คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4886/2541
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ม. 1336, 1599, 1711, 1713
ศ.ภริยาของช. ได้ทำพินัยกรรมยกทรัพย์สินทั้งหมดให้ผู้ร้องและตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของศ.ส่วนผู้คัดค้านมิใช่บุตรของศ.มิใช่ทายาทโดยธรรมและไม่ใช่เป็นผู้มีส่วนได้เสียในทรัพย์มรดกของ ช.และศ.ในอันที่จะยื่นคำร้องคัดค้านและขอตั้งผู้จัดการมรดกได้ เมื่อผู้ร้องเป็นทายาทผู้รับพินัยกรรมของ ศ. ทั้งเป็นผู้จัดการมรดกของ ศ. ซึ่งมีทรัพย์สิน ที่เป็นกรรมสิทธิ์รวมกับช.ในที่ดินโฉนดเลขที่13566เมื่อศ. ถึงแก่กรรม ที่ดินส่วนที่ศ. มีกรรมสิทธิ์รวมย่อมตกแก่ผู้ร้องซึ่งเป็นผู้รับมรดกตามพินัยกรรมทันที ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1599 ดังนี้ ผู้ร้องย่อมมีกรรมสิทธิ์รวมในที่ดินโฉนดดังกล่าวและถือว่าเป็นผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในทรัพย์มรดกของช. ด้วย ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1713ผู้ร้องจึงมีสิทธิร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกของช. ได้
ผู้ร้องยื่นคำร้องขอให้ศาลมีคำสั่งตั้งให้ผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนายใช้ ชัยศิริวัฒน์ และนางศรีวรรณ ชัยศิริวัฒน์ ผู้ตาย
ผู้คัดค้านยื่นคำร้องคัดค้าน ขอให้ยกคำร้องขอของผู้ร้องและมีคำสั่งตั้งผู้คัดค้านเป็นผู้จัดการมรดกของนายใช้ ชัยศิริวัฒน์ กับนางศรีวรรณ ชัยศิริวัฒน์
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งตั้งให้นางศิริพร เสือแป้น ผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนายใช้ ชัยศิริวัฒน์ กับนางศรีวรรณ ชัยศิริวัฒน์ ผู้ตาย ให้มีสิทธิและหน้าที่ตามกฎหมาย
ผู้คัดค้านอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 3 พิพากษาแก้เป็นว่า ให้ยกคำร้องขอของผู้ร้องที่ขอตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนายใช้ ชัยศิริวัฒน์ นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
ผู้ร้องและผู้คัดค้านฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงฟังได้ว่า นายใช้ ชัยศิริวัฒน์ กับนางศรีวรรณ ชัยศิริวัฒน์ เป็นสามีภริยากัน นายใช้ได้ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 2524 นางศรีวรรณถึงแก่กรรมเมื่อวันที่3 ธันวาคม 2538 ขณะนายใช้ถึงแก่กรรมมีที่ดินเป็นกรรมสิทธิ์รวมกับนางศรีวรรณ 1 แปลง เป็นที่ดินที่มีโฉนดเลขที่ 13566 ปัญหาที่ต้องวินิจฉัยตามฎีกาของผู้คัดค้านว่า นางศรีวรรณได้ทำพินัยกรรมตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกหรือไม่ ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อเท็จจริงฟังได้ว่านางศรีวรรณได้ทำพินัยกรรมตามเอกสารหมาย ร.4 ยกทรัพย์สินทั้งหมดให้ผู้ร้องและตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนางศรีวรรณ
ปัญหาที่ต้องวินิจฉัยต่อไปว่า ผู้ร้องกับผู้คัดค้านบุคคลใดสมควรเป็นผู้จัดการมรดกของนายใช้ ชัยศิริวัฒน์ และนางศรีวรรณ ชัยศิริวัฒน์ หรือไม่ผู้ร้องเบิกความยืนยันว่าผู้ร้องเป็นบุตรของนายใช้ ชัยศิริวัฒน์ กับนางศรีวรรณ ชัยศิริวัฒน์ ผู้ร้องและผู้คัดค้านได้ตกลงแบ่งปันทรัพย์มรดกกันโดยผู้ร้องมอบเงินแก่ผู้คัดค้านจำนวน 160,000 บาท ผู้คัดค้านจะไม่ยุ่งเกี่ยวกับทรัพย์สินของนายใช้และนางศรีวรรณ และผู้คัดค้านได้ทำหนังสือยินยอมให้ผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนายใช้ซึ่งผู้คัดค้านไม่ได้นำสืบหักล้างไว้แต่อย่างใด กลับได้ความจากคำของผู้คัดค้านและนายจรินทร์หรือปาน สุขอร่าม สามีผู้คัดค้านว่า ได้ลงชื่อในเอกสารหมาย ร.7และรับเงินจากผู้ร้องจริง ที่ผู้คัดค้านและนายจรินทร์อ้างว่าลงชื่อในเอกสารหมาย ร.7 โดยไม่ได้อ่านข้อความจึงไม่น่าเชื่อเพราะผู้คัดค้านเคยประกอบอาชีพเป็นครูมาก่อน ทั้งก่อนจะลงชื่อก็ได้มีการพูดคุยเรื่องทรัพย์สินกับผู้ร้องนานถึง 10 นาทีพยานหลักฐานของผู้ร้องมีน้ำหนักกว่าพยานหลักฐานผู้คัดค้านคดีรับฟังได้ว่าผู้ร้องและผู้คัดค้านได้ตกลงแบ่งปันทรัพย์มรดกกันจริงนอกจากนี้ยังได้ความจากนายเสียงว่านายใช้และนางศรีวรรณไม่มีบุตรด้วยกัน แต่นำผู้ร้องและผู้คัดค้านมาเลี้ยงอย่างบุตรเห็นว่า นายเสียงเป็นญาติกับนางศรีวรรณ อายุรุ่นราวคราวเดียวกันเป็นพยานคนกลาง คำของนายเสียงมีน้ำหนักรับฟังได้ว่าผู้ร้องและผู้คัดค้านมิใช่บุตรของนายใช้และนางศรีวรรณ จึงมิใช่ทายาทโดยธรรม ดังนี้ถือได้ว่าผู้คัดค้านมิได้เป็นทายาทหรือมีส่วนได้เสียในทรัพย์มรดกของนายใช้และนางศรีวรรณในอันที่จะยื่นคำร้องคัดค้านและขอตั้งผู้จัดการมรดกได้ส่วนผู้ร้องแม้ไม่ใช่บุตรของนายใช้ก็ตาม แต่ได้วินิจฉัยแล้วว่าผู้ร้องเป็นทายาทผู้รับพินัยกรรมของนางศรีวรรณ ทั้งเป็นผู้จัดการมรดกของนางศรีวรรณซึ่งมีทรัพย์สินที่เป็นกรรมสิทธิ์รวมกับนายใช้ในที่ดินโฉนดเลขที่ 13566 เมื่อนางศรีวรรณถึงแก่กรรมที่ดินส่วนที่นางศรีวรรณมีกรรมสิทธิ์รวมย่อมตกแก่ผู้ร้องซึ่งเป็นผู้รับมรดกตามพินัยกรรมทันที ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1599 ดังนี้ ผู้ร้องย่อมมีกรรมสิทธิ์รวมในที่ดินโฉนดดังกล่าวถือว่าเป็นผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในทรัพย์มรดกของนายใช้ด้วย ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1713 ผู้ร้องจึงมีสิทธิร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกของนายใช้ ชัยศิริวัฒน์ ได้
พิพากษาแก้เป็นว่า ให้บังคับคดีไปตามคำสั่งศาลชั้นต้น
หมายเลขคดีดำศาลฎีกา nan
แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ชื่อคู่ความ ผู้ร้อง - นาง ศิริพร เสือ แป้น ผู้คัดค้าน - นาง กัลยาณี สุข อร่าม
ชื่อองค์คณะ สิงหะ สัตยธรรม วินัย วิมลเศรษฐ คงศักดิ์ วัชรคงศักดิ์
ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ที่ตัดสิน nan
