โจทก์ฟ้องว่ามารดาโจทก์จำเลยให้โจทก์เป็นตัวแทนเอานาไปจำนำโจทก์ทำหนังสือสัญญาในนามโจทก์กู้ยืมเงินนายอาแว 4,000 บาทนายคาหะแม 500 บาท โจทก์ได้มอบเงินที่กู้ให้นางแมะเถาะมารดา ๆ ให้สัตยาบันรับรองสัญญากู้รายนี้ไว้ในหนังสือยกทรัพย์ให้ น.ส.แอเสาะต่อมานางแมะเถาะมารดาตาย จำเลยเป็นทายาทแย่งเอานา 2 แปลงไปจากนายอาแวและนายดาหะแม ทำให้โจทก์ต้องออกเงิน 4,500 บาท ชำระหนี้รายนี้ ฯลฯ ขอให้พิพากษาบังคับให้จำเลยใช้เงินให้โจทก์

จำเลยต่อสู้หลายประการ ที่เป็นประเด็นสำคัญคือจำเลยต่อสู้ว่าที่โจทก์อ้างว่าเป็นตัวแทนของนางแมะเถาะไปทำสัญญากู้เงินนั้นเป็นโมฆะเพราะนางแมะเถาะไม่ได้ทำหนังสือแต่งตั้งให้โจทก์เป็นตัวแทนในการนี้ แม้นางแมะเถาะจะให้สัตยาบันก็ไม่ได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 134 โดยโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้อง

และจำเลยร้องขอให้วินิจฉัยปัญหากฎหมายตามข้อต่อสู้ของจำเลยที่กล่าวข้างต้นนี้ก่อน

ศาลจังหวัดนราธิวาสเห็นพ้องตามข้อต่อสู้ของจำเลยจึงสั่งให้งดสืบพยานเสียทั้งสองฝ่ายแล้วพิพากษายกฟ้อง

โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์เห็นว่าการที่นางแมะเถาะไม่ได้ทำหนังสือแต่งตั้งโจทก์เป็นตัวแทนไปกู้ยืมเงินให้ถูกต้องตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 798 ก็เท่ากับโจทก์เป็นตัวแทนกระทำการไปโดยปราศจากอำนาจแต่นางแมะเถาะได้ให้สัตยาบันจริงการที่นางแมะเถาะตั้งโจทก์เป็นตัวแทนไปกู้เงินรายนี้ก็สมบูรณ์ตาม มาตรา 823 และโจทก์มีอำนาจฟ้องพิพากษาให้ยกคำพิพากษาศาลชั้นต้นให้ศาลชั้นต้นพิจารณาพิพากษาคดีนี้ใหม่

จำเลยฎีกา ศาลฎีกาเห็นว่าคดีนี้เป็นเรื่องที่ตัวแทนฟ้องเรียกเงินที่ต้องชำระหนี้แทนตัวการไป ทั้งการตั้งตัวแทนไปกู้ยืมเงินกว่าห้าสิบบาทโดยมิได้มีหลักฐานเป็นหนังสืออย่างใดอย่างหนึ่งลงชื่อตัวการเป็นสำคัญนั้น เป็นแต่เรื่องขาดหลักฐานเป็นหนังสือตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 798 วรรค 2 ประกอบด้วยมาตรา 653 เท่านั้น ไม่ใช่เรื่องทำนิติกรรมไม่ถูกต้องตามแบบที่กฎหมายบังคับไว้ตาม มาตรา 115 และ มาตรา 798 วรรค 1 หาถึงแก่เป็นโมฆะดังที่จำเลยฎีกาไม่ ข้อต่อสู้ของจำเลยเป็นปัญหาข้อกฎหมายฟังไม่ขึ้น

พิพากษายืนตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ที่ให้ยกคำพิพากษาศาลชั้นต้นให้ศาลชั้นต้นพิจารณาพิพากษาใหม่

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา