คดีนี้สืบเนื่องมาจากศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้พิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้(จำเลย)ทั้งสองไว้เด็ดขาด ต่อมาเจ้าหนี้ยื่นคำขอรับชำระหนี้สินค้าจากกองทรัพย์สินของลูกหนี้ที่ 2

เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์สอบสวนแล้ว เห็นว่าเจ้าหนี้มิได้ฟ้องคดีภายใน 1 ปี จึงขาดอายุความตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 504 ทั้งเครื่องกลึงดังกล่าวแม้จะมีหัวเพลาไม่ตรงตามลักษณะที่กำหนด แต่ก็ใช้การได้ตามวัตถุประสงค์ เจ้าหนี้ไม่อาจเรียกค่าเสียหายจากห้างหุ้นส่วนจำกัดบางกอกกลการได้ และไม่อาจบอกล้างนิติกรรมซื้อขายระหว่างเจ้าหนี้กับห้างหุ้นส่วนจำกัดบางกอกกลการ ซึ่งมีผลต่อมาว่าลูกหนี้ที่ 2 ซึ่งเป็นหุ้นส่วนผู้จัดการของห้างหุ้นส่วนจำกัดบางกอกกลการไม่ต้องรับผิดด้วยจึงเห็นควรยกคำขอรับชำระหนี้ของเจ้าหนี้เสียทั้งสิ้นตามความในมาตรา 107(1) แห่งพระราชบัญญัติล้มละลาย พุทธศักราช 2483

ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ยกคำขอรับชำระหนี้ของเจ้าหนี้ตามความเห็นของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์

เจ้าหนี้อุทธรณ์

ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับว่า ให้เจ้าหนี้ได้รับชำระหนี้จากกองทรัพย์สินของลูกหนี้ที่ 2 ตามมาตรา 130(8) แห่งพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 ทั้งนี้โดยมีเงื่อนไขว่าหากได้รับชำระหนี้จากห้างหุ้นส่วนจำกัดบางกอกกลการในคดีแพ่งหมายเลขแดงที่1109-1110/2532 ของศาลชั้นต้นแล้วเพียงใด ก็ให้สิทธิในการรับชำระหนี้ในคดีนี้ลดลงเพียงนั้น

เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ฎีกา

ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า การซื้อขายสินค้ารายนี้ก่อนที่จะมีการตกลงทำสัญญากัน ผู้ซื้อคือเจ้าหนี้ได้มีการประกาศแจ้งความประกวดราคาสินค้าที่ต้องการซื้อโดยได้กำหนดตามลักษณะเฉพาะของสินค้าอันเป็นสาระสำคัญที่จะนำมาใช้งานไว้ด้วย เมื่อผู้ขายคือห้างหุ้นส่วนจำกัดบางกอกกลการยื่นซองเสนอราคาของสินค้าตามประกาศนั้นในใบเสนอราคาก็ได้ระบุสินค้าโดยมีคุณลักษณะเฉพาะตรงตามที่เจ้าหนี้ผู้ซื้อได้กำหนดไว้ทุกประการ เจ้าหนี้จึงตกลงซื้อ โดยมีการทำสัญญาซื้อขายและชำระราคากันแล้ว การซื้อขายดังกล่าวจึงเป็นการซื้อขายธรรมดาอันเกิดจากการเสนอและสนองรับในการซื้อขายสินค้าระหว่างห้างหุ้นส่วนจำกัดบางกอกกลการกับเจ้าหนี้ตามเงื่อนไขเรียกประกวดราคาของเจ้าหนี้ ไม่ใช่เป็นการซื้อขายตามตัวอย่างหรือตามคำพรรณา และได้ความตามทางสอบสวนของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ว่า หลังจากเจ้าหนี้รับมอบสินค้าไปแล้วก็ปรากฏว่าเครื่องกลึงโลหะและอุปกรณ์ชุดเครื่องกลึงคือเพลาหัวเครื่องมีคุณลักษณะเฉพาะไม่ตรงตามสัญญากับใบเสนอราคาและไม่ตรงตามที่เจ้าหนี้กำหนด ทำให้เจ้าหนี้ไม่อาจนำไปใช้ในโครงการพัฒนาโรงเรียนมัธยมส่วนภูมิภาคได้ ซึ่งตามฎีกาของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ก็มิได้ยืนยันข้อเท็จจริงว่าหัวเพลาเครื่องซึ่งเป็นอุปกรณ์ชุดเครื่องกลึงเป็นไปตามคุณลักษณะเฉพาะที่เจ้าหนี้กำหนด เพียงแต่อ้างว่าเครื่องกลึงโลหะใช้การได้ตามวัตถุประสงค์ของเจ้าหนี้ซึ่งรับมอบไว้โดยไม่ทักท้วงหรืออิดเอื้อนเท่านั้น เท่ากับยอมรับว่าหัวเพลาเครื่องที่ส่งมอบให้เจ้าหนี้ไม่เป็นไปตามคุณลักษณะเฉพาะที่กำหนดไว้ในสัญญา คดีจึงฟังได้ว่าห้างหุ้นส่วนจำกัดบางกอกกลการโดยลูกหนี้ที่ 2 หุ้นส่วนผู้จัดการเป็นผู้ผิดสัญญาซื้อขายไม่ส่งมอบสินค้าให้เจ้าหนี้ตามสัญญา เจ้าหนี้ย่อมเสียหายและบอกเลิกสัญญาเสียได้ ลูกหนี้ที่ 2 ในฐานะหุ้นส่วนผู้จัดการของห้างหุ้นส่วนจำกัดบางกอกกลการจึงต้องร่วมรับผิดคืนเงินค่าสินค้าพร้อมดอกเบี้ยให้แก่เจ้าหนี้ ทั้งสิทธิเรียกร้องให้คืนเงินค่าสินค้าในกรณีสัญญาซื้อขายเลิกกันไม่มีกฎหมายบัญญัติเกี่ยวกับอายุความไว้โดยเฉพาะจึงต้องใช้อายุความ 10 ปี ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 164 เดิม หาใช่ 1 ปี หนี้ที่เจ้าหนี้ขอรับชำระหนี้ยังไม่ขาดอายุความเจ้าหนี้จึงมีสิทธิได้รับชำระหนี้

พิพากษายืน

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา