โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ. 2497 มาตรา 3 ศาลชั้นต้นไต่สวนมูลฟ้องแล้ว เห็นว่าคดีมีมูล ให้ประทับฟ้องไว้พิจารณา จำเลยให้การปฏิเสธศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับว่าจำเลยมีความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็คพ.ศ. 2497 มาตรา 3 ให้จำคุก 11 เดือน จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า "ข้อเท็จจริงฟังได้ในเบื้องต้นว่า จำเลยเป็นลูกค้าของโจทก์มาตั้งแต่ พ.ศ. 2525 ได้สั่งซื้อสินค้าไปจากโจทก์หลายครั้งโดยใช้วิธีชำระราคาด้วยเช็ค มีปัญหาที่จะต้องวินิจฉัยว่าจำเลยได้กระทำความผิดตามฟ้องโจทก์หรือไม่ โจทก์มีนายจรัญลัคนาชีวันต์ ผู้จัดการแผนกเคมีเกษตรของโจทก์เป็นพยานเบิกความว่าหลังจากธนาคารตามเช็คปฏิเสธการจ่ายเงินตามเช็คฉบับแรกแล้วพยานก็ทราบว่าจำเลยไม่มีเงินอยู่ในบัญชีพอจ่าย พยานก็ยอมให้จำเลยออกเช็คฉบับใหม่รวมทั้งเช็คพิพาท เพื่อเปลี่ยนกับเช็คฉบับแรก ๆคืนไป และว่าปกติลูกค้าจะมีข้อตกลงกับบริษัทโจทก์ว่าจะต้องชำระราคาสินค้าภายใน 90 วัน หรือ 180 วัน นับแต่รับสินค้าไปถ้าหลังจากนั้นไม่ชำระลูกค้าจะต้องเสียดอกเบี้ยซึ่งจำเลยได้ชำระดอกเบี้ยให้แก่โจทก์จนถึงประมาณเดือนมีนาคม 2528 คำเบิกความของพยานโจทก์ดังกล่าวเจือสมด้วยพยานจำเลยที่ปรากฏตามเอกสารหมายล.2, ล.4 ว่า โจทก์ได้รับค่าดอกเบี้ยของค่าสินค้าที่ค้างชำระจากจำเลยไปเป็นจำนวนเท่ากับดอกเบี้ยร้อยละสิบแปดต่อปีของเงินต้น108,600 บาท จึงเชื่อได้ว่าจำเลยออกเช็คชำระหนี้ให้โจทก์โดยมีข้อตกลงกันว่า ถ้าจำเลยผิดนัดจะต้องเสียดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ18 ต่อปี โดยเมื่อเช็คฉบับแรกขึ้นเงินไม่ได้จำเลยก็จะออกเช็คใหม่เปลี่ยนเช็คฉบับแรกคืนไปและเสียดอกเบี้ยให้โจทก์ด้วย ดังนี้ตลอดมาจนกระทั่งเช็คฉบับพิพาทซึ่งเป็นฉบับที่ 5 ทั้งนายจรัญลัคนาชีวันต์ ยังเบิกความว่า จำเลยขอผัดชำระหนี้อ้างว่ารอให้จำเลยตัดอ้อยก่อน พยานก็รู้อยู่แล้วว่าขณะจำเลยออกเช็ค จำเลยไม่มีเงินในบัญชีพอจ่าย จำเลยได้เขียนด้านหลังเช็คว่า "ประกันหนี้"พยานก็ยอมรับเช็คประกันหนี้ไว้แทน ดังนั้น จึงน่าเชื่อว่าเช็คพิพาทเป็นเช็คประกันราคาสินค้าซึ่งโจทก์ทราบดีในขณะรับเช็คว่าเป็นเช็คที่อาจนำไปขึ้นเงินไม่ได้ เมื่อธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงินตามเช็คจึงไม่เป็นความผิดทางอาญา"

พิพากษากลับ ให้ยกฟ้อง

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา เนติบัณฑิตยสภา