ผู้ร้องยื่นคำร้องขอว่า ผู้ร้องเป็นหลานของนายหลง นางกา พันธุ์เทศนายหลง นางกา ไม่มีบุตรด้วยกัน นายหลงมีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน3 คน ระหว่างนายหลง นางกา มีชีวิตอยู่มีที่นา 1 แปลง ที่สวน 1 แปลงบ้าน 1 หลัง และยุ้งข้าวอีก 1 หลัง ต่อมานายหลงนางกายกที่นาบางส่วนกับที่สวนทั้งแปลงพร้อมบ้านและยุ้งข้าวให้ผู้ร้องเมื่อนายหลง นางกาตายที่นาส่วนที่เหลือจึงตกได้แก่ทายาท ทรัพย์มรดกดังกล่าวทายาทยังมิได้แบ่งปันกันเพราะพี่น้องของนายหลงดังกล่าวแล้วย้ายไปอยู่ต่างจังหวัดไม่ทราบที่อยู่แน่นอนผู้ร้องจึงขอเป็นผู้จัดการมรดกของนายหลง นางกาเพื่อรอแบ่งปันแก่ทายาท

ผู้คัดค้านคัดค้านว่า ผู้คัดค้านเป็นบุตรของนายหลง นางกา ผู้ร้องมิใช่หลานไม่มีส่วนได้เสียในทรัพย์มรดก หลังจากนายหลงนางกาตายแล้ว ผู้คัดค้านไปยื่นคำร้องขอรับโอนมรดก เรื่องอยู่ระหว่างกำหนดเวลาประกาศของทางราชการ ผู้ร้องถือโอกาสมายื่นคำร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกผู้คัดค้านเป็นผู้ครอบครองทรัพย์มรดก ขอให้ศาลยกคำร้องของผู้ร้อง และตั้งผู้คัดค้านเป็นผู้จัดการมรดกของนายหลง นางกา

ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วฟังว่า ทั้งผู้ร้องและผู้คัดค้านต่างก็มิใช่ทายาทของนายหลงนางกา จึงไม่มีสิทธิเป็นผู้จัดการมรดก พิพากษายกคำร้องและคำคัดค้าน

ผู้ร้องและผู้คัดค้านอุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์ฟังว่า ผู้คัดค้านเป็นบุตรของผู้ร้อง หากพี่น้องของนายหลงซึ่งมีสิทธิรับมรดกตายโดยไม่ปรากฏทายาท ผู้ร้องก็มีสิทธิรับมรดกของนายหลงแทนที่ดีกว่าผู้คัดค้าน พิพากษาแก้เป็นว่าให้ผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนายหลงนางกา พันธุ์เทศ ให้ยกคำคัดค้าน

ผู้คัดค้านฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ตามคำร้องของผู้ร้องอ้างว่าเจ้ามรดกยกที่นาบางส่วนกับที่สวนทั้งแปลงพร้อมสิ่งปลูกสร้างให้ผู้ร้อง ที่นาที่เหลือผู้ร้องได้ครอบครองแทนทายาทอื่นเพื่อแบ่งปันกัน โดยอ้างว่านายหลงเจ้ามรดกที่พี่น้องร่วมบิดามารดาอีก 3 คน แต่ไม่ทราบที่อยู่แน่นอนเพราะย้ายไปอยู่จังหวัดกาฬสินธุ์ เห็นว่ากรณีตามคำร้องยังถือไม่ได้ว่า ทายาทโดยธรรมดังกล่าวของนายหลงได้สูญหายไปตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1713(1) ทั้งไม่ได้กล่าวว่ามีเหตุขัดข้องในการจัดการมรดกอย่างไร ส่วนคำร้องคัดค้านของผู้คัดค้านที่ขอให้ตั้งผู้คัดค้านเป็นผู้จัดการมรดกรายนี้นั้นก็กล่าวแต่เพียงว่าผู้คัดค้านและสามีได้ครอบครองทรัพย์มรดกอย่างเจ้าของต่อเนื่องตลอดมาผู้ร้องไม่ได้เป็นทายาทของเจ้ามรดกไม่มีส่วนได้เสียในทรัพย์มรดก ผู้คัดค้านไม่ได้กล่าวเช่นเดียวกันว่ามีเหตุขัดข้องในการจัดการทรัพย์มรดกของเจ้ามรดกอย่างใดเป็นเรื่องที่ผู้ร้องและผู้คัดค้านต่างโต้เถียงกันว่า ฝ่ายใดจะมีสิทธิในทรัพย์มรดกเท่านั้น เมื่อฝ่ายใดเห็นว่าตนถูกอีกฝ่ายโต้แย้งสิทธิในทรัพย์มรดกรายนี้ ก็ชอบที่จะเสนอคดีของตนเรียกร้องเอาทรัพย์มรดกจากฝ่ายที่โต้แย้งโดยตรงอย่างคดีมีข้อพิพาท ไม่จำเป็นต้องตั้งผู้จัดการมรดกเพราะไม่เป็นประโยชน์แก่กองมรดกแต่ประการใด เห็นว่ากรณีของผู้ร้องและผู้คัดค้านไม่ต้องด้วยประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1713(1),(2) ที่จะได้สิทธิร้องขอต่อศาลให้ตั้งผู้จัดการมรดกรายนี้ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 55 ได้ ปัญหานี้เกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยของประชาชน ซึ่งศาลฎีกาเห็นสมควรหยิบยกขึ้นวินิจฉัย

พิพากษาแก้

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา