คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 284/2523
ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง ม. 27, 40, 142 (5), 197, 208, 247, 249
ในวันนัดสืบพยาน จำเลยที่ 2 ได้มาศาลและยื่นคำร้องขอเลื่อนคดีหากแต่ศาลไม่อนุญาตให้เลื่อน ไม่ใช่กรณีที่คู่ความฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งไม่มาศาลในวันสืบพยาน และมิได้ร้องขอเลื่อนคดีหรือแจ้งเหตุขัดข้องที่ไม่มาศาลเสียก่อนลงมือสืบพยาน อันจะถือได้ว่าคู่ความฝ่ายนั้นขาดนัดพิจารณาตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 197 วรรคสอง
กรณีมิได้ปฏิบัติให้เป็นไปตามบทบัญญัติว่าด้วยการพิจารณาคดีและการพิจารณาพยานหลักฐาน เป็นปัญหาข้อกฎหมายอันเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยของประชาชน ศาลฎีกามีอำนาจที่จะหยิบยกขึ้นวินิจฉัยให้เพิกถอนคำสั่งและการดำเนินกระบวนพิจารณานั้นเสียได้ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 27 ประกอบด้วยมาตรา 247
โจทก์ฟ้องบังคับจำเลยทั้งสองให้ร่วมกันรับผิดชำระหนี้ฐานผิดสัญญาเช่าซื้อ จำเลยให้การต่อสู้คดี ศาลชั้นต้นสั่งให้โจทก์เป็นฝ่ายนำสืบก่อนระหว่างพิจารณาศาลชั้นต้นมีคำสั่งไม่อนุญาตให้จำเลยเลื่อนคดี และมีคำสั่งให้สืบพยานโจทก์ไปฝ่ายเดียว โดยถือว่าจำเลยทั้งสองขาดนัดพิจารณาแล้วพิพากษาให้จำเลยทั้งสองแพ้คดี จำเลยทั้งสองยื่นคำร้องขอให้มีการพิจารณาคดีใหม่
ศาลชั้นต้นสั่งยกคำร้อง
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายกคำพิพากษาศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นนัดสืบพยานโจทก์จำเลยแล้วพิพากษาคดีใหม่
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ปัญหาว่าการดำเนินกระบวนพิจารณาของศาลชั้นต้นเป็นไปโดยชอบหรือไม่นั้น เห็นว่า ในวันนัดสืบพยาน จำเลยที่ 2ได้มาศาลและยื่นคำร้องขอเลื่อนคดี หากแต่ศาลไม่อนุญาตให้เลื่อน ไม่ใช่กรณีที่คู่ความฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งไม่มาศาลในวันสืบพยาน และมิได้ร้องขอเลื่อนคดีหรือแจ้งเหตุขัดข้องที่ไม่มาศาลเสียก่อนลงมือสืบพยาน อันจะถือได้ว่าคู่ความฝ่ายนั้นขาดนัดพิจารณา ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 197 วรรคสอง กรณีของจำเลยไม่เข้าข่ายของการขาดนัดพิจารณา ในอันที่จะนำเอากระบวนการพิจารณาโดยขาดนัดมาใช้บังคับแก่คดี ดังนั้น คำสั่งของศาลชั้นต้นที่ให้สืบพยานโจทก์ไปฝ่ายเดียว โดยถือว่าจำเลยทั้งสองขาดนัดพิจารณาและได้ดำเนินกระบวนพิจารณาไปฝ่ายเดียวโดยมิให้จำเลยมีโอกาสนำสืบพยานของตนนั้น จึงเป็นคำสั่งและการดำเนินกระบวนพิจารณาที่ไม่ชอบ มิได้ปฏิบัติให้เป็นไปตามบทบัญญัติว่าด้วยการพิจารณาคดีและการพิจารณาพยานหลักฐาน แม้จะไม่มีคู่ความฝ่ายใดยกเอาปัญหาข้อนี้ขึ้นมาก็ตาม ศาลฎีกาเห็นว่าเป็นปัญหาข้อกฎหมายอันเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยของประชาชน ศาลฎีกามีอำนาจที่จะหยิบยกขึ้นวินิจฉัยให้เพิกถอนคำสั่งและการดำเนินการพิจารณาของศาลชั้นต้นที่ไม่ชอบนั้นเสียได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 27 ประกอบด้วยมาตรา 247, 249 ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วยในผลของคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ที่ให้ยกคำพิพากษาศาลชั้นต้น ให้ศาลชั้นต้นนัดสืบพยานโจทก์จำเลยแล้วพิพากษาคดีเสียใหม่นั้นชอบแล้ว
พิพากษายืน
หมายเลขคดีดำศาลฎีกา nan
แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ชื่อคู่ความ โจทก์ - ห้างหุ้นส่วนจำกัด ส.ยนต์บริการ จำเลย - นางอารมย์ รักการแพทย์ กับพวก
ชื่อองค์คณะ สนิท อังศุสิงห์ ชลูตม์ สวัสดิทัต วัฒน์ ผดุงจิตร
ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ที่ตัดสิน nan
