุกประเภททั้งการโอนเงินเข้าและออกจากบัญชี รวมถึงถูกปฏิเสธการเปิดบัญชีใหม่กับธนาคารทุกแห่งในประเทศไทย ข้อมูลของบัญชีม้าดำจะถูกแชร์ระหว่างสถาบันการเงินทุกแห่ง ทำให้เจ้าของบัญชีไม่สามารถหลบหนีการติดตามได้

การที่บัญชีถูกจำแนกเป็นม้าดำส่งผลให้เจ้าของบัญชีต้องเผชิญกับการสอบสวนจากหน่วยงานบังคับใช้กฎหมาย และมีความเสี่ยงสูงที่จะถูกดำเนินคดีตามพระราชกำหนดมาตรการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี พ.ศ. 2566

บัญชีม้าเทา

บัญชีม้าเทาถูกแบ่งออกเป็น 2 ระดับย่อย ตามความรุนแรงและสถานะของการดำเนินคดี โดยข้อมูลจะถูกบันทึกในระบบ Central Fraud Registry (CFR) ตั้งแต่เดือนมกราคม 2567

ม้าเทาเข้ม

คือบัญชีที่มีผู้เสียหายแจ้งความต่อเจ้าหน้าที่ตำรวจแล้วอย่างเป็นทางการ และมีการระบุว่าบัญชีดังกล่าวถูกใช้ในการรับโอนเงินจากการหลอกลวง บัญชีประเภทนี้จะถูกระงับการทำธุรกรรมทั้งหมดและไม่สามารถรับโอนเงินจากบัญชีอื่นได้ตั้งแต่วันที่ 31 มกราคม 2568

ม้าเทาอ่อน

คือบัญชีที่อยู่ในเส้นทางการเงินที่น่าสงสัย หรือมีผู้ได้รับความเสียหายจากการใช้บัญชีดังกล่าว แต่ผู้เสียหายยังไม่ได้แจ้งความอย่างเป็นทางการ บัญชีเหล่านี้จะถูกเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิดและอาจถูกยกระดับเป็นม้าเทาเข้มได้หากมีการแจ้งความ

บัญชีม้าน้ำตาล

บัญชีม้าน้ำตาลเป็นบัญชีที่สถาบันการเงินตรวจพบพฤติกรรมที่ผิดปกติและน่าสงสัยว่าอาจถูกใช้เป็นบัญชีม้า แต่ยังไม่มีผู้เสียหายหรือการแจ้งความอย่างเป็นทางการ ข้อมูลจะถูกรวบรวมจากสถาบันการเงิน 17 แห่งตั้งแต่เดือนมกราคม 2567

ม้าน้ำตาลเข้ม

คือบัญชีที่สถาบันการเงินมั่นใจว่ามีพฤติกรรมต้องสงสัยชัดเจน และสามารถแจ้งข้อมูลต่อเจ้าหน้าที่ตำรวจได้ บัญชีประเภทนี้จะถูกระงับการรับโอนเงินจากภายนอกและอาจถูกยกระดับเป็นม้าเทาหากมีการแจ้งความ

ม้าน้ำตาลอ่อน

คือบัญชีที่สถาบันการเงินมีข้อสงสัยเพียงเล็กน้อย หรือพบพฤติกรรมที่อาจเป็นการใช้บัญชีในลักษณะที่ไม่ปกติ แต่ยังไม่สามารถยืนยันได้ว่าเป็นบัญชีม้าอย่างแน่นอน บัญชีเหล่านี้จะถูกเฝ้าระวังและตรวจสอบเพิ่มเติม

ธนาคารจะตรวจจับบัญชีน้ำตาลได้จากการวิเคราะห์พฤติกรรมการทำธุรกรรม เช่น การรับโอนเงินจากหลายบัญชีในจำนวนเงินที่คล้ายกัน การถอนเงินทันทีหลังจากรับโอน การทำธุรกรรมในเวลาที่ผิดปกติ หรือการใช้งานที่ไม่สอดคล้องกับโปรไฟล์เจ้าของบัญชี

อ่านบทความเพิ่มเติม

'เราจะป้องกันโดนมิจฉาชีพหลอกเอาข้อมูลไปเปิดบัญชีม้าได้อย่างไร

บัญชีม้าผิดหรือไม่

ถ้าเคย "ให้ยืมบัญชี" หรือ "ขายบัญชีธนาคาร" จะโดนอะไร?

การให้บุคคลอื่นใช้บัญชีธนาคารของตนเอง ไม่ว่าจะเป็นการให้ยืม การขาย หรือการมอบหมายในรูปแบบใดก็ตาม ถือเป็นความผิดทางกฎหมายที่มีโทษรุนแรงตามพระราชกำหนดมาตรการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี พ.ศ. 2566 แม้ว่าเจ้าของบัญชีจะไม่ได้มีเจตนาร่วมกระทำความผิดหรือไม่รู้ว่าบัญชีจะถูกนำไปใช้ในทางที่ผิด

โทษตามกฎในกรณีที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับบัญชีม้า

มาตรา 9 แห่งพระราชกำหนดมาตรการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี พ.ศ. 2566

กำหนดโทษสำหรับผู้ที่เปิดหรือยินยอมให้บุคคลอื่นใช้บัญชีเงินฝาก บัตรอิเล็กทรอนิกส์ หรือบัญชีเงินอิเล็กทรอนิกส์ของตนโดยมิได้มีเจตนาใช้เพื่อตนหรือเพื่อกิจการที่ตนเกี่ยวข้อง โดยประการที่รู้หรือควรรู้ว่าจะนำไปใช้ในการกระทำความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเทคโนโลยีหรือความผิดทางอาญา

โทษที่กำหนดไว้คือ จำคุกไม่เกิน 3 ปี หรือปรับไม่เกิน 300,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ซึ่งถือเป็นโทษที่รุนแรงมากเมื่อเทียบกับการกระทำที่ดูเหมือนไม่ร้ายแรง

กรณีที่ได้รับโทษหนักสุด มักเป็นกรณีที่ผู้กระทำมีเจตนาชัดเจนในการขายหรือให้เช่าบัญชี มีการรับผลตอบแทนในจำนวนที่สูง หรือมีการเปิดบัญชีหลายบัญชีเพื่อขาย นอกจากนี้ หากบัญชีที่ให้ใช้ถูกนำไปใช้ในการกระทำความผิดที่ก่อให้เกิดความเสียหายในวงกว้าง ศาลอาจพิจารณาให้โทษในระดับสูงสุด

กรณีที่ได้รับโทษเบาสุด มักเป็นกรณีที่ผู้กระทำถูกหลอกลวงหรือถูกบังคับ ไม่มีการรับผลตอบแทน มีการแสดงความสำนึกผิดและให้ความร่วมมือกับเจ้าหน้าที่อย่างเต็มที่ รวมถึงการรีบดำเนินการแก้ไขเมื่อทราบว่าบัญชีถูกใช้ในทางที่ผิด

โทษเพิ่มเติมตามความผิดที่บัญชีม้าถูกใช้

บัญชีที่ให้ยืมหรือขายถูกนำไปใช้ในการกระทำความผิดอื่น เช่น การฉ้อโกง การฟอกเงิน หรือการค้ายาเสพติด เจ้าของบัญชีอาจถูกดำเนินคดีในฐานะผู้สนับสนุนการกระทำความผิดหรือผู้สมรู้ร่วมคิด ทำให้ต้องรับโทษเพิ่มเติมตามความผิดเหล่านั้นด้วย

การถูกฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายจากผู้เสียหายเป็นผลที่ตามมาอีกประการหนึ่ง หากบัญชีที่ให้ใช้ถูกนำไปหลอกเงินจากประชาชน ผู้เสียหายสามารถฟ้องร้องเจ้าของบัญชีเพื่อเรียกค่าเสียหายทางแพ่งได้ ซึ่งจำนวนเงินอาจสูงกว่าค่าปรับทางอาญามาก โดยเฉพาะในกรณีที่เงินที่ถูกหลอกมีมูลค่าหลายล้านบาท

แล้วจะแก้ไขอย่างไร หากเคยขายบัญชี หรือเป็นบัญชีม้าไปแล้ว?

ในกรณีที่ถูกหลอกให้เปิดบัญชีม้า

ติดต่อธนาคารทันทีหากรู้ตัวว่าตกเป็นเหยื่อ เมื่อติดต่อธนาคารแล้ว ให้แจ้งทันทีว่า "ต้องการระงับบัญชีเนื่องจากถูกหลอกให้เปิดบัญชีม้า" เจ้าหน้าที่จะดำเนินการระงับการใช้งานบัญชีทันทีและออก Bank Case ID ให้ซึ่งเป็นหมายเลขอ้างอิงสำคัญที่จะใช้ในการแจ้งความและติดตามคดี การได้รับ Bank Case ID เป็นหลักฐานแสดงว่าได้แจ้งธนาคารแล้วและธนาคารได้ดำเนินการระงับบัญชีตามคำร้องขอ

แจ้งความกับเจ้าหน้าที่ตำรวจภายใน 72 ชั่วโมงหลังจากติดต่อกับธนาคารแล้ว โดยแนะนำให้ไปแจ้งความที่สถานีตำรวจดีกว่าแจ้งความออนไลน์ การแจ้งความที่สถานีตำรวจจะได้รับคำแนะนำเพิ่มเติมจากเจ้าหน้าที่ สิ่งสำคัญคือต้องระบุให้ชัดเจนว่าเป็นผู้เสียหายจากการถูกหลอกให้เปิดบัญชีม้า ไม่ใช่ผู้ร่วมกระทำความผิด

รวบรวมหลักฐานต้องทำควบคู่ไปกับการแจ้งความ โดยรวบรวมหลักฐานทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับการถูกหลอก ไม่ว่าจะเป็นข้อความ โทรศัพท์ อีเมล หรือการสนทนาผ่านแอปพลิเคชันต่างๆ ที่แสดงให้เห็นกระบวนการที่ถูกชักจูงหรือหลอกให้เปิดบัญชี

ติดตามผลและปกป้องตัวเองเป็นขั้นตอนสุดท้ายที่ต้องทำอย่างต่อเนื่อง โดยต้องติดตามความคืบหน้าของคดีจากเจ้าหน้าที่ตำรวจอย่างสม่ำเสมอ พร้อมทั้งเตรียมความพร้อมในการให้ปากคำหรือให้ข้อมูลเพิ่มเติมเมื่อได้รับการติดต่อ

หากจงใจเปิด แล้วเปลี่ยนใจอยากรับสารภาพ

การติดต่อทนายความก่อนรับสารภาพเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อให้แน่ใจว่าการดำเนินการจะเป็นประโยชน์และไม่เป็นอันตรายต่อตัวเอง ทนายความจะช่วยประเมินสถานการณ์และแนะนำแนวทางที่เหมาะสม รวมถึงการเตรียมเอกสารและหลักฐานที่จะช่วยในการขอรับการพิจารณาโทษที่เหมาะสม

การแจ้งความด้วยตนเองที่สถานีตำรวจโดยระบุอย่างชัดเจนว่ามาเพื่อรับสารภาพการกระทำผิดเรื่องการเปิดบัญชีม้า และแสดงความจำนงที่จะให้ความร่วมมือกับเจ้าหน้าที่อย่างเต็มที่ การรับสารภาพด้วยตนเองแสดงให้เห็นถึงความสำนึกผิด

การให้ข้อมูลครบถ้วนเกี่ยวกับบัญชีที่เปิด จำนวนเงินที่ได้รับ บุคคลที่ติดต่อซื้อหรือเช่าบัญชี และรายละเอียดอื่นๆ ที่อาจช่วยในการสืบสวนจับกุมผู้ที่อยู่เบื้องหลัง การให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อการสืบสวนจะเป็นปัจจัยสำคัญในการพิจารณาลดโทษ

แม้จะมีการรับสารภาพและมีปัจจัยบรรเทาโทษ แต่การจงใจเปิดบัญชีม้ายังคงเป็นความผิดที่มีโทษตามกฎหมาย โดยศาลอาจพิจารณาให้โทษในระดับที่ต่ำกว่ากรณีที่ไม่รับสารภาพ เช่น การให้โทษปรับแทนการจำคุก หรือการให้โทษจำคุกแต่รอการลงโทษ

Checklist เอกสารสำหรับการแจ้งความบัญชีม้า

เอกสารระบุตัวตน

□ สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน (พร้อมลงลายมือชื่อรับรอง)

□ สำเนาทะเบียนบ้าน (หน้าที่มีชื่อผู้แจ้งความ)

□ สำเนาใบเปลี่ยนชื่อ-นามสกุล (ถ้ามี)

เอกสารเกี่ยวกับบัญชีธนาคาร

□ สำเนาสมุดบัญชีธนาคาร (หน้าแรกที่มีชื่อและเลขบัญชี)

□ รายการเดินบัญชี 6 เดือนย้อนหลัง (หรือตั้งแต่เปิดบัญชี)

□ ใบสมัครเปิดบัญชีธนาคาร

□ ใบเสร็จการฝากเงินครั้งแรก

□ Bank Case ID จากธนาคาร (หลังแจ้งขอระงับบัญชี)

หลักฐานการติดต่อสื่อสาร

□ Screenshot การสนทนาใน LINE หรือแอพอื่นๆ (บันทึกวันที่และเวลา)

□ ประวัติการโทรเข้า-ออก จากมือถือ

หลักฐานการเงิน

□ สลิปการโอนเงิน (ถ้าได้รับเงินค่าตอบแทน)

□ ใบเสร็จการฝาก-ถอนเงิน ที่เกี่ยวข้อง

□ หลักฐานการได้รับเงินในรูปแบบอื่น (เงินสด, ของมีค่า)

□ รายการธุรกรรมผ่านแอป Mobile Banking

หลักฐานการหลอกลวง (กรณีที่เป็นผู้เสียหาย)

□ ใบสมัครงาน หรือโฆษณาหางานที่เห็น

□ หลักฐานการสัมภาษณ์งาน (บันทึกเสียง, ข้อความ)

□ เอกสารที่ผู้หลอกลวงให้กรอก

□ รูปถ่ายหรือเอกสารที่ส่งให้ผู้หลอกลวง

□ หลักฐานการพบปะหรือนัดหมาย

อ่านคำปรึกษาจริงเรื่อง "บัญชีม้า"

Q: โดนอายัดบัญชีธนาคารจากการเปิดบัญชีม้า

Q: โดนอายัดบัญชีจากตำรวจเพราะเคยรับโอเงินจาก บัญชีมิจฉาชีพบัญชีม้า

Q: โดนหลอกให้โอนเงินเข้าเว็บพนันออนไลน์ เเจ้งความเอาผิดบัญชีม้าไป มีสิทธิ์ได้เงินคืนไหม

คำพิพากษาคดีฎีกาที่เกี่ยวข้องกับบัญชีม้า

คดีฎีกาที่ 4920/2567 - การใช้เด็กเป็นเจ้าของบัญชีม้า

หมายเลขคดีและปี: คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4920/2567 (พ.ศ. 2567/ค.ศ. 2024)

ข้อเท็จจริงของคดีโดยสรุป

จำเลยอายุ 17 ปี ถูกหลอกให้เปิดบัญชีธนาคารแล้วส่งมอบสมุดบัญชีและบัตร ATM ให้แก่มิจฉาชีพในอัตรา 400 บาทต่อบัญชี ผู้เสียหายถูกหลอกโดย SMS phishing ส่งผลให้เงิน 200,000 บาทถูกโอนไปบัญชีของจำเลยก่อนไหลต่อไปสู่เครือข่ายอาชญากร ศาลชั้นต้นและอุทธรณ์ยกฟ้องเนื่องจากเห็นว่าจำเลยเป็นผู้เสียหาย แต่ศาลฎีกาเห็นต่าง

ประเด็นกฎหมายหลัก: การที่จำเลยอ้างว่าถูกหลอกจึงเปิดบัญชีให้ผู้อื่นใช้ ถือเป็นข้อแก้ตัวที่ยอมรับได้หรือไม่ และจำเลยควรรับผิดชอบในฐานะผู้สนับสนุนการกระทำความผิดหรือไม่

คำพิพากษาของศาลสูงสุด

ศาลฎีกาพิพากษาให้จำเลยมีความผิดฐานร่วมกันฉ้อโกงประชาชน และเป็นผู้สนับสนุนการกระทำความผิด ให้จำคุก 1-2 ปีในสถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน และให้ชดใช้ค่าเสียหาย 200,000 บาทแก่ผู้เสียหาย

หลักกฎหมายหรือหลักการที่ศาลวางไว้

"การอ้างว่าถูกหลอกใช้ไม่ใช่ข้อแก้ตัวที่รับได้" ศาลกำหนดว่าการรับจ้างเปิดบัญชีแล้วมอบสมุดบัญชีให้บุคคลอื่นเป็นเรื่องผิดปกติวิสัย แม้จำเลยจะเป็นผู้เยาว์ก็ต้องสามารถรู้ได้ว่าการกระทำดังกล่าวไม่ถูกต้อง การกระทำนี้เป็นการช่วยเหลือหรือให้ความสะดวกแก่คนร้ายในการกระทำความผิด

ผลกระทบทางกฎหมาย

สร้างหลักการสำคัญว่าผู้เปิดบัญชีม้าไม่สามารถอ้างความไม่รู้หรือถูกหลอกเป็นข้อแก้ตัวได้ และต้องรับผิดชอบทั้งทางอาญาและแพ่ง แม้จะเป็นผู้เยาว์ คำพิพากษานี้เป็นมาตรฐานในการพิจารณาคดีบัญชีม้าในยุคดิจิทัล

คดีฎีกาที่ 3637/2565 - การฟอกเงินค่ายาเสพติดผ่านบัญชีม้า

หมายเลขคดีและปี: คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3637/2565 (พ.ศ. 2565/ค.ศ. 2022)

ข้อเท็จจริงของคดีโดยสรุป

จำเลยเปิดบัญชีธนาคารxxxในนามญาติหลายคน (จำเลยที่ 2, 3 และนายโจว) เพื่อใช้รับโอนเงินค่าซื้อขายยาเสพติด จากนั้นใช้บัตร ATM ถอนเงินอย่างต่อเนื่องหลายครั้งหลายวันเพื่อให้เงินหายไปจากระบบการตรวจสอบ มีการเคลื่อนย้ายเงินผ่านหลายบัญชีเพื่อปกปิดแหล่งที่มา

ประเด็นกฎหมายหลัก

การใช้บัญชีของบุคคลอื่นในการฟอกเงินที่มาจากการค้ายาเสพติด และเกณฑ์การพิสูจน์ว่าเจ้าของบัญชีรู้เห็นเป็นใจในการกระทำผิด

คำพิพากษาของศาลสูงสุด

ศาลชั้นต้นจำคุกจำเลยที่ 1 (20 ปี) และจำเลยที่ 2 (20 ปี) ศาลอุทธรณ์ลดโทษจำเลยที่ 1 เหลือ 3 ปี และยกฟ้องจำเลยที่ 2 ศาลฎีกาแก้กลับเป็นจำคุกจำเลยที่ 1 (20 ปี) ตามความผิด 69 กระทง และยืนยันการยกฟ้องจำเลยที่ 2

หลักกฎหมายหรือหลักการที่ศาลวางไว้

"การพิสูจน์เจตนาในการฟอกเงินผ่านรูปแบบการใช้บัญชี" ศาลใช้หลักการวิเคราะห์รูปแบบการใช้บัญชี เช่น การถอนเงินทันทีหลังรับโอน การใช้หลายบัญชีเพื่อกระจายเงิน และความสัมพันธ์ระหว่างผู้ใช้บัญชีกับแหล่งเงินทุน ในการพิสูจน์เจตนาฟอกเงิน

ผลกระทบทางกฎหมาย

สร้างแนวทางการพิสูจน์คดีฟอกเงินที่ใช้บัญชีม้า โดยให้ความสำคัญกับ transaction pattern มากกว่าการอ้างความไม่รู้ และเป็นแนวทางสำคัญสำหรับ AMLO และ DSI ในการดำเนินคดีฟอกเงินยุคใหม่

15 คำถามยอดนิยมเรื่องบัญชีม้าในไทย

บัญชีม้าคืออะไร และมีโทษตามกฎหมายอย่างไร

บัญชีม้าหมายถึงบัญชีเงินฝากธนาคารที่ถูกเปิดโดยบุคคลหนึ่ง แต่กลับถูกนำไปใช้โดยบุคคลอื่นที่ไม่ใช่เจ้าของจริงเพื่อกิจกรรมที่ผิดกฎหมาย การใช้บัญชีม้าส่วนใหญ่มักเกี่ยวข้องกับการฟอกเงิน การหลอกลวงออนไลน์ การค้ายาเสพติด หรือกิจกรรมอาชญากรรมอื่นๆ ที่ต้องการปกปิดเส้นทางการเงิน

ตามพระราชกำหนดการป้องกันและปราบปรามการกระทำความผิดด้านเทคโนโลยี พ.ศ. 2566 บุคคลที่ยินยอมให้ใช้บัญชีเพื่อการกระทำความผิดจะต้องรับโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี หรือปรับไม่เกิน 300,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ สำหรับผู้ที่ทำหน้าที่เป็นนายหน้าจัดหาบัญชีม้า หรือเผยแพร่ข้อมูลเพื่อชักชวนผู้อื่นจะต้องรับโทษที่หนักกว่า คือจำคุก 2 ถึง 5 ปี และปรับ 200,000 ถึง 500,000 บาท นอกจากนี้ยังเข้าข่ายความผิดตามพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน ซึ่งมีโทษสูงสุดถึงจำคุก 10 ปี และอาจมีการยึดทรัพย์สินที่เกี่ยวข้อง

บัญชีม้ามีกี่ประเภท แต่ละประเภทแตกต่างกันอย่างไร

ธนาคารแห่งประเทศไทยได้จำแนกบัญชีม้าออกเป็น 5 ระดับตามความเสี่ยงและลักษณะการใช้งาน ระดับ 1 เป็นบัญชีที่มีกิจกรรมน่าสงสัยเพียงเล็กน้อย อาจเป็นการทำรายการที่ผิดปกติเพียงเล็กน้อย ระดับ 2 และ 3 เป็นบัญชีที่มีความเสี่ยงปานกลางถึงสูง ที่พบรูปแบบการทำรายการน่าสงสัยมากขึ้น เช่น การรับโอนเงินจากหลายบัญชีแล้วถอนออกทันที หรือมีการทำรายการในช่วงเวลาที่ผิดปกติ

ระดับ 4 เป็นบัญชีที่มีสัญญาณชัดเจนว่าถูกใช้เพื่อการกระทำผิด มักพบรูปแบบการฟอกเงินที่ซับซ้อน การแยกเงินออกเป็นจำนวนเล็กๆ หรือการเชื่อมโยงกับเครือข่ายอาชญากรรม ส่วนระดับ 5 เป็นบัญชีที่ยืนยันแล้วว่าถูกใช้เพื่อกิจกรรมอาชญากรรมอย่างชัดเจน บัญชีเหล่านี้จะถูกอายัดทันทีและส่งตัวเจ้าของเข้าสู่กระบวนการทางกฎหมาย

นอกจากการจำแนกตามระดับความเสี่ยงแล้ว ยังมีการแบ่งประเภทตามวิธีการได้มา ได้แก่ บัญชีที่เจ้าของถูกหลอกให้เปิดและมอบให้ผู้อื่นใช้ บัญชีที่ถูกเปิดด้วยข้อมูลปลอมหรือเอกสารที่ขโมยมา บัญชีกระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์ และบัญชีแลกเปลี่ยนสกุลเงินดิจิทัลที่ใช้เป็นช่องทางในการแปลงเงินออกจากระบบ

หากโดนหลอกเปิดบัญชีม้าโดยไม่รู้ตัว จะมีโทษหรือไม่

แม้ว่าจะเป็นเหยื่อของการหลอกลวง แต่เจ้าของบัญชีก็ยังคงต้องรับผิดชอบทางกฎหมาย เนื่องจากกฎหมายมองว่าการให้บุคคลอื่นใช้บัญชีธนาคารเป็นการกระทำที่ผิดปกติและควรรู้ว่าอาจนำไปสู่การกระทำผิดได้ อย่างไรก็ตาม ศาลอาจพิจารณาให้การผ่อนผันโทษหากสามารถพิสูจน์ได้ว่าไม่มีเจตนาร่วมในการกระทำความผิด และเป็นเหยื่อของการหลอกลวงจริงๆ

ปัจจัยที่ศาลพิจารณาในการให้การผ่อนผันโทษ ได้แก่ การแสดงให้เห็นว่าไม่มีเจตนาใช้บัญชีเพื่อการผิดกฎหมาย การเป็นเหยื่อของการหลอกลวงจริง การให้ความร่วมมือกับเจ้าหน้าที่อย่างเต็มที่ การรีบดำเนินการปิดบัญชีทันทีที่รู้ว่ามีการใช้งานผิดปกติ และการแสดงความสำนึกผิดอย่างแท้จริง นอกจากนี้ การเป็นผู้กระทำครั้งแรกและไม่มีประวัติอาชญากรรมก็เป็นปัจจัยที่อาจช่วยให้ได้รับการพิจารณาลดโทษ

สำหรับการป้องกันและการแก้ไขเมื่อเกิดเหตุ ควรปิดบัญชีทันทีที่สงสัยว่ามีการใช้งานผิดปกติ แจ้งความที่สถานีตำรวจหรือผ่านระบบออนไลน์ที่ thaipoliceonline.go.th โทรศัพท์หมายเลข 1441 ซึ่งเป็นศูนย์ปราบปรามอาชญากรรมออนไลน์ และรวบรวมหลักฐานทั้งหมดที่แสดงให้เห็นว่าเป็นเหยื่อของการหลอกลวง

จะตรวจสอบได้อย่างไรว่าบัญชีของเราเป็นบัญชีม้าหรือไม่

การตรวจสอบสถานะบัญชีสามารถทำได้หลายวิธี วิธีที่เป็นทางการและน่าเชื่อถือที่สุดคือการตรวจสอบผ่านเว็บไซต์ checkgon.go.th ซึ่งเป็นระบบของรัฐบาลที่รวบรวมข้อมูลบัญชีม้าจากหน่วยงานต่างๆ นอกจากนี้ยังสามารถตรวจสอบผ่านเว็บไซต์ blacklistseller.com ที่รวบรวมข้อมูลบัญชีที่ถูกรายงานจากผู้ใช้บริการ

สัญญาณเตือนที่บ่งบอกว่าบัญชีอาจถูกใช้เป็นบัญชีม้า ได้แก่ การไม่สามารถทำรายการได้ผ่านแอปพลิเคชันธนาคาร การได้รับข้อความแจ้งรายการที่ตนเองไม่ได้ทำ การมีเงินโอนเข้ามาจากบุคคลที่ไม่รู้จัก การที่บัญชีถูกพักใช้งานโดยไม่ทราบสาเหตุ และการได้รับการติดต่อจากเจ้าหน้าที่ธนาคารเกี่ยวกับกิจกรรมที่ผิดปกติ

สำหรับการป้องกันและการตรวจสอบด้วยตนเอง ควรตรวจสอบ statement รายเดือนอย่างสม่ำเสมอ ตั้งค่าการแจ้งเตือนทุกรายการผ่าน SMS หรืออีเมล ใช้แอปพลิเคชันธนาคารที่เป็นทางการเท่านั้น และหลีกเลี่ยงการใช้งานผ่านลิงก์ที่ไม่น่าเชื่อถือ การรู้จักรูปแบบการทำรายการปกติของตนเองจะช่วยให้สามารถสังเกตเห็นความผิดปกติได้รวดเร็วขึ้น

วิธีป้องกันตัวเองไม่ให้ตกเป็นเหยื่อบัญชีม้า

หลักการป้องกันที่สำคัญที่สุดคือการไม่มอบเอกสารส่วนตัวให้กับบุคคลอื่นโดยเด็ดขาด ไม่ว่าจะเป็นบัตรประจำตัวประชาชน สมุดบัญชีธนาคาร ซิมการ์ดโทรศัพท์ หรือรหัส OTP และรหัสผ่านต่างๆ การให้ข้อมูลเหล่านี้แก่ผู้อื่น แม้จะเป็นคนใกล้ชิด ก็อาจนำไปสู่การถูกนำไปใช้ในทางที่ผิดได้

ต้องระวังข้อเสนองานที่น่าสงสัย โดยเฉพาะงานที่อ้างว่าทำง่ายแต่ได้เงินเยอะ เช่น การเสนอจ้างให้เปิดบัญชีโดยให้ค่าตอบแทน 3,000 ถึง 8,000 บาทต่อเดือน การขอยืมบัญชีเพื่อใช้ในการลงทุนหรือการกุศล การเสนอจ้างให้เปิดบัญชีใหม่เพื่อรับโอนเงิน หรือการกดดันให้ตัดสินใจอย่างรวดเร็วโดยไม่ให้เวลาคิด ข้อเสนอเหล่านี้มักเป็นกับดักเพื่อหาบัญชีม้า

การตรวจสอบความน่าเชื่อถือของบุคคลหรือองค์กรที่เข้ามาติดต่อเป็นสิ่งสำคัญ ควรตรวจสอบข้อมูลบริษัทในเว็บไซต์กรมพัฒนาธุรกิจการค้า ไม่หลงเชื่อโฆษณาหรือข้อเสนอที่เห็นในโซเชียลมีเดียโดยง่าย และควรปรึกษาญาติพี่น้องหรือบุคคลที่เชื่อถือได้ก่อนตัดสินใจในเรื่องสำคัญที่เกี่ยวข้องกับการเงิน

สัญญาณเตือนของบัญชีม้ามีอะไรบ้าง และควรทำอย่างไรเมื่อพบ

สัญญาณเตือนด้านการเงินที่ควรสังเกต ได้แก่ การมีเงินโอนเข้าจากบุคคลที่ไม่รู้จักเป็นประจำ การพบรายการถอนเงินที่ตนเองไม่ได้ทำ ยอดเงินในบัญชีไม่ตรงกับที่คาดหวัง และการมีรายการโอนเงินออกไปต่างประเทศที่ไม่ได้อนุญาต สัญญาณเหล่านี้บ่งบอกว่าบัญชีอาจถูกบุคคลอื่นเข้าใช้งาน

สัญญาณเตือนด้านเทคนิคที่ควรระวัง ได้แก่ การไม่สามารถเข้าแอปพลิเคชันธนาคารได้ตามปกติ การได้รับรหัส OTP ที่ตนเองไม่ได้ขอ การได้รับการแจ้งเตือนรายการที่ผิดปกติ และการที่เครื่อง ATM ไม่สามารถใช้งานได้ สัญญาณเหล่านี้อาจหมายถึงการที่บัญชีถูกควบคุมโดยบุคคลอื่น

เมื่อพบสัญญาณเตือนใดๆ ควรดำเนินการทันที โดยเริ่มจากการหยุดใช้บัญชีทันทีและไม่ทำรายการใดๆ เพิ่มเติม จากนั้นโทรหาธนาคารเพื่อแจ้งให้ปิดบัญชีชั่วคราว โทรศัพท์หมายเลข 1441 เพื่อแจ้งศูนย์ปราบปรามอาชญากรรมออนไลน์ ไปแจ้งความที่สถานีตำรวจใกล้บ้าน และเก็บรวบรวมหลักฐานทั้งหมด เช่น สกรีนช็อตหน้าจอ ข้อความ SMS และเอกสารที่เกี่ยวข้อง

บัญชีม้าจะส่งผลกระทบต่อการเปิดบัญชีใหม่อย่างไร

ผลกระทบในระยะสั้นนั้นรุนแรงมาก ผู้ที่บัญชีถูกจัดว่าเป็นบัญชีม้าจะไม่สามารถเปิดบัญชีใหม่ได้ในธนาคารทุกแห่งในประเทศไทย เนื่องจากระบบธนาคารมีการแชร์ข้อมูลร่วมกัน บัญชีเดิมทั้งหมดของบุคคลนั้นจะถูกอายัด รวมถึงบัญชีที่ชอบด้วยกฎหมายด้วย การทำรายการทางการเงินทุกรูปแบบจะถูกระงับ ไม่ว่าจะเป็นการโอน การถอน การฝาก หรือการใช้บัตรเครดิต

ผลกระทบในระยะยาวจะติดตามไปตลอดชีวิต ข้อมูลจะถูกบันทึกในระบบ National Credit Bureau ทำให้การขออนุมัติสินเชื่อในอนาคตเป็นไปได้ยาก ข้อมูลยังถูกแชร์ระหว่างสถาบันการเงินต่างๆ ทำให้การฟื้นฟูสถานะเป็นเรื่องที่ซับซ้อน นอกจากนี้ยังอาจส่งผลกระทบต่อการทำงานในสถาบันการเงินหรือหน่วยงานที่ต้องการความน่าเชื่อถือสูง

ทางออกและทางเลือกที่เป็นไปได้ ได้แก่ การใช้บัญชีธนาคารต่างประเทศ เช่น Wise Multi-currency Account การจัดการการเงินผ่านสมาชิกในครอบครัว แต่ต้องระมัดระวังเรื่องกรอบกฎหมาย หรือการใช้ระบบการเงินทางเลือกที่ไม่เชื่อมโยงกับระบบธนาคารไทย อย่างไรก็ตาม ทางเลือกเหล่านี้มีข้อจำกัดและอาจไม่สะดวกเท่าการใช้บัญชีธนาคารปกติ

เยาวชนและนักเรียนที่เข้าไปเกี่ยวข้องกับบัญชีม้าจะได้รับผลกระทบอย่างไร

เยาวชนมักเป็นเป้าหมายของผู้ต้องการหาบัญชีม้า เนื่องจากถูกล่อลวงได้ง่ายด้วยข้อเสนอเงินก้อนโต เช่น 800 ถึง 8,000 บาท สำหรับการเพียงแค่เปิดบัญชี ความไม่เข้าใจในกฎหมายและผลที่ตามมาทำให้เยาวชนตัดสินใจผิดพลาด การรีครู้ตมักเกิดขึ้นผ่านโซเชียลมีเดีย เช่น Facebook, TikTok, Line ที่เยาวชนใช้งานเป็นประจำ แรงกดดันทางการเงินของนักเรียนนักศึกษาก็เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ตกเป็นเหยื่อได้ง่าย

ผลกระทบต่อการศึกษาของนักเรียนนักศึกษานั้นรุนแรง การมีประวัติทางอาญาอาจส่งผลต่อการขอวีซ่านักศึกษา การได้รับทุนการศึกษา หรือประวัติความประพฤติในสถานศึกษา ในระยะยาว ประวัติอาชญากรรมจะติดตามไปตลอดชีวิต ส่งผลต่อการสมัครงาน การขอวีซ่าเดินทางไปต่างประเทศ และการเข้าทำงานในหน่วยงานราชการที่มีการตรวจสอบประวัติอย่างเข้มงวด

การช่วยเหลือและฟื้นฟูสำหรับเยาวชนมีหลายรูปแบบ มีโครงการให้คำปรึกษาทางกฎหมายฟรีสำหรับเยาวชน บริการจิตวิทยาเพื่อช่วยรับมือกับความเครียดและผลกระทบทางจิตใจ และการให้การศึกษาด้านการเงินเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาซ้ำ การสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับกฎหมายและผลที่ตามมาจึงเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกัน

หลังจากคดีบัญชีม้าเสร็จสิ้นแล้ว จะสามารถฟื้นฟูสถานะทางการเงินได้อย่างไร

ขั้นตอนการฟื้นฟูทางกฎหมายเริ่มต้นจากการจ้างทนายความที่มีความชำนาญเฉพาะด้านอาชญากรรมทางเทคโนโลยี การรวบรวมหลักฐานที่แสดงความบริสุทธิ์ใจหรือการเป็นเหยื่อ การให้ความร่วมมือกับเจ้าหน้าที่อย่างเต็มที่ และการพิจารณาต่อรองคำสารภาพสำหรับผู้กระทำครั้งแรกที่แสดงความสำนึกผิด

หลังจากรับโทษแล้ว สามารถดำเนินการฟื้นฟูได้โดยการขอผ่อนผันโทษหากเป็นผู้กระทำครั้งแรก การบำเพ็ญประโยชน์ต่อสังคมเพื่อแสดงการเปลี่ยนแปลงตัว และการอดทนรอเวลาในการฟื้นฟูเครดิตซึ่งอาจใช้เวลา 3 ถึง 5 ปี กระบวนการนี้ต้องใช้ความพยายามอย่างต่อเนื่องและการแสดงให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงที่แท้จริง

ทางเลือกการเงินในระยะสั้น ได้แก่ การใช้เงินสดในการทำธุรกรรมให้มากที่สุด การใช้บัญชีธนาคารต่างประเทศผ่านบริการออนไลน์ หรือการจัดการการเงินผ่านสมาชิกในครอบครัวโดยต้องระวังเรื่องกฎหมาย ในระยะยาว สามารถพิจารณาการสร้างประวัติเครดิตใหม่ผ่านวิธีทางอ้อม การประกอบธุรกิจที่ไม่ต้องพึ่งพาระบบธนาคาร และการพัฒนาทักษะเพื่อสร้างรายได้ที่ยั่งยืน

เมื่อได้รับหมายเรียกคดีบัญชีม้า ควรทำอย่างไร

การเตรียมตัวเมื่อได้รับหมายเรียกต้องเริ่มจากการอ่านหมายเรียกอย่างละเอียด เพื่อทำความเข้าใจวันนัดสืบพยาน ข้อหาที่ถูกกล่าวหา สถานที่ศาลหรือสถานีตำรวจ และหลักฐานที่ต้องนำมาด้วย การทำความเข้าใจข้อมูลเหล่านี้จะช่วยให้สามารถเตรียมตัวได้อย่างเหมาะสม

การจัดหาทนายความเป็นสิ่งจำเป็น ควรเลือกทนายความที่มีประสบการณ์เฉพาะด้านอาชญากรรมทางเทคโนโลยีและการฟอกเงิน หากไม่มีเงินจ้าง สามารถติดต่อศูนย์ความช่วยเหลือทางกฎหมายหรือสมาคมทนายความในพระบรมราชูปถัมภ์สำหรับคำปรึกษาเบื้องต้น ทนายความที่มีความชำนาญจะสามารถให้คำแนะนำและวางแผนการต่อสู้คดีได้อย่างมีประสิทธิภาพ

การรวบรวมหลักฐานป้องกันเป็นสิ่งสำคัญที่สุด หากเป็นเหยื่อของการหลอกลวง ต้องเก็บเอกสารทุกชิ้นที่พิสูจน์ว่าถูกหลอก หลักฐานการดำเนินการปิดบัญชีทันทีที่รู้เหตุ บันทึกการแจ้งความเป็นผู้เสียหาย และพยานบุคคลที่สามารถยืนยันเหตุการณ์ได้ กลยุทธ์การต่อสู้คดีควรเน้นการแสดงเจตนาดีและความต้องการแก้ไขปัญหา การให้ความร่วมมือกับเจ้าหน้าที่ในการตรวจสอบข้อเท็จจริง และการพิสูจน์ความเสียหายหากเป็นเหยื่อของการกระทำผิด

สิทธิและหน้าที่ของเจ้าของบัญชีที่ถูกกล่าวหาว่าเป็นบัญชีม้า

เจ้าของบัญชีที่ถูกกล่าวหาว่าเป็นบัญชีม้ามีสิทธิทางกฎหมายที่สำคัญหลายประการ ได้แก่ สิทธิได้รับทนายความหรือการช่วยเหลือทางกฎหมาย สิทธิในการเงียบและไม่ให้ถ้อยคำที่เป็นโทษต่อตนเอง สิทธิในการปฏิเสธข้อกล่าวหาหากไม่เป็นจริง และสิทธิในการเรียกพยานและยื่นหลักฐานประจักษ์เพื่อพิสูจน์ความบริสุทธิ์

ด้านสิทธิทางการเงิน เจ้าของบัญชีมีสิทธิปิดบัญชีทันทีเมื่อพบการใช้งานผิดปกติ สิทธิแจ้งธนาคารให้พักใช้บัญชีชั่วคราว สิทธิเรียกร้องเงินคืนหากเป็นเหยื่อของการฉ้อโกง และสิทธิร้องเรียนต่อธนาคารแห่งประเทศไทยผ่านหมายเลข 1213 หากเห็นว่าการดำเนินการของธนาคารไม่เป็นธรรม

ในทางกลับกัน เจ้าของบัญชีก็มีหน้าที่ที่ต้องปฏิบัติ ได้แก่ การไม่ยินยอมให้บุคคลอื่นใช้บัญชีเพื่อการผิดกฎหมายโดยเจตนา การปกป้องข้อมูลส่วนตัวและไม่ให้ผู้อื่นเข้าถึงได้ การแจ้งเหตุผิดปกติทันทีเมื่อพบพฤติกรรมน่าสงสัย และการให้ความร่วมมือกับการสืบสวนของเจ้าหน้าที่อย่างซื่อสัตย์

ความแตกต่างระหว่างบัญชีม้าประเภทต่างๆ และโทษที่แตกต่างกัน

การแบ่งประเภทตามความจงใจเป็นปัจจัยสำคัญในการกำหนดโทษ บัญชีม้าโดยไม่รู้ตัวหรือบัญชีเหยื่อ คือกรณีที่เจ้าของถูกหลอกให้เปิดบัญชีโดยไม่รู้ว่าจะถูกนำไปใช้เพื่อการผิดกฎหมาย เช่น นักเรียนที่ถูกหลอกด้วยข้อเสนองานปลอม กรณีนี้อาจได้รับการผ่อนผันโทษหากสามารถพิสูจน์ได้ และควรรีบหยุดใช้บัญชีทันทีพร้อมแจ้งความเป็นผู้เสียหาย

บัญชีม้าโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ คือกรณีที่เจ้าของรู้ว่าจะให้ผู้อื่นใช้บัญชี แต่ไม่คิดว่าจะผิดกฎหมายหรือไม่เข้าใจความรุนแรงของปัญหา กรณีนี้จะได้รับโทษเต็มตามกฎหมาย แต่อาจมีเหตุบรรเทาโทษ คือจำคุกไม่เกิน 3 ปี หรือปรับไม่เกิน 300,000 บาท ส่วนบัญชีม้าโดยเจตนาเต็มขั้น คือการตั้งใจขายบัญชีและรู้ดีว่าจะถูกใช้เพื่อการผิดกฎหมาย จะได้รับโทษหนักสุดตามกฎหมาย พร้อมโทษเพิ่มเติม เช่น การยึดทรัพย์สิน และการฟ้องร้องเรียกค่าเสียหาย

การแบ่งประเภทตามบทบาทในเครือข่ายอาชญากรรมก็ส่งผลต่อโทษแตกต่างกัน เจ้าของบัญชีหรือผู้ยินยอมจะได้รับโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี หรือปรับไม่เกิน 300,000 บาท นายหน้าหรือผู้จัดหาบัญชีจะได้รับโทษที่หนักกว่า คือจำคุก 2 ถึง 5 ปี และปรับ 200,000 ถึง 500,000 บาท ส่วนเจ้าของธุรกิจบัญชีม้าจะได้รับโทษรวมทุกข้อหา การยึดทรัพย์สิน และการเลิกธุรกิจ

รัฐบาลและธนาคารมีมาตรการอะไรในการป้องกันและปราบปรามบัญชีม้า

มาตรการของรัฐบาลในปี 2024-2025 เป็นการทำงานร่วมกันของหลายหน่วยงาน โดยมีกระทรวงเศรษฐกิจและสังคมดิจิทัลเป็นหน่วยงานหลัก ร่วมกับสำนักงาน ปปง., ธนาคารแห่งประเทศไทย, สำนักงานตำรวจแห่งชาติ และกรมสอบสวนคดีพิเศษ การทำงานแบบบูรณาการนี้ช่วยให้สามารถติดตามและปราบปรามเครือข่ายบัญชีม้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ระบบตรวจจับขั้นสูงที่นำมาใช้ ได้แก่ การใช้ปัญญาประดิษฐาตและการเรียนรู้ของเครื่องในการวิเคราะห์พฤติกรรมการทำรายการ ระบบแชร์ข้อมูลระหว่างธนาคารแบบเรียลไทม์ การตรวจสอบด้วยไบโอเมตริกส์สำหรับรายการมูลค่าสูง และการเฝ้าระวังสกุลเงินดิจิทัลเนื่องจากพบว่าเงินจากบัญชีม้าประมาณ 75% ไหลไปสู่ระบบ Cryptocurrency

มาตรการของธนาคารเริ่มจากระบบป้องกันขั้นพื้นฐาน ได้แก่ การตรวจสอบตัตนแบบเข้มงวด Enhanced KYC การกำหนดขีดจำกัดการทำรายการตามระดับความเสี่ยง การจำกัดการใช้งานต่อหนึ่งเครื่อง และการใช้ระบบยืนยันตัวตนด้วยใบหน้าสำหรับรายการเกิน 50,000 บาท การสื่อสารกับลูกค้าก็มีมาตรการเข้มงวด โดยห้ามส่งลิงก์ในข้อความจากธนาคาร การสื่อสารผ่านช่องทางเป็นทางการเท่านั้น และระบบแจ้งเตือนอัตโนมัติสำหรับรายการผิดปกติ

สถิติและข้อมูลล่าสุดเกี่ยวกับปัญหาบัญชีม้าในไทย

สถิติการจับกุมในปี 2024 แสดงให้เห็นถึงความรุนแรงของปัญหา โดยมีการจับกุมทั้งสิ้น 2,897 ราย ตั้งแต่ตุลาคม 2023 ถึงกันยายน 2024 เพียงในเดือนกันยายน 2024 เดียวก็มีการจับกุม 497 ราย ส่วนคดีธุรกิจบัญชีม้าตั้งแต่กันยายน 2567 ถึงพฤษภาคม 2568 มี 861 คดี ก่อให้เกิดความเสียหายรวม 15.3 พันล้านบาท หรือประมาณ 450 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

การอายัดบัญชีก็มีจำนวนมหาศาล โดยอายัดแล้วกว่า 1.1 ล้านบัญชี ณ ตุลาคม 2024 และมีการอายัดเพิ่มเติมอีก 630,000 บัญชี โดยหน่วยงานต่างๆ ระบบการจำแนกบัญชี 5 ระดับสีจะมีผลบังคับใช้เต็มรูปแบบตั้งแต่ปี 2568

ผลกระทบทางเศรษฐกิจจากปัญหานี้มีมากมาย เงินทุนที่หมุนเวียนผ่านบัญชีม้ามีมูลค่าหลายหมื่นล้านบาทต่อปี ความสูญเสียของผู้เสียหายเฉลี่ยคดีละ 17.7 ล้านบาท และค่าใช้จ่ายในการบังคับใช้กฎหมายหลายร้อยล้านบาทต่อปี แนวโน้มในปี 2025 คาดการณ์ว่าจะมีการจับกุมเพิ่มขึ้น 30-50% การใช้ปัญญาประดิษฐาตในการตรวจจับจะเพิ่มประสิทธิภาพขึ้น 80% การอายัดบัญชีจะขยายไปถึงบัญชีสกุลเงินดิจิทัล และการร่วมมือระหว่างประเทศจะเพิ่มขึ้นสำหรับคดีข้ามแดน

แนวทางการแก้ไขปัญหาและข้อเสนอแนะสำหรับผู้ที่กำลังเผชิญปัญหาบัญชีม้า

สำหรับผู้ที่เพิ่งค้นพบว่าเข้าไปเกี่ยวข้องกับบัญชีม้า ขั้นตอนแรกที่ต้องทำภายใน 24 ชั่วโมง ได้แก่ การหยุดใช้บัญชีทันทีและไม่ทำรายการใดๆ เพิ่มเติม การโทรแจ้งธนาคารเพื่อระงับบัญชีชั่วคราว การโทรศัพท์หมายเลข 1441 แจ้งศูนย์ปราบปรามอาชญากรรมออนไลน์ และการบันทึกหลักฐานทั้งหมด เช่น สกรีนช็อตรายการ ข้อความ SMS และการติดต่อต่างๆ

ขั้นตอนที่สองภายใน 7 วัน ควรไปแจ้งความที่สถานีตำรวจหรือแจ้งผ่านระบบออนไลน์ ปรึกษาทนายความที่เชี่ยวชาญเฉพาะด้านอาชญากรรมไซเบอร์ และรวบรวมเอกสารหลักฐานที่อาจใช้ในการป้องกันตัว การดำเนินการอย่างรวดเร็วจะช่วยลดผลกระทบและแสดงให้เห็นถึงเจตนาดี

สำหรับผู้ที่กำลังเผชิญคดี การเตรียมตัวสู้คดีต้องเริ่มจากการจ้างทนายความที่เชี่ยวชาญด้านอาชญากรรมไซเบอร์ การรวบรวมหลักฐานอย่างเป็นระบบเพื่อแสดงให้เห็นความบริสุทธิ์ใจ การศึกษากฎหมายที่เกี่ยวข้องเพื่อเข้าใจสิทธิและหน้าที่ และการเตรียมพยานที่สามารถยืนยันตัวตนและเหตุการณ์ได้ ระหว่างการดำเนินคดี ควรให้ความร่วมมือเต็มที่กับเจ้าหน้าที่ ไม่ซ่อนข้อเท็จจริงหรือให้ข้อมูลเท็จ มีพฤติกรรมที่ดีแสดงการสำนึกผิด และหางานทำที่สุจริตเพื่อแสดงความตั้งใจดี

การวางแผนระยะยาวต้องคิดถึงทางเลือกทางการเงิน เช่น การใช้บัญชีธนาคารต่างประเทศผ่าน Wise หรือ Revolut การใช้เงินดิจิทัลที่ไม่ผ่านธนาคารไทย การประกอบธุรกิจที่ไม่ต้องพึ่งพาระบบธนาคาร และการพัฒนาทักษะเพื่อสร้างรายได้ทางเลือก การฟื้นฟูชีวิตควรประกอบด้วยการปรึกษาทางจิตวิทยาเพื่อรับมือกับความเครียด การสร้างเครือข่ายสังคมใหม่ที่เป็นบวก การศึกษาเพิ่มเติมเพื่อเพิ่มโอกาสในอนาคต และการทำงานอาสาเพื่อสร้างภาพลักษณ์ใหม่

สำหรับการติดต่อฉุกเฉิน มีหมายเลขสำคัญหลายหมายเลข ได้แก่ 1441 สำหรับศูนย์ปราบปรามอาชญากรรมออนไลน์ 1213 สำหรับศูนย์คุ้มครองผู้ใช้บริการทางการเงิน 1155 สำหรับตำรวจท่องเที่ยว และ 191 สำหรับตำรวจทั่วไป ทรัพยากรออนไลน์ที่สำคัญ ได้แก่ checkgon.go.th สำหรับตรวจสอบบัญชีม้า thaipoliceonline.go.th สำหรับแจ้งความออนไลน์ และ bot.or.th สำหรับข้อมูลจากธนาคารแห่งประเทศไทย

ปัญหาบัญชีม้าเป็นภัยคุกคามร้ายแรงต่อระบบการเงินและสังคมไทย แต่ด้วยความรู้ที่ถูกต้อง การป้องกันที่เหมาะสม และการดำเนินการที่รวดเร็วเมื่อเกิดปัญหา ผู้คนสามารถปกป้องตนเองและฟื้นฟูชีวิตได้ การให้ความร่วมมือกับเจ้าหน้าที่และการแสดงเจตนาดีจะช่วยลดผลกระทบในระยะยาวอย่างมาก การศึกษาและการเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับปัญหานี้จึงเป็นสิ่งสำคัญในการสร้างภูมิคุ้มกันให้กับสังคม