คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3608/2540
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ม. 1713 ประมวลกฎหมายอาญา ม. 177, 180
คดีแพ่งที่จำเลยร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1713 และ 1718 มีประเด็นข้อสำคัญในคดีว่า ผู้ร้องคือจำเลยในคดีนี้เป็นทายาทหรือมีส่วนได้เสียที่จะมีสิทธิยื่นคำร้องขอให้ศาลมีคำสั่งตั้งให้จำเลยเป็นผู้จัดการมรดกหรือไม่ มีเหตุจะแต่งตั้งผู้จัดการมรดกหรือไม่ และผู้ร้องเป็นบุคคลต้องห้ามที่จะเป็นผู้จัดการมรดกหรือไม่ เมื่อปรากฏว่าจำเลยเป็นทายาทมีสิทธิได้รับมรดกของผู้ตายดังนั้น การที่จำเลยเบิกความในคดีแพ่งที่จำเลยร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกเกี่ยวกับจำนวนทายาท การให้ความยินยอมของทายาทและแสดงพยานหลักฐานบัญชีเครือญาติไม่ตรงต่อความจริง แม้จะเป็นความเท็จก็มิใช่เป็นข้อสำคัญในคดีอันอาจทำให้ผลของคดีร้องขอจัดการมรดกเปลี่ยนแปลงไป การกระทำของจำเลยจึงขาดองค์ประกอบของความผิดดังกล่าว
โจทก์ทั้งหกฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 177,180, 352, 353, 354, 91
ศาลชั้นต้นไต่สวนมูลฟ้องแล้ว เห็นว่าคดีมีมูล ให้ประทับฟ้อง
จำเลยให้การปฏิเสธ
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว พิพากษายกฟ้อง
โจทก์ทั้งหกอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 3 พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา โดยผู้พิพากษาซึ่งพิจารณาและลงชื่อในคำพิพากษาศาลชั้นต้นอนุญาตให้ฎีกาในปัญหาข้อเท็จจริง
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า "พิเคราะห์แล้ว คดีมีปัญหาที่ต้องวินิจฉัยตามฎีกาของโจทก์ทั้งหกประการแรกว่า จำเลยกระทำผิดฐานเบิกความเท็จและนำสืบหรือแสดงพยานหลักฐานอันเป็นเท็จตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 177 และ 180 หรือไม่ โจทก์ทั้งหกนำสืบว่า จำเลยยื่นคำร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกของผู้ตายโดยจำเลยกล่าวในคำร้องขอถึงจำนวนทายาทไม่ถูกต้องตามความเป็นจริงอีกทั้งยังอ้างว่าทายาทบางคนได้ย้ายไปอยู่ที่อื่นซึ่งเป็นความเท็จ แล้วจำเลยได้เบิกความในการไต่สวนคำร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกถึงเรื่องทายาทและความยินยอมในการจัดการมรดกอันเป็นเท็จ พร้อมทั้งแสดงพยานหลักฐานบัญชีเครือญาติอันเป็นเท็จในการพิจารณาคดีต่อศาล ตามคดีแพ่งหมายเลขแดงที่ 818/2532 ของศาลชั้นต้น เห็นว่า คดีแพ่งที่จำเลยร้องขอเป็นผู้จัดการมรดก ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1713 และ 1718 มีประเด็นข้อสำคัญในคดีว่า ผู้ร้องคือจำเลยในคดีนี้เป็นทายาทหรือมีส่วนได้เสียที่จะมีสิทธิยื่นคำร้องขอให้ศาลมีคำสั่งตั้งให้จำเลยเป็นผู้จัดการมรดกหรือไม่ มีเหตุจะแต่งตั้งผู้จัดการมรดกหรือไม่ และผู้ร้องเป็นบุคคลต้องห้ามที่จะเป็นผู้จัดการมรดกหรือไม่ เมื่อปรากฏว่าจำเลยเป็นทายาทมีสิทธิได้รับมรดกของผู้ตาย ดังนั้น การที่จำเลยเบิกความในคดีแพ่งที่จำเลยร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกเกี่ยวกับจำนวนทายาท การให้ความยินยอมของทายาทและแสดงพยานหลักฐานบัญชีเครือญาติไม่ตรงต่อความจริง แม้จะเป็นความเท็จก็มิใช่เป็นข้อสำคัญในคดีอันอาจทำให้ผลของคดีร้องขอจัดการมรดกเปลี่ยนแปลงไป การกระทำของจำเลยจึงขาดองค์ประกอบของความผิดดังกล่าว ส่วนที่โจทก์ทั้งหกฎีกาว่าโจทก์มิได้ฟ้องขอให้เพิกถอนผู้จัดการมรดกหรือฟ้องว่าจำเลยไม่ใช่ทายาทผู้มีส่วนได้เสียในคดีการที่ศาลล่างวินิจฉัยว่าในคดีแพ่งที่จำเลยร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกมีประเด็นว่าจำเลยเป็นทายาทหรือมีสิทธิที่จะยื่นคำร้องขอให้ศาลมีคำสั่งตั้งให้จำเลยเป็นผู้จัดการมรดกหรือไม่ เป็นการวินิจฉัยนอกคำฟ้องและทางนำสืบของโจทก์นั้น เห็นว่า องค์ประกอบของความผิดฐานเบิกความเท็จและแสดงพยานหลักฐานอันเป็นเท็จตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 177 และ 180 นั้น ความเท็จที่เบิกความและพยานหลักฐานอันเป็นเท็จที่แสดงต่อศาลจะต้องเป็นข้อสำคัญในคดี เมื่อปรากฏว่าคดีที่จำเลยเบิกความและแสดงพยานหลักฐานอันเป็นเท็จนั้นเป็นคดีที่จำเลยร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกซึ่งมีประเด็นข้อสำคัญในคดีว่าจำเลยเป็นทายาทผู้ตายหรือมีส่วนได้เสียที่จะมีสิทธิยื่นคำร้องขอให้ศาลมีคำสั่งตั้งให้จำเลยเป็นผู้จัดการมรดกหรือไม่ คำวินิจฉัยของศาลล่างจึงเป็นการชี้ให้เห็นว่าประเด็นสำคัญในคดีก่อนคืออะไร ไม่ใช่เป็นการวินิจฉัยนอกคำฟ้องและทางนำสืบโจทก์แต่อย่างใด เมื่อข้อเท็จจริงฟังได้ว่าการกระทำของจำเลยขาดองค์ประกอบของความผิดแล้ว จำเลยจึงไม่มีความผิดฐานเบิกความเท็จและแสดงพยานหลักฐานอันเป็นเท็จ"
พิพากษายืน
หมายเลขคดีดำศาลฎีกา nan
แหล่งที่มา สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ชื่อคู่ความ โจทก์ - นาย บุญเที่ยง กุมเมือง กับพวก จำเลย - นาง ลัดดา ซ้ายเซ้ง
ชื่อองค์คณะ กนก พรรณรักษา พิมล สมานิตย์ ยินดี วัชรพงศ์ ต่อสุวรรณ
ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ที่ตัดสิน nan
