ในวันนัดสืบพยานโจทก์นัดแรก จำเลยไม่มาศาล ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่าจำเลยขาดนัดพิจารณา สืบพยานโจทก์ได้ 1 ปากศาลชั้นต้นสั่งให้รอฟังคำพิพากษาในวันนั้น ก่อนศาลชั้นต้นอ่านคำพิพากษา จำเลยยื่นคำร้องว่ามิได้จงใจขาดนัดพิจารณาในการนัดพร้อมเพื่อพิจารณาคำร้องของจำเลยศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่าเห็นว่าจำเลยจงใจขาดนัดพิจารณาจริง ให้ยกคำร้องโจทก์แถลงหมดพยาน นัดสืบพยานตัวจำเลย ในวันนัดสืบพยานจำเลยจำเลยยื่นบัญชีระบุพยานเพิ่มเติม เมื่อสืบตัวจำเลยซึ่งอ้างตนเป็นพยานแล้ว ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า ไม่อนุญาตให้ระบุพยานเพิ่มเติม ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยชำระเงินตามฟ้องพร้อมดอกเบี้ยแก่โจทก์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า "ที่จำเลยฎีกาขอให้สั่งศาลชั้นต้นพิจารณาคดีใหม่และขอให้รับบัญชีระบุพยานเพิ่มเติมลงวันที่ 1สิงหาคม 2526 ของจำเลยนั้น ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่าจำเลยขาดนัดพิจารณาแต่เมื่อโจทก์ซึ่งเป็นฝ่ายนำสืบก่อนสืบพยานเสร็จแล้ว ศาลชั้นต้นก็อนุญาตให้จำเลยนำตัวจำเลยเข้าสืบตามที่จำเลยอ้างอิงไว้ในบัญชีระบุพยานลงวันที่ 19 ตุลาคม 2525 ที่ยื่นต่อศาลไว้ก่อนวันสืบพยานหลายเดือน ซึ่งเป็นการยื่นภายในระยะเวลาที่กำหนดไว้ในมาตรา 88 วรรคแรกแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งเมื่อสืบตัวจำเลยเสร็จแล้ว จำเลยจะนำพยานที่อ้างอิงไว้ในบัญชีระบุพยานเพิ่มเติมลงวันที่ 1 สิงหาคม 2526 ที่ยื่นต่อศาลในวันที่ 1 สิงหาคม 2526 ซึ่งเป็นระยะเวลาหลังจากได้สืบพยานโจทก์ซึ่งเป็นฝ่ายก่อนเสร็จแล้ว โจทก์คัดค้านว่าจำเลยอ้างอิงพยานเพิ่มเติมหลังจากโจทก์สืบพยานเสร็จแล้วทั้งที่จำเลยสามารถอ้างอิงพยานเพิ่มเติมได้ก่อนเสร็จการสืบพยานของโจทก์ ศาลชั้นต้นสั่งว่า ข้ออ้างของโจทก์มีเหตุผล ไม่รับบัญชีระบุพยานเพิ่มเติมของจำเลยลงวันที่1 สิงหาคม 2526 และนัดฟังคำพิพากษาปรากฏรายละเอียดดังที่ศาลฎีกายกขึ้นกล่าวในข้อรายการแห่งคดีข้างต้น แม้ศาลชั้นต้นจะมีคำสั่งว่าจำเลยขาดนัดพิจารณา แต่ก็อนุญาตให้จำเลยนำพยานที่ได้อ้างอิงไว้ตามบัญชีระบุพยานที่ยื่นต่อศาลไว้โดยถูกต้องตามมาตรา 88 วรรคแรกแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งเข้าสืบ ส่วนพยานที่อ้างอิงไว้ตามบัญชีระบุพยานเพิ่มเติมที่ยื่นต่อศาลโดยฝ่าฝืนต่อมาตรา 88 วรรคสองไม่อนุญาตให้จำเลยนำเข้าสืบ โดยอ้างเหตุแห่งการไม่รับบัญชีระบุพยานเพิ่มเติมตามเหตุผลที่บัญญัติไว้ในมาตรา 88 วรรคสามเช่นนี้เห็นได้ว่า หลังจากมีคำสั่งว่าจำเลยขาดนัดพิจารณาแล้ว ศาลชั้นต้นมิได้ดำเนินกระบวนพิจารณาอย่างคดีขาดนัดพิจารณาตามที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งว่าด้วยการพิจารณาคดีโดยขาดนัด การที่อนุญาตให้จำเลยนำพยานบางปากเข้าสืบก็ดีและการที่ไม่รับบัญชีระบุพยานเพิ่มเติมตลอดจนไม่อนุญาตให้จำเลยนำพยานที่อ้างอิงไว้ตามบัญชีระบุพยานเพิ่มเติมดังกล่าวเข้าสืบก็ดี ศาลชั้นต้นดำเนินกระบวนพิจารณาและมีคำสั่งตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งว่าด้วยพยานหลักฐาน ดังนั้นจำเลยจะอุทธรณ์ฎีกาขอให้พิจารณาคดีใหม่โดยอ้างว่าจำเลยมิได้จงใจขาดนัดพิจารณาไม่ได้ ในปัญหาที่ว่าจะต้องรับบัญชีระบุพยานเพิ่มเติมของจำเลยลงวันที่ 1 สิงหาคม 2526หรือไม่นั้น จำเลยยื่นบัญชีระบุพยานเพิ่มเติมดังกล่าวต่อศาลเมื่อล่วงเลยระยะเวลาตามมาตรา 88 วรรคสองแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งแล้วโดยมิได้อ้างเหตุแห่งการที่ไม่อาจยื่นบัญชีระบุพยานเพิ่มเติมภายในระยะเวลาดังกล่าวตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา 88 วรรคสาม เช่นอ้างว่าไม่ทราบมาก่อนว่าพยานหลักฐานดังกล่าวมีอยู่จริงหรืออ้างเหตุอันสมควรอื่นใดเป็นต้นศาลชั้นต้นชอบที่จะไม่รับบัญชีระบุพยานเพิ่มเติมดังกล่าวของจำเลยที่ศาลอุทธรณ์พิพากษามานั้นศาลฎีกาเห็นพ้องในผลฎีกาของจำเลยฟังไม่ขึ้น"

พิพากษายืน ค่าฤชาธรรมเนียมทั้งสามศาลให้เป็นพับ

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา เนติบัณฑิตยสภา