สามีจำเลยที่ ๑ กู้เงินโจทก์โดยจำเลยที่ ๒ เปนประกัน ต่อมาสามีจำเลยที่ ๑ ตาย กงศุลอังกฤษทั้งให้โจทก์ที่ ๒ เปนผู้จัดการมฤดก ทรัพย์ไม่พอใช้หนี้เต็ม จึงแบ่งเฉลี่ยหนี้ โจทก์ได้รับส่วนเฉลี่ย ๔๐๕ บาทกว่า แล้วเจ้าหนี้ทั้งหลายรวมทั้งโจทก์ด้วยยอมปลดหนี้ผู้ตาย แต่หนังสือกู้นั้นยังคงอยู่แก่โจทก์ ๆ จึงฟ้องเรียกเงินอีก

ศาลเดิมตัดสินให้โจทก์ชนะ

ศาลฎีกาตัดสินยืนตามศาลอุทธรณ์ว่า หนังสือกู้ที่โจทก์นำมาฟ้องนั้นได้เวนคืนมาอยู่กับโจทก์ในฐานะผู้จัดการมฤดก (ผู้แทนลูกหนี้) แล้ว จะมาถือเอาประโยชน์จากหน้าที่ของตนไม่ได้ ที่โจทก์ค้านว่าการปลดหนี้ต้องทำเปนหนังสืหรือเวนคืนเอกสารนั้น ศาลฎีการับฟังไม่ได้ เพราะโจทก์ไม่ควรถือเอาประโยชน์จากความไม่สุจริต กล่าวคือ โจทก์มีหน้าที่จะต้องเรียกร้องให้เจ้าหนี้ปฏิบัติการให้ถูกตาม ม.๓๔๐ และเมื่อพวกเจ้าหนี้ยอมปลดหนี้นั้นแล้ว หนังสือกู้ที่โจทก์มีฐานะเปนเจ้าหนี้ก็กลับมาอยู่กับโจทก์ในฐานเปนตัวแทนของลูกหนี้ ไม่ใช่ฐานเปนเจ้าหนี้ ให้ยกฟ้องโจทก์

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา