คดีนี้เดิมศาลฎีกาพิพากษาให้จำเลยรื้อถอนผนังตึกของจำเลยที่ฉาบปูนรุกล้ำเข้าไปในที่ดินของโจทก์จนถึงผนังตึก ของโจทก์ล่วงพ้นระยะเวลาที่กำหนดไว้ในคำบังคับแล้ว โจทก์ยื่นคำร้องว่า จำเลยไม่ปฏิบัติตามคำพิพากษา ขอให้จับจำเลยมากักขังไว้จนกว่าจะปฏิบัติตามคำพิพากษา

ศาลชั้นต้นพิจารณาคำร้องของโจทก์แล้วเห็นว่า จำเลยไม่สามารถปฏิบัติตามคำพิพากษาได้ ให้ยกคำร้อง

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า จำเลยสามารถปฏิบัติตามคำพิพากษาได้ พิพากษากลับให้ศาลชั้นต้นออกหมายจับจำเลยมากักขังเพื่อให้ปฏิบัติตามคำพิพากษา

จำเลยฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า การที่ศาลจะอนุญาตตามคำร้องขอของโจทก์ดังกล่าวนั้น ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๒๙๗ บัญญัติว่า จะต้องเป็นที่พอใจจากพยานหลักฐานซึ่งผู้ร้องคือโจทก์นำมาสืบหรือที่ศาลเรียกมาสืบว่า

(๑) ลูกหนี้ตามคำพิพากษาสามารถที่จะปฏิบัติตามคำพิพากษาหรือคำสั่งนั้นได้ ถ้าตนได้กระทำการโดยสุจริต และ

(๒) ไม่มีวิธีบังคับคดีอื่นใดที่เจ้าหนี้ตามคำพิพากษาจะพึงใช้บังคับได้

คดีนี้ฝ่ายจำเลยซึ่งเป็นลูกหนี้ตามคำพิพากษาได้ยื่นคำร้องและแถลงต่อศาลประกอบคำร้องว่ายินดีจะปฏิบัติตามคำพิพากษาทุกประการ แต่ช่างที่จำเลยว่าจ้างให้รื้อถอนผนังตึกพิพาทให้ความเห็นว่า ถ้ารื้อถอนผนังตึกพิพาทส่วนที่รุกล้ำแล้วจะทำให้อาคารของโจทก์เสียหายทั้งหลัง เพราะผนังอาคารของโจทก์ติดแน่นกับส่วนที่จำเลยทำรุกล้ำเข้าไปในที่ดินของโจทก์ ดังนี้จึงเห็นได้ว่า จำเลยมีข้อแก้ตัวว่าสุดวิสัยที่จำเลยจะปฏิบัติตามคำพิพากษาหรือคำสั่งนั้นได้ และทั้งได้เสนอเปลี่ยนแปลงวิธีการบังคับอย่างอื่นอีกหลายประการ ฝ่ายโจทก์แถลงยืนยันให้จำเลยรื้อถอนผนังส่วนที่จำเลยทำรุกล้ำประการเดียวโดยอย่าให้จำเลยทำให้อาคารของโจทก์เสียหาย แสดงว่าโจทก์ถือว่าจำเลยสามารถรื้อถอนผนังตึกพิพาทได้โดยไม่ทำให้โจทก์เสียหาย เมื่อมีข้อโต้แย้งกันอยู่เช่นนี้ จึงมีเหตุสมควรที่จะไต่สวนพยานหลักฐานของโจทก์จำเลยเสียก่อนที่จะสั่งยกคำร้องของโจทก์หรือสั่งอนุญาตตามคำร้องของโจทก์ แต่ศาลชั้นต้นหาได้ไต่สวนพยานหลักฐานเพื่อให้ข้อเท็จจริงดังกล่าวฟังเป็นยุติก่อนไม่

พิพากษายกคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ให้ศาลชั้นต้นไต่สวนพยานหลักฐานของโจทก์จำเลย หรือตามที่ศาลเรียกมาสืบแล้วพิจารณาสั่งคำร้องของโจทก์ต่อไปตามนัยแห่งบทกฎหมายข้างต้น ค่าฤชาธรรมเนียมให้ศาลชั้นต้นรวมสั่งเมื่อมีคำพิพากษาหรือคำพิพากษาใหม่

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา