โจทก์ฟ้องว่า ที่นาโจทก์มีอาณาเขตทิศเหนือจดที่นาจำเลย ปกติน้ำจะไหล่ผ่านที่นาของบุคคลต่าง ๆ จากด้านทิศใต้ไปทางทิศเหนือเมื่อเดือนกรกฎาคม 2528 จำเลยขุดดินถมร่องน้ำในคันนาที่กั้นระหว่างที่นาของโจทก์กับจำเลยเป็นเหตุให้น้ำท่วมขังที่นาโจทก์จนไม่สามารถทำนาได้ โจทก์จึงเปิดร่องน้ำที่จำเลยปิดกั้น แต่จำเลยกลับปิดร่องน้ำดังกล่าวอีก ภายหลังโจทก์บอกกล่าวให้จำเลยเปิดร่องน้ำ จำเลยก็ยอมเปิดร่องน้ำดังกล่าวให้ แต่จำเลยกลับขุดดินถมร่องน้ำขนคันนาในที่นาของจำเลยอีกแปลงหนึ่งถัดไป ทำให้น้ำในที่นาของโจทก์ไม่สามารถระบายไปจนถึงระดับที่พอเหมาะสมที่จะทำนาได้ทำให้โจทก์ได้รับความเสียหายรวมเป็นเงิน 20,000 บาท ขอให้บังคับจำเลยเปิดทำนบที่กั้นร่องน้ำบริเวณคันนาซึ่งกั้นระหว่างที่นาของจำเลยแปลงที่อยู่ติดที่นาของโจทก์กับที่นาของจำเลยอีกแปลงหนึ่งซึ่งอยู่ด้านในห้ามจำเลยและบริวารทำทำนบปิดกั้นร่องน้ำและชดใช้ค่าเสียหายจำนวน20,000 บาท แก่โจทก์พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละเจ็ดครึ่งต่อปีนับแต่วันฟ้องเป็นต้นไป

จำเลยให้การว่า ไม่ได้ปิดกั้นร่องน้ำในที่ดินของจำเลยและที่คันนาที่กั้นที่นาจำเลยกับโจทก์ เดือนกรกฎาคมถึงเดือนตุลาคม 2528มิใช่ฤดูทำนาเนื่องจากผนไม่ตกตามฤดูกาล หากที่นาโจทก์ทำนาไม่ได้ที่นาของบุคคลอื่นก็ต้องทำนาไม่ได้ด้วย แต่ปรากฏว่าที่นาบุคคลอื่นสามารถทำนาได้โจทก์ละเลยไม่จัดการขุดคูระบายน้ำลงลำเหมืองสาธารณะการที่โจทก์ทำนาไม่ได้ไม่ใช่ความผิดของจำเลย จำเลยจึงไม่ต้องรับผิดชดใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์ ขอให้ยกฟ้อง

ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง

โจทก์อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์ภาค 3 พิพากษายืน

โจทก์ฎีกา

ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่า จำเลยปิดกั้นร่องน้ำหมายเลข 5ในแผนที่กลาง (บริเวณคันนากั้นระหว่างที่นาโจทก์กับจำเลย) ต่อมาจำเลยเปิดร่องน้ำหมายเลข 5 แต่จำเลยปิดกั้นร่องน้ำหมายเลข 4(ร่องน้ำในที่นาของจำเลย) เป็นเหตุให้น้ำไหลกลับไปท่วมที่นาโจทก์ได้รับความเสียหาย แล้ววินิจฉัยข้อกฎหมายว่า แต่ข้อเท็จจริงรับฟังได้ตามเอกสารหมาย จ.4 ว่า หากจำเลยไม่ปิดกั้นร่องน้ำหมายเลข 4จะทำให้ดินไหลเข้าไปในที่นา เป็นเหตุให้ข้าวในที่นาของจำเลยเสียหายการที่จำเลยปิดกั้นร่องน้ำดังกล่าวเพื่อป้องกันมิให้ข้าวในที่ดินของจำเลยเสียหาย จึงเป็นการป้องกันความเสียหายโดยชอบด้วยกฎหมายการกระทำของจำเลยดังกล่าวหากก่อให้เกิดความเสียหายแก่โจทก์จำเลยหาต้องรับผิดใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์ไม่

พิพากษายืน.

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา