โจทก์ฟ้องว่า จำเลยที่ 1 มีคดีพิพาทเกี่ยวกับมรดก โจทก์และสามีรับเป็นธุระพาจำเลยที่ 1 ไปติดต่อกับทนายความคนหนึ่งให้เป็นทนายว่าต่างให้จำเลยทั้งสองได้สัญญาจ่ายค่าบำเหน็จให้โจทก์เป็นที่ดินเนื้อที่ 2 ไร่ แต่ต่อมาจำเลยขายที่ดินนั้นให้แก่ผู้อื่นไป ขอให้ศาลพิพากษาให้จำเลยชำระเงินแก่โจทก์

จำเลยทั้งสองให้การต่อสู้ว่า สัญญาที่โจทก์ฟ้องเป็นสัญญาที่แสวงหาประโยชน์จากการที่ผู้อื่นเป็นความกัน มีวัตถุประสงค์ขัดต่อความสงบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของประชาชน เป็นโมฆะ จำนวนเงินที่ฟ้องก็สูงเกินความจริง

ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วพิพากษาให้จำเลยทั้งสองใช้เงินแก่โจทก์จำนวน 32,000 บาท

โจทก์และจำเลยทั้งสองอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้เป็นว่า จำเลยต้องรับผิดในราคาที่ดินที่ขายเป็นเงิน 800,000 บาท

โจทก์ฎีกาว่าราคาที่ดินขณะขายควรจะเป็นตารางวาละ 1,600 บาท

จำเลยทั้งสองฎีกาว่าสัญญาเป็นโมฆะ จำเลยทั้งสองไม่ได้ทำสัญญาให้โจทก์ หากฟังว่าทำสัญญาควรคิดราคาที่ดินขณะทำสัญญาคือไร่ละ 16,000 บาท

ตามฎีกาวินิจฉัยว่า ข้อเท็จจริงเป็นเรื่องจำเลยว่าจ้างโจทก์ให้ช่วยหาทนายความที่ซื่อสัตย์และมีความสามารถเพื่อฟ้องคดีมรดก จำเลยไม่มีเงินจึงตกลงจ่ายค่าจ้างเป็นที่ดินจำนวน 2 ไร่ ไม่ได้ว่าจ้างให้ไปกระทำการอันผิดกฎหมายหรือศีลธรรมอันดี หรือใช้อิทธิพลเกี่ยวกับการดำเนินคดีและไม่ใช่เรื่องแสวงหาประโยชน์จากการที่ผู้อื่นเป็นความโดยโจทก์ไม่มีส่วนได้เสีย เป็นสัญญาจ้างทำของไม่ขัดต่อความสงบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของประชาชน ไม่เป็นโมฆะ

ส่วนปัญหาที่ว่าจำเลยทั้งสองควรชดใช้ราคาที่ดินเป็นจำนวนเท่าใดนั้นสัญญาข้อ 2 มีใจความว่า ขณะนี้ผู้ว่าจ้าง (จำเลยทั้งสอง) ยังไม่มีเงินหรือทรัพย์ที่จะจ่ายเป็นค่าจ้าง จึงทำสัญญานี้ให้ไว้ เมื่อได้รับทรัพย์มรดกแล้วยอมยกที่ดินโฉนดที่ 1509 จำนวน 2 ไร่ ให้เป็นค่าจ้างทันที เห็นได้ว่าสาระสำคัญของสัญญาคือ จำเลยยอมยกที่ดิน 2 ไร่ ให้โจทก์เป็นค่าจ้าง การที่จำเลยได้มรดกแล้วขายที่ดินแก่บุคคลอื่นไป ย่อมต้องใช้ราคาที่ดินขณะขายไม่ใช่ขณะทำสัญญา

พิพากษายืน

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา