โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นผู้อนุบาลของนายภิญโญผู้ไร้ความสามารถและเป็นผู้จัดการทรัพย์สินของนายโกวิทผู้ไม่อยู่ตามคำสั่งศาล นายภิญโญกับนายโกวิทเป็นเจ้าของที่ดินโฉนดเลขที่ 3281 และ 3262 เมื่อประมาณ 30 ปีก่อนฟ้อง นายเปงกังได้เช่าที่ดินโฉนดเลขที่ 3281 อยู่อาศัยและทำการค้า ต่อมานายเปงกังให้ญาติรวมทั้งจำเลยที่ 1 กับครอบครัวมาปลูกบ้านในที่ดินดังกล่าวในฐานะบริวารของนายเปงกัง ต่อมาฝ่ายโจทก์ต้องการลงทุนเพื่อหาประโยชน์สร้างตึกแถวในเช่า 19 คูหา จึงฟ้องขับไล่นายเปงกัง ศาลพิพากษาตามยอมให้นายเปงกังออกไปจากที่พิพาท แต่จำเลยที่ 1 ได้โต้แย้งกรรมสิทธิ์ ไม่ยอมออกจากที่ดิน ทำให้โจทก์เสียหาย ขอให้ศาลพิพากษาบังคับขับไล่

จำเลยทั้งเจ็ดให้การว่า ที่ดินที่จำเลยที่ 1 และครอบครัวปลูกบ้านเป็นที่ดินของจำเลยที่ 1 เอง โดยจำเลยที่ 1 กับสามีได้ทำการบุกร้างถางป่าปลูกบ้านอยู่อาศัยและทำการค้าโดยสงบเปิดเผยและด้วยเจตนาเป็นเจ้าของมาตั้งแต่ พ.ศ. 2489ที่ดินดังกล่าวจึงเป็นของจำเลยที่ 1 โดยการครอบครองปรปักษ์ ขอให้ยกฟ้อง

ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว พิพากษาขับไล่จำเลยทั้งเจ็ดและบริวารออกจากโฉนดที่ดินพิพาท

จำเลยที่ 1 ถึงที่ 6 อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า นายธีระ นภาพร ไม่มีส่วนเป็นเจ้าของโฉนดเลขที่ 3281 ไม่มีอำนาจฟ้องในฐานะส่วนตัว และไม่มีอำนาจฟ้องในฐานะผู้จัดการทรัพย์สินของนายโกวิท ผู้ไม่อยู่ เพราะมิได้ยื่นคำร้องขออนุญาตฟ้องคดีนี้ต่อศาลก่อนพิพากษาแก้เป็นว่าจำเลยทั้งเจ็ดไม่ต้องใช้จ่ายค่าจ้างเหมาปลูกสร้างที่โจทก์ต้องเสียเพิ่มขึ้นคงให้ใช้ค่าขาดประโยชน์เดือนละ 1,500 บาท แก่นายภิญโญจารุเศรษฐ ให้ยกฟ้องนายธีระในฐานะส่วนตัวและในฐานะผู้จัดการทรัพย์สินของนายโกวิท นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น

โจทก์และจำเลยที่ 1 ฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า นายธีระ นภาพร ไม่มีส่วนเป็นเจ้าของที่พิพาทและตามฟ้องไม่ปรากฏว่าเป็นผู้มีหุ้นส่วนลงหุ้นในการก่อสร้าง จำเลยที่ 1 มิได้โต้แย้งสิทธินายธีระ นายธีระจึงไม่มีอำนาจฟ้องในฐานะส่วนตัว ส่วนที่นายธีระฟ้องในฐานะผู้จัดการทรัพย์สินของนายโกวิท ผู้ไม่อยู่นั้น เห็นว่าผู้จัดการทรัพย์สินของผู้ไม่อยู่มีอำนาจอย่างตัวแทนซึ่งได้รับมอบอำนาจทั่วไป เมื่อจะทำการใด ๆ เกินขอบอำนาจต้องได้รับอนุญาตจากศาลก่อนแล้วจึงจะทำได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 58 การยื่นฟ้องต่อศาลเป็นกรณีที่ถูกจำกัดไม่ให้ทำตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 801(5) เมื่อนายธีระมิได้ยื่นคำร้องขออนุญาตต่อศาลและไม่ปรากฏว่าการอนุญาตให้ฟ้องคดีในฐานะเป็นผู้จัดการทรัพย์สินของนายโกวิทผู้ไม่อยู่ได้ นายธีระจึงไม่มีอำนาจฟ้อง ในฐานะดังกล่าวจะถือว่าที่ศาลชั้นต้นรับคำฟ้องคดีนี้เป็นการอนุญาตให้โจทก์ฟ้องในฐานะผู้จัดการทรัพย์สินของผู้ไม่อยู่หาได้ไม่

พิพากษายืน

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา