โจทก์ฟ้องว่า จำเลยที่ 1 ซึ่งเป็นนิติบุคคลซื้อปุ๋ยไปจากโจทก์ 2 ครั้ง มีกำหนดชำระเงินภายใน 12 เดือนนับแต่วันทำสัญญา จำเลยที่ 1 ผ่อนชำระเงินแก่โจทก์มา 8 ครั้งแล้ว โดยนายอำเภอบางไทรเป็นผู้นำส่งเงิน คงค้างชำระอยู่อีก83,460 บาท ในการซื้อปุ๋ยทั้งสองครั้งจำเลยที่ 2 ดำรงตำแหน่งเหรัญญิกของจำเลยที่ 1 ถือว่าเป็นตัวการ จำเลยที่ 3 ดำรงตำแหน่งนายอำเภอบางไทร ลงชื่อเป็นผู้ค้ำประกัน ขอให้บังคับจำเลยทั้งสามให้ร่วมกันชำระเงินแก่โจทก์

จำเลยที่ 1 และที่ 2 ร่วมกันให้การปฏิเสธความรับผิด

จำเลยที่ 3 ให้การว่า ได้ค้ำประกันการซื้อเชื่อปุ๋ยของจำเลยที่ 1 ในฐานะดำรงตำแหน่งนายอำเภอบางไทรตามหน้าที่ราชการ ไม่ใช่เรื่องส่วนตัวเมื่อย้ายไปรับราชการที่อื่นก็มอบหมายการงานให้แก่ผู้มาดำรงตำแหน่งแทน จำเลยที่ 3จึงพ้นภาระหน้าที่ในการเป็นผู้ค้ำประกัน

ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยที่ 1 ชำระเงินตามฟ้อง ยกฟ้องโจทก์สำหรับจำเลยที่ 2 ที่ 3

โจทก์อุทธรณ์ขอให้จำเลยที่ 3 รับผิดต่อโจทก์ในฐานะผู้ค้ำประกัน

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า สมาคมจำเลยที่ 1 ตั้งขึ้นมาตามนโยบายของกรมการปกครอง เพื่อส่งเสริมการทำนาปีละ 2 ครั้ง กรมการปกครองมีคำสั่งให้นายอำเภอเป็นผู้ควบคุมดูแล เกี่ยวกับการซื้อปุ๋ยกรมการปกครองติดต่อกับพ่อค้าให้ขายปุ๋ยโดยวิธีซื้อเชื่อ ให้นายอำเภอค้ำประกันการชำระหนี้ในฐานะที่ดำรงตำแหน่งนายอำเภอ ไม่ใช่ในฐานะส่วนตัว ข้อความในสัญญาค้ำประกันมีว่า "ข้าพเจ้านายอำเภอบางไทร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา" แสดงให้เห็นว่าผู้ค้ำประกันทำสัญญาค้ำประกันในฐานะกระทำการตามหน้าที่ในตำแหน่งนายอำเภอ หาใช่ในฐานะส่วนตัวไม่ สัญญาค้ำประกันดังกล่าวผูกพันผู้ดำรงตำแหน่งนายอำเภอในขณะที่ดำรงตำแหน่งนั้น เมื่อนายอำเภอย้ายไปย่อมหมดความรับผิดชอบ นายอำเภอผู้ย้ายมาแทนก็ต้องรับผิดชอบต่อไป การนำส่งเงินเพื่อชำระหนี้ให้โจทก์ก็ดำเนินการในทางราชการเช่นการส่งเงินค่าปุ๋ยแก่โจทก์ตามเอกสาร จ.3 ก็กระทำโดยผู้ที่มาดำรงตำแหน่งนายอำเภอบางไทรถัดจากจำเลยที่ 3 แสดงให้เห็นอย่างชัดแจ้งว่า ในการดำเนินการเกี่ยวกับสมาคมจำเลยที่ 1นั้น การควบคุมดูแลเป็นหน้าที่ของนายอำเภอตามคำสั่งของกรมการปกครองการที่จำเลยที่ 3 ค้ำประกันหนี้จำเลยที่ 1 ต่อโจทก์ เป็นการกระทำในฐานะนายอำเภอตามคำสั่งของกรมการปกครอง ที่ศาลล่างพิพากษายกฟ้องโจทก์เกี่ยวกับจำเลยที่ 3 ชอบแล้ว

พิพากษายืน

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา