โจทก์ฟ้องว่า จำเลยสัญญาขายเครื่องถ่านบรรทุก หรือเครื่องทำแก๊สรถยนต์ให้โจทก์ 2 เครื่อง วางมัดจำ 200 บาท จำเลยผิดสัญญาทำให้โจทก์เสียหาย เนื่องจากโจทก์ได้ติดต่อเพื่อทำสัญญากับนายบุญทศเช่ารถยนต์โจทก์ที่ใช้เครื่องถ่าน 2 เครื่อง ซึ่งจะซื้อมาจากจำเลยนี้ คิดค่าเช่าเป็นรายวัน คันหนึ่งวันละ 90 บาท โจทก์ต้องขาดประโยชน์ที่ควรได้เป็นเงิน 800 บาท ขอให้คืนมัดจำและใช้ค่าเสียหาย

จำเลยให้การว่า โจทก์ผิดสัญญาเองและไม่เสียหายดังฟ้อง

ศาลชั้นต้นเชื่อว่า จำเลยผิดสัญญาและโจทก์ได้เสียหายจริงพิพากษาให้จำเลยใช้ค่าเสียหาย 800 บาท และคืนเงินมัดจำ 200 บาท

จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์เชื่อว่าจำเลยผิดสัญญาจริง ส่วนเรื่องค่าเสียหาย โจทก์ไม่ได้นำสืบว่า ฝ่ายจำเลยให้ทราบหรือควรทราบหรือควรจะทราบเรื่องที่โจทก์ได้ตกลงให้นายบุญทศ เช่ารถยนต์ของโจทก์ซึ่งจะติดเครื่องถ่านนี้อย่างไร โจทก์จึงไม่มีสิทธิที่จะเรียกเอาค่าเสียหายเช่นนี้ได้ เพราะเป็นค่าเสียหายอันเกิดแต่พฤติการณ์พิเศษตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 222 วรรค 2 จึงพิพากษาแก้ว่าเฉพาะเรื่องค่าเสียหายนั้นให้ยกเสีย นอกนั้นคงเดิม

โจทก์ฎีกา ศาลฎีกาเห็นว่า การผิดสัญญาเป็นเหตุให้โจทก์มีสิทธิที่จะฟ้องร้องขึ้นได้ทันที สิทธิที่จะฟ้องหาใช่เพราะเหตุที่โจทก์นำสืบว่าตนเสียหายได้ไม่ เพราะที่แท้การนำสืบเรียกค่าเสียหายเป็นข้อเท็จจริงของเรื่องที่จะพิจารณาถึงจำนวนของค่าเสียหายต่างหากเมื่อมีการผิดสัญญา ย่อมเกิดการเสียหายแก่ฝ่ายหนึ่งแล้ว ถึงโจทก์นำสืบค่าเสียหายไม่ได้ หรือไม่สืบเลย ศาลก็ย่อมใช้ดุลพินิจกำหนดค่าเสียหายให้ตามความคิดเห็นของวิญญูชนทั้งหลายและตามพฤติการณ์ปกติศาลจะยกฟ้องไม่ให้ค่าเสียหายเลยนั้นไม่ได้

จำนวนค่าเสียหายที่โจทก์เรียกร้อง เนื่องจากการที่โจทก์ไม่ได้เครื่องถ่านไปติดรถยนต์ให้ผู้อื่นเช่านี้ ไม่ปรากฎว่าจำเลยได้คาดเห็นหรือควรจะคาดเห็นล่วงหน้า โจทก์จึงเรียกค่าเสียหายตามจำนวนนี้ไม่ได้

โจทก์ไม่ได้นำสืบถึงค่าเสียหายเช่นที่ตามปกติย่อมเกิดขึ้นว่าเป็นจำนวนเท่าใดแน่ ศาลจำต้องวินิจฉัยตามความคิดเห็นของวิญญูชนและตามพฤติการณ์ปกติ เห็นว่าตามคำพยานโจทก์จำเลยและพฤติการณ์ปกติ แห่งคดีนี้ควรกำหนดค่าเสียหายให้โจทก์ 300 บาทซึ่งฝ่ายจำเลยหาได้นำสืบให้เห็นว่าควรกำหนดต่ำกว่านี้ไม่ พิพากษาแก้ให้จำเลยใช้ค่าเสียหายให้โจทก์ 300 บาท

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา