คดีสืบเนื่องมาจากโจทก์นำเจ้าพนักงานบังคับคดียึดที่ดินตามหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส.3 ก.) เลขที่ 199 พร้อมสิ่งปลูกสร้างของจำเลยที่ 2 เพื่อขายทอดตลาดนำเงินมาชำระหนี้ให้โจทก์ต่อมาโจทก์ยื่นคำแถลงต่อศาลชั้นต้นว่า ทรัพย์ของจำเลยที่ 2 ที่โจทก์ยึดไว้นั้นได้ถูกเจ้าหนี้ตามคำพิพากษาในคดีแพ่งหมายเลขแดงที่ 148/2523 ของศาลชั้นต้นยึดไว้ก่อนแล้วขอให้เพิกถอนการยึดทรัพย์ของโจทก์เสีย ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่าให้โจทก์เสียค่าธรรมเนียมยึดแล้วไม่มีการขายก่อน แต่โจทก์ไม่ปฏิบัติตาม ศาลชั้นต้นจึงมีคำสั่งให้ถอนการยึดแล้วให้เจ้าพนักงานบังคับคดีดำเนินการตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 295 ตรี ต่อไป

โจทก์ยื่นอุทธรณ์โดยตรงต่อศาลฎีกา ศาลชั้นต้นอนุญาต

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า "มีปัญหาว่า โจทก์จะต้องเสียค่า ธรรมเนียมยึดทรัพย์สินแล้วไม่มีการขายหรือจำหน่ายสำหรับที่ดิน น.ส.3 ก. เลขที่ 199 เล่ม 2 หน้า 49 เลขที่ดิน 24 ตำบลทุ่งยั้ง อำเภอลับแลจังหวัดอุตรดิตถ์ เนื้อที่ 4 ไร่ 3 งาน 53 ตารางวาของจำเลยที่ 2 หรือไม่พิเคราะห์แล้ว ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 290 บัญญัติว่า "เมื่อเจ้าพนักงานบังคับคดีได้ยึดหรืออายัดทรัพย์สินอย่างหนึ่งอย่างใดของลูกหนี้ตามคำพิพากษาไว้แทนเจ้าหนี้ตามคำพิพากษาแล้ว ห้ามไม่ให้เจ้าหนี้ตามคำพิพากษาอื่นยึดหรืออายัดทรัพย์สินนั้น ซ้ำอีก" เห็นว่า ที่ดินดังกล่าวนั้นเจ้าพนักงานบังคับคดีได้ยึดไว้ แทนเจ้าหนี้ตามคำพิพากษาในคดีอื่นแล้ว การที่โจทก์นำเจ้าพนักงานบังคับคดียึดทรัพย์สินดังกล่าวซ้ำอีกและเจ้าพนักงานบังคับคดีก็ทำการยึดให้ย่อมเป็นการต้องห้ามตามบทกฎหมายที่กล่าวแล้วไม่มีผลเป็นการยึด เมื่อเจ้าพนักงานบังคับคดีดำเนินการขายที่ดินที่โจทก์นำยึดไม่ได้เพราะเป็นการยึดซ้ำกับคดีอื่น เช่นนี้ จึงถือไม่ได้ว่ามีกรณียึดทรัพย์สินซึ่งไม่ใช่ตัวเงินแล้ว ไม่มีการขายหรือจำหน่ายตามที่บัญญัติไว้ในตาราง 5 ข้อ 3 ท้ายประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง จะเรียกค่าธรรมเนียมเจ้าพนักงานบังคับคดีตามข้อนี้จากโจทก์มิได้ ที่ศาลชั้นต้นสั่งให้โจทก์มีหน้าที่ต้องเสียค่าธรรมเนียมยึดทรัพย์สินแล้วไม่มีการขายหรือจำหน่ายนั้น ศาลฎีกาไม่เห็นพ้องด้วย"

พิพากษากลับว่า โจทก์ไม่ต้องเสียค่าธรรมเนียมยึดทรัพย์สินแล้วไม่มีการขายหรือจำหน่ายสำหรับที่ดิน น.ส.3 ก.เลขที่ 199 เล่ม 2 หน้า 49 เลขที่ดิน 24 ตำบลทุ่งยั้ง อำเภอลับแลจังหวัดอุตรดิตถ์ของจำเลยที่ 2

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา เนติบัณฑิตยสภา