คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 5134/2563

โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 33, 91, 251, 252, 264, 265, 268 และริบใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมปลอมของกลาง

จำเลยให้การรับสารภาพ

ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า จำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 251 (เดิม), 252 (เดิม), 265 (เดิม), 268 วรรคแรก (เดิม) การกระทำของจำเลยเป็นความผิดหลายกรรมต่างกัน ให้ลงโทษทุกกรรมเป็นกระทงความผิดไปตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 91 ฐานปลอมดวงตราของเจ้าพนักงานและฐานใช้ดวงตราปลอมของเจ้าพนักงานเป็นกรรมเดียวผิดต่อกฎหมายหลายบท แต่ละบทมีอัตราโทษเท่ากัน ให้ลงโทษฐานใช้ดวงตราปลอมของเจ้าพนักงานตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 90 จำคุก 6 ปี ฐานปลอมเอกสารราชการและฐานใช้เอกสารราชการปลอม จำเลยเป็นผู้ใช้เอกสารราชการที่จำเลยเป็นผู้ปลอมเอง จึงให้ลงโทษฐานใช้เอกสารราชการปลอมตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 268 วรรคสอง (เดิม) จำคุกกระทงละ 4 ปี รวม 2 กระทง เป็นจำคุก 8 ปี รวมจำคุก 14 ปี จำเลยให้การรับสารภาพ เป็นประโยชน์แก่การพิจารณา มีเหตุบรรเทาโทษ ลดโทษให้กระทงละกึ่งหนึ่งตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 คงจำคุก 7 ปี ริบใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมปลอมของกลาง

จำเลยอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์ภาค 2 พิพากษาแก้เป็นว่า จำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 251 (เดิม), 252, 265 (เดิม), 268 วรรคสอง ฐานปลอมดวงตราของเจ้าพนักงาน ฐานใช้ดวงตราปลอมของเจ้าพนักงาน ฐานปลอมเอกสารราชการ และฐานใช้เอกสารราชการปลอมเป็นกรรมเดียวผิดต่อกฎหมายหลายบท ให้ลงโทษฐานปลอมดวงตราของเจ้าพนักงานซึ่งเป็นกฎหมายบทที่มีโทษหนักที่สุดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 90 จำคุก 4 ปี รวม 2 กระทง เป็นจำคุก 8 ปี จำเลยให้การรับสารภาพ เป็นประโยชน์แก่การพิจารณา ลดโทษให้กึ่งหนึ่งตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 คงจำคุก 4 ปี นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คดีนี้จำเลยยื่นคำฟ้องฎีกาพร้อมคำร้องขอให้ผู้พิพากษาซึ่งพิจารณาและลงชื่อในคำพิพากษาศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ภาค 2 อนุญาตให้ฎีกาในปัญหาข้อเท็จจริง แต่ไม่ได้รับอนุญาตตามคำร้องลงวันที่ 26 พฤษภาคม 2563 ศาลชั้นต้นจึงมีคำสั่งในคำฟ้องฎีกาว่า คดีนี้ผู้พิพากษาซึ่งพิจารณาในศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ภาค 2 ไม่อนุญาตให้ฎีกาในปัญหาข้อเท็จจริง จึงไม่รับฎีกาจำเลยในปัญหาข้อเท็จจริง ส่วนฎีกาจำเลยในปัญหาข้อกฎหมาย ให้รับฎีกาจำเลย ซึ่งจำเลยอาจฎีกาเป็นคำร้องอุทธรณ์คำสั่งของศาลชั้นต้นต่อศาลฎีกาได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 224 แต่ศาลชั้นต้นมิได้แจ้งคำสั่งไม่รับฎีกาในข้อดังกล่าวให้จำเลยทราบ ซึ่งเป็นกระบวนพิจารณาที่ไม่ชอบ เมื่อคดีนี้ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า จำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 251 (เดิม), 252 (เดิม), 265 (เดิม), 268 วรรคแรก (เดิม) การกระทำของจำเลยเป็นความผิดหลายกรรมต่างกัน ให้ลงโทษทุกกรรมเป็นกระทงความผิดไป ฐานปลอมดวงตราของเจ้าพนักงานและฐานใช้ดวงตราปลอมของเจ้าพนักงานเป็นกรรมเดียวผิดต่อกฎหมายหลายบท แต่ละบทมีอัตราโทษเท่ากัน ให้ลงโทษฐานใช้ดวงตราปลอมของเจ้าพนักงาน จำคุก 6 ปี ฐานปลอมเอกสารราชการและฐานใช้เอกสารราชการปลอม จำเลยเป็นผู้ใช้เอกสารราชการที่จำเลยเป็นผู้ปลอมเอง จึงให้ลงโทษฐานใช้เอกสารราชการปลอมตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 268 วรรคสอง (เดิม) จำคุกกระทงละ 4 ปี รวม 2 กระทง เป็นจำคุก 8 ปี รวมจำคุก 14 ปี ลดโทษให้กระทงละกึ่งหนึ่ง คงจำคุก 7 ปี ศาลอุทธรณ์ภาค 2 พิพากษาแก้เป็นว่า จำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 251 (เดิม), 252, 265 (เดิม), 268 วรรคสอง ฐานปลอมดวงตราของเจ้าพนักงาน ฐานใช้ดวงตราปลอมของเจ้าพนักงาน ฐานปลอมเอกสารราชการ และฐานใช้เอกสารราชการปลอมเป็นกรรมเดียวผิดต่อกฎหมายหลายบท ให้ลงโทษฐานปลอมดวงตราของเจ้าพนักงานซึ่งเป็นกฎหมายบทที่มีโทษหนักที่สุด จำคุก 4 ปี รวม 2 กระทง เป็นจำคุก 8 ปี ลดโทษให้กึ่งหนึ่ง คงจำคุก 4 ปี เป็นกรณีที่ศาลอุทธรณ์ภาค 2 พิพากษาแก้จากการกระทำความผิดหลายกรรมเป็นความผิดกรรมเดียว แม้ศาลอุทธรณ์ภาค 2 แก้โทษด้วยก็เป็นการแก้ไขเล็กน้อย และยังคงให้ลงโทษจำคุกไม่เกินห้าปี จึงต้องห้ามมิให้คู่ความฎีกาในปัญหาข้อเท็จจริงตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 218 วรรคหนึ่ง จำเลยฎีกาในข้อที่ศาลชั้นต้นสั่งไม่รับฎีกาว่า ศาลอุทธรณ์ภาค 2 วางโทษจำคุกจำเลยสูงเกินไปและขอให้รอการลงโทษจำคุกให้แก่จำเลย เป็นการโต้เถียงดุลพินิจในการลงโทษของศาลอุทธรณ์ภาค 2 อันเป็นฎีกาในปัญหาข้อเท็จจริง ต้องห้ามฎีกาตามบทบัญญัติดังกล่าว แม้ศาลชั้นต้นไม่ได้แจ้งคำสั่งไม่รับฎีกาในข้อนี้ให้จำเลยทราบ แต่เมื่อฎีกาในข้อนี้ต้องห้ามฎีกาในปัญหาข้อเท็จจริงตามที่วินิจฉัยมาแล้ว จึงไม่เป็นการจำเป็นที่ศาลฎีกาจะสั่งให้ส่งสำนวนคืนศาลชั้นต้นเพื่อแจ้งคำสั่งไม่รับฎีกาในข้อดังกล่าวให้จำเลยทราบ

มีปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของจำเลยข้อแรกว่า การปลอมใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมแต่ละฉบับเป็นการกระทำกรรมเดียวกันหรือไม่ เห็นว่า ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 91 บัญญัติถึงการกระทำความผิดหลายกรรมต่างกัน โดยมิได้บัญญัติว่าการกระทำความผิดหลายกรรมนั้นจะเกิดขึ้นในวาระเดียวกันไม่ได้ การกระทำในวันเดียวกันหรือต่อเนื่องในคราวเดียวกันก็อาจเป็นความผิดหลายกรรมต่างกันได้ คดีนี้จำเลยให้การรับสารภาพ ข้อเท็จจริงจึงรับฟังได้ตามฟ้องว่า จำเลยปลอมใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรม ทะเบียนเลขที่ 23 ใบอนุญาตเลขที่ 6/2558 และทะเบียนเลขที่ 24 ใบอนุญาตเลขที่ 7/2558 อันเป็นการปลอมใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมต่างฉบับกัน ซึ่งโดยสภาพของการกระทำดังกล่าวจำเลยต้องปลอมใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมดังกล่าวทีละฉบับ ในทันทีที่จำเลยปลอมใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมฉบับหนึ่งเสร็จ ก็เป็นความผิดฐานปลอมเอกสารราชการสำเร็จแล้วกระทงหนึ่ง ชี้ให้เห็นว่าจำเลยมีเจตนาให้เกิดผลเป็นเอกสารปลอมแต่ละฉบับแยกต่างหากจากกัน แม้จำเลยกระทำต่อเนื่องกันและนำใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมปลอม 2 ฉบับ ไปใช้ร่วมกันเพื่อเปลี่ยนชื่อให้แก่โรงแรมแห่งเดียว ก็ไม่ทำให้เจตนาของจำเลยที่มีมาตั้งแต่ต้นเปลี่ยนแปลงไปเป็นเจตนาเดียวได้ การกระทำของจำเลยที่ปลอมใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมอันเป็นความผิดฐานปลอมเอกสารราชการจึงเป็นความผิด 2 กรรมต่างกัน คำพิพากษาศาลฎีกาที่จำเลยอ้าง ข้อเท็จจริงไม่ตรงกับคดีนี้ ที่ศาลอุทธรณ์ภาค 2 วินิจฉัยมานั้น ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย ฎีกาของจำเลยข้อนี้ฟังไม่ขึ้น

มีปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของจำเลยข้อต่อไปว่า ที่ศาลอุทธรณ์ภาค 2 ลงโทษจำเลยในความผิดฐานปลอมดวงตราของเจ้าพนักงาน 2 กระทง ชอบด้วยกฎหมายหรือไม่ เห็นว่า จำเลยเป็นผู้ปลอมดวงตราของเจ้าพนักงาน อันเป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 251 (เดิม) และใช้ดวงตราของเจ้าพนักงานปลอมประทับลงในใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมปลอม อันเป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 252 รวม 2 ครั้ง ซึ่งในการใช้ดวงตราปลอมของเจ้าพนักงานประทับลงในใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมปลอม ทะเบียนเลขที่ 23 ใบอนุญาตเลขที่ 6/2558 จำเลยทำดวงตราของเจ้าพนักงานปลอมและใช้ดวงตราของเจ้าพนักงานปลอมด้วย จำเลยจึงมีความผิดตามมาตรา 251 (เดิม) ประกอบมาตรา 263 กระทงหนึ่ง แต่การใช้ดวงตราของเจ้าพนักงานปลอมประทับลงในใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมปลอม ทะเบียนเลขที่ 24 ใบอนุญาตเลขที่ 7/2558 นั้น จำเลยมิได้ปลอมดวงตราของเจ้าพนักงานขึ้นอีก คงใช้ดวงตราของเจ้าพนักงานปลอมอันเดิม จำเลยจึงมีความผิดฐานใช้ตราของเจ้าพนักงานปลอมอย่างเดียวตามมาตรา 252 อีกกระทงหนึ่ง ที่ศาลอุทธรณ์ภาค 2 ลงโทษจำเลยฐานปลอมดวงตราของเจ้าพนักงาน ซึ่งเป็นกฎหมายบทที่มีโทษหนักที่สุด รวม 2 กระทง จึงไม่ชอบ ฎีกาของจำเลยข้อนี้ฟังขึ้น

มีปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของจำเลยข้อสุดท้ายว่า ที่ศาลอุทธรณ์ภาค 2 ปรับบทลงโทษจำเลยในความผิดฐานใช้เอกสารราชการปลอมตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 268 ชอบหรือไม่ เห็นว่า แม้ฟ้องโจทก์ข้อ 1.1 ถึง 1.3 ไม่ได้บรรยายว่าจำเลยใช้เอกสารราชการปลอม แต่ฟ้องโจทก์ข้อ 1.4 และ 1.5 บรรยายว่า จำเลยใช้อ้างแสดงใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมปลอม ทะเบียนเลขที่ 23 ใบอนุญาตเลขที่ 6/2558 และใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมปลอม ทะเบียนเลขที่ 24 ใบอนุญาตเลขที่ 7/2558 ต่อนายสุวิทย์และนายภิรมย์ ต่างวันเวลากัน แสดงว่าโจทก์ประสงค์ให้ลงโทษจำเลยในความผิดฐานใช้เอกสารราชการปลอม รวม 2 กรรม เมื่อจำเลยให้การรับสารภาพ ข้อเท็จจริงจึงรับฟังได้ว่าจำเลยกระทำความผิดฐานใช้เอกสารราชการปลอมตามฟ้องโจทก์ ทั้งศาลชั้นต้นได้ลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 268 แล้ว ที่ศาลอุทธรณ์ภาค 2 ปรับบทลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 268 ชอบแล้ว ฎีกาของจำเลยข้อนี้ฟังไม่ขึ้น

อนึ่ง ที่ศาลอุทธรณ์ภาค 2 วินิจฉัยว่า การที่จำเลยนำใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมปลอม 2 ฉบับ ไปใช้แสดงต่อนายสุวิทย์ เป็นการกระทำ 2 กระทง และไปใช้แสดงต่อนายภิรมย์ เป็นการกระทำ 2 กระทง รวมเป็นความผิด 4 กระทงนั้น ไม่ถูกต้อง เมื่อโจทก์บรรยายฟ้องข้อ 1.4 และ 1.5 ว่า จำเลยใช้ใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมอันเป็นเอกสารปลอม 2 ฉบับ ต่อนายสุวิทย์ และต่อนายภิรมย์ อันเป็นการบรรยายฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยฐานใช้เอกสารราชการปลอมคราวละ 2 ฉบับ ในการกระทำคราวเดียวกัน การกระทำความผิดของจำเลยต่อนายสุวิทย์กับต่อนายภิรมย์จึงเป็นการกระทำความผิดโดยมีเจตนาเดียวกัน อันถือเป็นการกระทำอันเป็นกรรมเดียว มิใช่เป็นการกระทำ 2 กรรม ดังที่ศาลอุทธรณ์ภาค 2 วินิจฉัย ปัญหาดังกล่าวเป็นข้อกฎหมายที่เกี่ยวกับความสงบเรียบร้อย แม้จะไม่มีผลต่อการพิพากษาลงโทษจำเลย แต่เมื่อศาลอุทธรณ์ภาค 2 วินิจฉัยไม่ถูกต้อง ศาลฎีกาก็มีอำนาจยกขึ้นวินิจฉัยเพื่อให้ถูกต้องได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 195 วรรคสอง ประกอบมาตรา 225

พิพากษาแก้เป็นว่า จำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 251 (เดิม), 252, 265 (เดิม), 268 วรรคสอง ประกอบด้วยมาตรา 265 (เดิม) การกระทำของจำเลยเป็นกรรมเดียวเป็นความผิดต่อกฎหมายหลายบท ให้ลงโทษตามมาตรา 252 ประกอบมาตรา 263 ที่บัญญัติให้ลงโทษตามมาตรา 251 (เดิม) ซึ่งเป็นกฎหมายบทที่มีโทษหนักที่สุด กระทงหนึ่ง และมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 252, 265 (เดิม), 268 วรรคสอง ประกอบด้วยมาตรา 265 (เดิม) การกระทำของจำเลยเป็นกรรมเดียวเป็นความผิดต่อกฎหมายหลายบท ให้ลงโทษตามมาตรา 252 ซึ่งเป็นกฎหมายบทที่มีโทษหนักที่สุดตามอัตราโทษในมาตรา 251 (เดิม) อีกกระทงหนึ่ง โทษและนอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ภาค 2

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา อ.1907/2563

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา

ชื่อคู่ความ โจทก์ - พนักงานอัยการจังหวัดชลบุรี จำเลย - นาย ก.

ชื่อองค์คณะ เทพ อิงคสิทธิ์ ชาติชาย โฆษิตวัฒนฤกษ์ พิสุทธิ์ ศรีขจร

ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ที่ตัดสิน ศาลจังหวัดชลบุรี - นายธนฤทธิ์ โทวรรธนะ ศาลอุทธรณ์ภาค 2 - นางวัชรี พูลเกษม