คดีทั้งสองสำนวนศาลชั้นต้นพิจารณาพิพากษารวมกันมา โจทก์ทั้งสองสำนวนฟ้องว่า จำเลยได้มีหนังสือแจ้งให้โจทก์ทราบว่าโจทก์เสียภาษีเงินได้นิติบุคคลต่ำกว่าที่ควรเสีย สำหรับรอบระยะเวลาบัญชีปี 2512 และ 2513จึงประเมินให้โจทก์เสียภาษีเงินได้นิติบุคคลและเงินเพิ่มอีกรวมเป็นจำนวนเงิน53,387.40 บาท โจทก์อุทธรณ์ต่อคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์คณะกรรมการพิจารณาแล้วให้ยกอุทธรณ์ โจทก์เห็นว่าการประเมินและคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของจำเลยไม่ถูกต้อง จึงขอให้เพิกถอนคำสั่งและคำวินิจฉัยอุทธรณ์ดังกล่าว

จำเลยทั้งสองสำนวนให้การว่า ปีบัญชี 2512 โจทก์มีกำไร 2,119,393.32บาท คิดเป็นค่าภาษี 454,848.33 บาทแต่โจทก์เสียภาษีไว้ 237,882 บาทจึงต้องเสียภาษีเพิ่ม 216,966.33 บาทกับเงินเพิ่มอีก 43,393.27 บาท ส่วนปีบัญชี 2513 กำไรสุทธิสูงขึ้น จึงต้องเสียภาษีเงินได้นิติบุคคลเพิ่มขึ้นรวมเป็นเงิน53,387.40 บาท การประเมินภาษีของเจ้าหน้าที่ตลอดจนการวินิจฉัยอุทธรณ์ของคณะกรรมการเป็นไปโดยถูกต้องและชอบด้วยกฎหมายขอให้ยกฟ้อง

ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้องโจทก์

โจทก์ทั้งสองสำนวนอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้เป็นให้โจทก์เสียภาษีเพิ่มเฉพาะรายการจ่ายค่าชดเชยบดครั่งและค่าขายหุ้น

โจทก์และจำเลยทั้งสองสำนวนฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ส่วนค่าใช้จ่ายในการบดครั่งในรอบปีบัญชี2512 จำนวนเงิน 704,554.80 บาท ซึ่งจำเลยทั้งสี่ฎีกาว่าจะนำมาคิดหักเป็นค่าใช้จ่ายไม่ได้เพราะมิใช่จ่ายตามข้อผูกพัน จึงมีลักษณะเป็นการส่วนตัวหรือการให้โดยเสน่หา ตามมาตรา 65 ตรี (3) โดยจำเลยทั้งสี่อ้างคำให้การของนายอาร์. เอ็ม. อับดุลการ์เดอร์ สมุหบัญชี ตามเอกสารหมาย ล.16 และ ล.19 ซึ่งให้การไว้ต่อเจ้าหน้าที่ของจำเลยที่ 1ว่า โจทก์จ่ายเงินจำนวนดังกล่าวเพื่อชดเชยให้แก่บริษัทรัชตะนาวินจำกัด และห้างอุตสาหกรรมแชลแล็คธนบุรี เนื่องจากบริษัทและห้างดังกล่าวขาดทุนนั้น ได้พิเคราะห์ข้อความในเอกสารหมาย ล.16 และล.19 แล้ว ตามเอกสารหมาย ล.19 นายอาร์. เอ็ม. อับดุลการ์เดอร์ให้การว่า การบดย่อยครั่งนี้ บริษัทรัชตะนาวิน จำกัด และห้างอุตสาหกรรมแชลแล็คธนบุรี จะต้องเป็นผู้ออกค่าใช้จ่ายเอง โดยโจทก์อาจจะช่วยค่าใช้จ่ายประเภทนี้บ้าง คำให้การของนายอาร์. เอ็ม. อับดุลการ์เดอร์ดังกล่าวแสดงว่า โจทก์มีความผูกพันที่จะต้องออกเงินช่วยค่าบดครั่งด้วย มิใช่บริษัทรัชตะนาวิน จำกัด และห้างอุตสาหกรรมแชลแล็คธนบุรีจะต้องเป็นผู้ออกแต่ฝ่ายเดียว และเมื่อพิเคราะห์หนังสือโต้ตอบระหว่างโจทก์กับบริษัทรัชตะนาวิน จำกัด และห้างอุตสาหกรรมแชลแล็คธนบุรี ตามเอกสารหมาย จ.5 ถึง 13 แล้วก็จะเห็นได้ว่า ได้มีการต่อรองราคาค่าบดครั่งซึ่งทางฝ่ายบริษัทรัชตะนาวิน จำกัด และห้างอุตสาหกรรมแชลแล็คธนบุรี ได้อ้างเหตุผลในการต่อรองราคาว่า ตนต้องประสบการขาดทุน ค่าจ้างบดครั่งในส่วนที่โจทก์จะต้องออกร่วมด้วยทำให้ดูคล้ายกับมีลักษณะเป็นการช่วยเหลือบริษัทรัชตะนาวิน จำกัด และห้างอุตสาหกรรมแชลแล็คธนบุรีด้วยเท่านั้น หาใช่เป็นการให้อันมีสัญญาเป็นการส่วนตัวหรือเป็นการให้โดยเสน่หาไม่ ฎีกาจำเลยทั้งสี่ในข้อนี้ฟังไม่ขึ้น

ส่วนค่าขายหุ้นสำหรับปีบัญชี 2513 จำนวนเงิน 153,000 บาทซึ่งจำเลยทั้งสี่ฎีกาว่า โจทก์ขายหุ้นราคาต่ำกว่าราคาตลาด ตามมาตรา 65 ทวิ (4) นั้น ข้อเท็จจริงได้ความว่า โจทก์ได้โอนขายหุ้นบริษัทกระเบื้องกระดาษไทย จำกัด และหุ้นบริษัทผลิตภัณฑ์และวัถตุก่อสร้างจำกัด ให้แก่บริษัทเทวรายา จำกัด ต่ำกว่าราคาตลาดจริง โดยขณะซื้อขายนั้น หุ้นบริษัทกระเบื้องกระดาษไทย จำกัด มีราคาซื้อขายในท้องตลาดหุ้นละ 138 บาท แต่โจทก์ขายเพียงหุ้นละ 125 บาท และหุ้นของบริษัทผลิตภัณฑ์และวัตถุก่อสร้าง จำกัด มีราคาตามท้องตลาดหุ้นละ 132 บาทแต่โจทก์ขายเพียงหุ้นละ 120 บาท โจทก์อ้างว่าเหตุที่ขายหุ้นต่ำกว่าราคาตลาดก็เพราะขายเป็นจำนวนมาก คือ 12,000 หุ้น ทั้งผู้ที่ซื้อหุ้นของโจทก์ก็คือบริษัทเทวรายา จำกัด ซึ่งโจทก์เองก็เป็นผู้ถือหุ้นอยู่ในบริษัทเทวรายาจำกัดด้วย และการซื้อขายนี้ไม่ต้องเสียค่านายหน้า ศาลฎีกาพิเคราะห์แล้วเห็นว่า ข้ออ้างดังกล่าวของโจทก์ถือไม่ได้ว่าไม่มีเหตุอันสมควรโดยเฉพาะในข้อที่ว่าโจทก์เป็นผู้ถือหุ้นในบริษัทเทวรายา จำกัดซึ่งศาลฎีกากลับเห็นว่า เป็นเหตุผลที่สมควรยิ่งกว่าขายให้กับผู้ซื้อคนอื่นที่ไม่มีผลประโยชน์เกี่ยวข้องกัน คำพิพากษาของศาลอุทธรณ์ในปัญหานี้ ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย ฎีกาจำเลยทั้งสี่ฟังไม่ขึ้น

พิพากษายืน

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา