คดีสืบเนื่องจากโจทก์ได้ยื่นฟ้องจำเลยซึ่งเป็นเจ้าพนักงานผู้ควบคุมและรักษาป่าสงวนแห่งชาติ ป่าดงมูล จังหวัดขอนแก่น ที่ได้อาศัยอำนาจตามพระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507 ออกคำสั่งจังหวัดขอนแก่นที่ 3920/2535 โดยอ้างว่าโจทก์ครอบครองที่ดินอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ ป่าดงมูล บริเวณหนองลุมพุก ตำบลบ้านฝางอำเภอกระนวน จังหวัดขอนแก่น เนื้อที่ 50 ไร่ และบริเวณหนองฝาง ตำบลบ้านฝาง อำเภอกระนวน และตำบลบัวเงินอำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น เนื้อที่ 59 ไร่ และสั่งให้โจทก์ทำการรื้อถอน แก้ไขหรือกระทำประการอื่นใดแก่สิ่งที่เป็นอันตรายหรือสิ่งที่ทำให้เสื่อมเสียแก่สภาพป่าสงวนแห่งชาติภายใน 30 วันซึ่งเป็นคำสั่งที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย เพราะที่ดินโจทก์ดังกล่าวอยู่ติดกับหนองลุกพุกและหนองฝาง ตำบลบัวเงิน อำเภอน้ำพองจังหวัดขอนแก่น มิได้อยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ ป่าดงมูลขอให้เพิกถอนคำสั่งดังกล่าวและห้ามมิให้จำเลยเข้ามาเกี่ยวข้องหรือกระทำให้โจทก์ได้รับความเสียหายหรือขาดประโยชน์จากที่ดินของโจทก์อีกต่อไป ระหว่างพิจารณาของศาลชั้นต้น โจทก์ยื่นคำร้องขอคุ้มครองชั่วคราวว่าหลังจากโจทก์ฟ้องจำเลยแล้ว จำเลยได้มีหนังสือแจ้งให้อำเภอน้ำพองร้องทุกข์ดำเนินคดีอาญาแก่โจทก์ในความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 368ประมวลกฎหมายที่ดิน มาตรา 9, 108, 108 ทวิ ขอให้ห้ามมิให้จำเลยกระทำซ้ำหรือกระทำต่อไปซึ่งการละเมิดหรือการกระทำที่ถูกฟ้องร้องเกี่ยวกับคำสั่งจังหวัดขอนแก่นที่ 3920/2535 จนกว่าคดีจะถึงที่สุด

ศาลชั้นต้น มี คำสั่ง ยกคำร้อง ของ โจทก์

โจทก์ อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์ ภาค 1 พิพากษายืน

โจทก์ ฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า โจทก์ฎีกาขอให้ศาลมีคำสั่งคุ้มครองชั่วคราวโดยห้ามมิให้จำเลยกระทำซ้ำหรือกระทำต่อไปซึ่งการละเมิดหรือการกระทำที่ถูกฟ้องร้องตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 254(2) โดยฎีกาว่าเมื่อศาลชั้นต้นยังมิได้วินิจฉัยว่าคำสั่งของจำเลยชอบด้วยกฎหมายหรือไม่ แต่จำเลยมีหนังสือขอให้อำเภอน้ำพองจังหวัดขอนแก่น แจ้งความร้องทุกข์ดำเนินคดีอาญาแก่โจทก์ในความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 368 ประมวลกฎหมายที่ดินมาตรา 9, 108, 108 ทวิ ซึ่งความผิดตามที่จำเลยแจ้งให้อำเภอน้ำพองจังหวัดขอนแก่น ดำเนินการนั้นเป็นความผิดฐานไม่ปฏิบัติตามคำสั่งของเจ้าพนักงาน การกระทำใด ๆ อันเกิดจากหรือต่อเนื่องกับคำสั่งจังหวัดขอนแก่นที่ 3920/2535 นั้นเป็นการกระทำที่ถือได้ว่าเป็นการกระทำซ้ำหรือการกระทำที่ถูกฟ้องร้องทั้งสิ้นเพราะถ้าคำสั่งจังหวัดขอนแก่นที่ 3920/2535 เป็นคำสั่งที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายแล้วโจทก์ย่อมมีสิทธิที่จะไม่ปฏิบัติตามคำสั่งดังกล่าว เห็นว่า การที่จำเลยซึ่งเป็นเจ้าพนักงานผู้มีหน้าที่ควบคุมและรักษาป่าสงวนแห่งชาติป่าดงมูล จังหวัดขอนแก่น อาศัยอำนาจตามพระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติพ.ศ.2507 ออกคำสั่งจังหวัดขอนแก่นที่ 3920/2535 โดยอ้างว่าโจทก์ครอบครองที่ดินอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ ป่าดงมูล บริเวณหนองลุมพุก ตำบลบ้านฝาง อำเภอกระนวนจังหวัดขอนแก่น เนื้อที่ 50 ไร่ และบริเวณหนองฝาง ตำบลบ้านฝางอำเภอกระนวน และตำบลบัวเงิน อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่นเนื้อที่ 59 ไร่ และสั่งให้โจทก์ทำการรื้อถอน แก้ไขหรือกระทำประการอื่นใดแก่สิ่งที่เป็นอันตรายหรือสิ่งที่ทำให้เสื่อมเสียแก่สภาพป่าแห่งชาติภายใน 30 วัน แม้ต่อมาโจทก์จะฟ้องจำเลยขอให้ศาลเพิกถอนคำสั่งดังกล่าวและห้ามมิให้จำเลยเข้ามาเกี่ยวข้องหรือกระทำให้โจทก์ได้รับความเสียหายหรือขาดประโยชน์จากที่ดินของโจทก์อีกต่อไป โดยโต้แย้งว่าเป็นคำสั่งที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายเพราะโจทก์ครอบครองที่ดินอยู่คนละตำบลและคนละอำเภอก็ตามแต่การที่จำเลยมีหนังสือแจ้งให้อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่นแจ้งความร้องทุกข์ดำเนินคดีอาญาแก่โจทก์ในความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 368 ประมวลกฎหมายที่ดินมาตรา 9, 108, 108 ทวิ ฐานไม่ปฏิบัติตามคำสั่งของเจ้าพนักงานนั้นเป็นการดำเนินการตามอำนาจหน้าที่ตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายและเป็นการใช้สิทธิในขั้นตอนหนึ่งของกระบวนการยุติธรรมทางอาญาเพราะเมื่อโจทก์ไม่ปฏิบัติตามคำสั่งของจำเลยแล้ว ย่อมอาจเป็นความผิดต่อกฎหมายได้ โจทก์ย่อมไม่มีสิทธิที่จะฟ้องร้องหรือขอให้ศาลสั่งห้ามมิให้จำเลยใช้สิทธิดังกล่าว ดังนั้น โจทก์จึงไม่มีสิทธิที่จะร้องขอให้ศาลมีคำสั่งคุ้มครองชั่วคราวโดยห้ามมิให้จำเลยใช้สิทธิดำเนินคดีอาญาแก่โจทก์ต่อไปอีกเช่นกัน

พิพากษายืน

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา