ส.แล ล.ต่างมีที่ดินโฉนดแผนที่คนละฉบับได้ตกลงทำสัญญาจะขายให้แก่โจทย์แลได้รับเงินไปจากโจทย์บ้างแล้วมอบโฉนดให้โจทย์ยึดไว้ต่อมาโจทย์จำเลยไปทำสัญญาจะซื้อขายกันที่อำเภอ ๆ ยอมรับทำให้เฉภาะโฉนดของ ล. ส่วนโฉนดของ ส. ซึ่งมีชื่อ พ. บุตร ส.อยู่ด้วย อำเภอไม่ยอมทำให้โดย พ.ไม่ได้ไปขายด้วย แต่ ส.ก็ยอมรับว่าจะขายให้โจทย์ด้วยตามที่ตกลงไว้แต่เดิม แต่ต่อมาภายหลัง ส.แล ล.กลับไม่ยอมไปทำสัญญาขายให้ โจทย์จึงฟ้องขอให้บังคับให้ขายหรือให้คืนเงินที่รับไป

ศาลอุทธรณ์ข้าหลวงพิเศษตัดสินว่า การที่โจทย์กับ ล.ทำสัญญากรมธรรมจะซื้อขายที่นาเฉภาะโฉนดของ ล.มิได้ท้าวถึงโฉนดของ ส.ด้วย เท่ากับทำสัญญาใหม่สัญญาเก่า ส.พ้นจากความรับผิดชอบ

ฎีกาตัดสินว่า เดิม ส.แล ล. ได้สัญญาจะขายที่นาให้โจทย์ ข้อที่ ล. ผู้เดียวทำสัญญาต่ออำเภอจะขายที่นาให้โจทย์นั้น ยังหาครบถ้วนตามสัญญาไม่ ทั้ง ส.เองก็ได้ยอมจะทำสัญญาขายให้โจทย์แก่หากอำเภอไม่ยอมทำ ศาลฎีกาไม่เห็นพ้องด้วยข้อวินิจฉัยของศาลอุทธรณ์ เพราะไม่ต้องกับหลักในการบังคับสัญญาเช่นนี้ ให้ ส.แล ล.ขายที่นาให้โจทย์ตามสัญญา ถ้าไม่ขายก็ให้คืนเงินกับค่าเสียหายให้โจทย์

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา