โจทก์ฟ้องขอให้ขับไล่จำเลยและบริวารออกจากที่ดินโฉนดเลขที่ 25877 และใช้ค่าเสียหายเดือนละ 50,000 บาท แก่โจทก์นับแต่วันฟ้องเป็นต้นไปจนกว่าจะออกจากที่ดินดังกล่าว จำเลยให้การและฟ้องแย้งว่า จำเลยอยู่อาศัยและทำกินบนที่ดินโฉนดเลขที่ 25877 โดยเช่าจากนายเทียบ คล้อยแสง ซึ่งเป็นบิดาของนางอุทัย แย้มแสน เพื่อทำสวนผัก จึงได้รับความคุ้มครองตามพระราชบัญญัติการเช่าที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2524เมื่อนายเทียบถึงแก่กรรมจำเลยได้เช่าที่ดินดังกล่าวต่อจากนางอุทัย โจทก์รับโอนที่ดินดังกล่าวจากนางอุทัย จึงต้องรับโอนสิทธิและหน้าที่ตามสัญญาเช่าไปได้ นางอุทัยไม่ได้ทำหนังสือแจ้งความจำนงขายที่ดินยื่นต่อประธานคณะกรรมการเช่าที่ดินเพื่อเกษตรกรรมประจำตำบลเพื่อแจ้งให้จำเลยทราบเพื่อให้สิทธิจำเลยซื้อก่อน จึงเป็นการฝ่าฝืนพระราชบัญญัติการเช่าที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2524 มาตรา 53 การซื้อขายที่ดินระหว่างโจทก์กับนางอุทัยกระทำโดยไม่สุจริต ขอให้ยกฟ้องและบังคับให้โจทก์โอนขายที่ดินดังกล่าวให้จำเลย โจทก์ให้การแก้ฟ้องแย้งว่า จำเลยเพาะชำต้นกล้วยไม้เพื่อจำหน่ายหรือแลกเปลี่ยนพันธุ์หรือดอกกล้วยไม้ ซึ่งไม่ใช่เกษตรกรรม จึงไม่ได้รับความคุ้มครองตามพระราชบัญญัติการเช่าที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2524 ขอให้ยกฟ้องแย้ง ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยและบริวารขนย้ายทรัพย์สินออกไปจากที่ดินโฉนดเลขที่ 25877 ให้จำเลยใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์และให้ยกฟ้องแย้งของจำเลย โจทก์และจำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน จำเลยฎีกา ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า การที่จำเลยเช่าที่ดินพิพาทแล้วปลูกต้นกล้วยไม้นั้นเป็นการปลูกพืชไร่ตามนัยมาตรา 21 แห่งพระราชบัญญัติการเช่าที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2524 หรือไม่ ตามมาตรา 21แห่งพระราชบัญญัติดังกล่าว คำว่า "พืชไร่" หมายความว่า พืชซึ่งต้องการน้ำน้อยและอายุสั้นหรือสามารถเก็บเกี่ยวครั้งแรกได้ภายใน 12 เดือน จำเลยเบิกความเป็นพยานจำเลยตอบทนายโจทก์ถามค้านว่า จำเลยปลูกต้นกล้วยไม้พันธุ์หวาย ที่ปลูกต้นกล้วยไม้ได้เพราะน้ำดี ต้นกล้วยไม้เป็นพืชที่ต้องการใช้น้ำ ปลูกเป็นเวลา1 ปี 6 เดือน ก็ให้ดอก นางสังวาลย์ ไม้หอม พยานจำเลยเบิกความตอบทนายโจทก์ถามค้านว่า พยานปลูกต้นกล้วยไม้พันธุ์หวายปลูกประมาณ 1 ถึง 2 ปี จึงจะได้ดอก เมื่อได้ดอกแล้วต้นกล้วยไม้จะมีอายุ 5 ถึง 6 ปี ต้นกล้วยไม้ต้องการใช้น้ำเพียงพอประมาณนายกิตติศักดิ์ มีโอ พยานจำเลยเบิกความตอบทนายโจทก์ถามค้านว่าต้นกล้วยไม้ที่จำเลยปลูกใช้เวลา 1 ปี ก็ให้ดอกและมีอายุ 4 ถึง 5 ปีโจทก์ก็นำสืบว่าต้นกล้วยไม้มิใช่พืชไร่ที่จะได้รับความคุ้มครองดังนั้น ข้อเท็จจริงจึงฟังไม่ได้ว่าต้นกล้วยไม้ดังกล่าวเป็นพืชซึ่งต้องการน้ำน้อยและอายุสั้นหรือสามารถเก็บเกี่ยวครั้งแรกได้ภายใน 12 เดือน จึงมิใช่พืชไร่ และมิใช่การทำนาตามความหมายของมาตรา 21 แห่งพระราชบัญญัติดังกล่าว การเช่าที่ดินพิพาทของจำเลยจึงไม่ได้รับความคุ้มครองตามพระราชบัญญัติการเช่าที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2524 และเห็นว่าที่ศาลอุทธรณ์กำหนดให้จำเลยชดใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์เดือนละ 3,000 บาท เหมาะสมแล้ว พิพากษายืน

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา