คดีสองสำนวนนี้ ศาลชั้นต้นสั่งรวมพิจารณา โดยโจทก์สองสำนวนฟ้องมีใจความอย่างเดียวกันว่า จำเลยทั้งสามได้ร่วมกันนำเข้ามาในราชอาณาจักร จำหน่าย และเสนอจำหน่ายซึ่งยาคลอเตตราไซคลีนซึ่งจำเลยทุกคนรู้อยู่ว่าเป็นการเลียนเครื่องหมายการค้าของบริษัทโจทก์ ขอให้ลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 272, 274, 275 และ 83 กับขอให้ริบยาของกลาง

จำเลยให้การปฏิเสธ

ศาลชั้นต้นเห็นว่าคดีฟังไม่ได้ว่าจำเลยได้เลียนแบบเครื่องหมายการค้าของโจทก์ พิพากษายกฟ้อง ของกลางไม่ริบ

โจทก์ร่วมฝ่ายเดียวอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน

โจทก์ร่วมฝ่ายเดียวฎีกา

ศาลฎีกาเห็นว่า ความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 272(1)นั้นเป็นเรื่องเอารูปรอยประดิษฐ์หรือข้อความใด ๆ ในการประกอบการค้าของผู้อื่นมาใช้หรือทำให้ปรากฏที่สินค้า ฯลฯ เช่น ทำปลอมรูปรอยประดิษฐ์หรือข้อความของเขาขึ้นตรงตามลักษณะเดิมของเขาซึ่งมิใช่แต่เพียงเลียนแบบเท่านั้น ถ้าปลอมดังนี้แล้วถึงแม้เจ้าของจะมิได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าไว้ก็ตาม ก็เป็นผิดตาม มาตรา 272(1) นี้ได้ แต่ถ้าเป็นการกระทำที่ปลอมเครื่องหมายการค้าของผู้อื่นซึ่งเขาได้จดทะเบียนไว้แล้วผู้กระทำก็มีโทษหนักตามที่ มาตรา 273 บัญญัติไว้

อนึ่ง ถ้าหากเป็นเพียงการกระทำที่เลียนแบบเครื่องหมายการค้าของผู้อื่นซึ่งได้จดทะเบียนไว้แล้ว แต่ไม่ใช่ทำปลอมเครื่องหมายการค้าของเขาทีเดียว ก็อาจเป็นความผิดตามมาตรา 274 ได้ ซึ่งอัตราโทษเบาลงเท่ากับความผิดในมาตรา 272

เห็นว่าการใช้ชื่อหรือรูปรอยประดิษฐ์หรือข้อความใด ๆ ของผู้อื่นต้องทำให้เหมือนโดยตรงจึงจะเป็นความผิดตามมาตรา 272(1) เพราะถ้าเป็นการทำให้ชื่อหรือรูปรอยประดิษฐ์ผิดเพี้ยนไปก็เป็นเพียงเข้าลักษณะเลียนแบบซึ่งจะเป็นความผิดก็ต่อเมื่อเป็นการเลียนแบบเครื่องหมายการค้า และได้จดทะเบียนไว้แล้ว ดังที่มาตรา 274 บัญญัติไว้ หรือมิฉะนั้นก็ต้องเป็นการเลียนแบบชื่อป้ายหรือสิ่งอื่นทำนองเดียวกันจนประชาชนน่าจะหลงเชื่อว่าสถานที่การค้าของตนเป็นสถานที่การค้าของผู้อื่นที่ตั้งอยู่ใกล้เคียงดังที่บัญญัติไว้ในมาตรา 272(2) อย่างไรก็ดีการกระทำของจำเลยดังกล่าวหาใช่เป็นเรื่องที่จำเลยเอาชื่อหรือรูปรอยประดิษฐ์ หรือข้อความใด ๆ โดยตรงเหมือนของโจทก์มาใช้ไม่จำเลยจึงไม่มีความผิดตามมาตรา 272(1) และที่จำเลยนำเข้ามาในราชอาณาจักรหรือเป็นผู้จำหน่าย เสนอจำหน่ายสินค้ายาตามฟ้องก็ไม่เป็นผิดตามมาตรา 275 ที่โจทก์อ้าง

พิพากษายืนให้ยกฎีกาโจทก์ร่วม

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา