โจทก์ฟ้องว่า จำเลยทั้งสามได้จดทะเบียนต่อเจ้าพนักงานที่ดินยอมให้ที่ดินโฉนดเลขที่ 4256 ของจำเลยทั้งสามตกอยู่ในบังคับภารจำยอมแก่ที่ดินโฉนดเลขที่ 4273 ของโจทก์ โดยยอมให้ใช้เป็นทางเดินผ่านทั้งแปลง ต่อมาจำเลยได้สร้างประตูเหล็กใส่กุญแจปิดทางภารจำยอมดังกล่าวเสีย ขอให้พิพากษาให้จำเลยทั้งสามร่วมกันหรือแทนกันรื้อถอนประตูเหล็กดังกล่าว หากจำเลยไม่ปฏิบัติให้โจทก์เป็นผู้รื้อถอนเองโดยให้จำเลยร่วมกันเสียค่าใช้จ่าย

จำเลยทั้งสามให้การว่า จำเลยสร้างประตูเหล็กเพื่อป้องกันมิให้บุคคลอื่นเข้ามาในที่ดินของจำเลย โจทก์จะเดินเข้าออกที่ดินของโจทก์ผ่านที่ดินของจำเลยตามข้อตกลงที่จดทะเบียนไว้เมื่อใดก็ได้ จำเลยไม่เคยหวงห้าม ขอให้ยกฟ้อง

ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยทั้งสามร่วมกันหรือแทนกันรื้อถอนประตูเหล็กที่จำเลยสร้างปิดทางภารจำยอมของที่ดินโฉนดเลขที่ 4273 ออกไปจากทางภารจำยอมหากจำเลยทั้งสามไม่ปฏิบัติตามให้โจทก์ดำเนินการรื้อถอนโดยให้จำเลยทั้งสามร่วมกันเสียค่าใช้จ่าย

จำเลยทั้งสามอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

จำเลยทั้งสามฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงฟังได้ว่าจำลยทั้งสามได้จดทะเบียนให้ที่ดินโฉนดที่ 4256 ของจำเลยทั้งสามตกอยู่ในภารจำยอมแก่ที่ดินของโจทก์ โดยยินยอมให้ใช้เป็นทางเดินทั้งแปลง ตามเอกสารหมาย จ.7 ต่อมาจำเลยได้สร้างประตูเหล็กขึ้นปิดกั้นปากทางนั้น มีปัญหาว่าการกระทำของจำเลยเป็นการขัดขวางการที่โจทก์จะใช้ทางภารจำยอมตามที่ได้จดทะเบียนไว้หรือไม่ พิเคราะห์แล้วปรากฏในเอกสารหมาย จ.7 อันเป็นบันทึกภารจำยอมว่า โจทก์ผู้เป็นเจ้าของที่ดินโฉนดที่ 4273 ซึ่งเป็นสามยทรัพย์มีสิทธิที่จะเดินในที่ดินโฉนดที่ 4256 ของจำเลยทั้งสามอันเป็นการยทรัพย์ทั้งแปลง คือจะเข้าสู่และเดินตรงส่วนไหนของที่ดินนั้นในเวลาใดก็ย่อมมีสิทธิทำได้ทั้งสิ้นแล้วแต่ความสะดวกหรือความต้องการของโจทก์ จำเลยทั้งสามหามีสิทธิใด ๆ ที่จะบังคับกะเกณฑ์ให้โจทก์เข้าสู่ที่ดินของจำเลยอันตกเป็นภารยทรัพย์ โดยจำกัดให้เข้าตรงจุดนั้นจุดนี้ตามแต่จำเลยทั้งสามไม่ การที่จำเลยทั้งสามได้ทำประตูเหล็กขึ้นปิดทางภารจำยอมนั้นเสียแม้ในภายหลังได้เปิดช่องประตูเหล็กไว้ในบานใหญ่สำหรับให้โจทก์เข้าออกโดยผ่านทางประตูเหล็กที่จำเลยทำไว้ให้ดังเช่นที่ปรากฏข้อเท็จจริงในคดีนี้ก็เป็นการทำให้สิทธิของโจทก์ที่จะใช้ที่ดินของจำเลยเป็นทางเดินทั้งแปลงต้องถูกจำกัดให้น้อยลงไปจากที่ได้ตกลงกันไว้ ซึ่งจำเลยทั้งสามไม่มีสิทธิจะทำได้ ศาลล่างทั้งสองพิพากษาต้องกันให้จำเลยทั้งสามรื้อประตูเหล็กที่จำเลยทั้งสามได้สร้างขึ้นปิดกั้นทางภารจำยอมตามฟ้องนั้นชอบแล้ว

พิพากษายืน

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา