โจทก์ฟ้องว่าจำเลยบุกรุกเข้าไปไถนาในที่ดินของนายเคลื่อน ซึ่งรับซื้อไว้จากรัฐบาล จำเลยให้การปฏิเสธต่อสู้ว่าที่ ๆ หาว่าจำเลยบุกรุกเป็นของจำเลยครั้นในวันพิจารณาจำเลยแถลงรับว่าเจ้าพนักงานได้ยึดนาของจำเลยแปลงนี้ขาย โดยนายเอียงพี่ภริยาจำเลยทำแล้วค้างค่านา นายเคลื่อนเป็นผู้ซื้อได้ จำเลยทราบการขายแล้วแต่ขณะขาย ที่เข้าทำนาในที่นี้อีกเพราะไม่มีที่อื่นทำกิน ศาลชั้นต้นตั้งประเด็นนำสืบเพียงข้อเดียวว่า นายเอียงได้ทำนานี้และค้างค่านาแก่รัฐบาลหรือไม่แล้ววินิจฉัยข้อเท็จจริงต่อไปว่าการที่จำเลยเข้าทำนานี้ ยังถือไม่ได้ว่ากระทำโดยกิริยาบังอาจอันจะเป็นผิดฐานบุกรุกพิพากษาให้ยกฟ้อง

โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์เห็นว่าศาลชั้นต้นตั้งประเด็นให้คู่ความนำสืบเพียงบางข้อแล้ววินิจฉัยต่อไปถึงประเด็นข้ออื่น ที่มิได้อนุญาตให้คู่ความนำสืบได้นั้น ไม่ชอบด้วยกฎหมาย จึงพิพากษาให้ศาลชั้นต้นสืบพะยานทั้ง ๒ ฝ่ายต่อไปแล้วพิพากษาใหม่

จำเลยฎีกา ศาลฎีกาเห็นว่าการที่ศาลชั้นต้นตั้งประเด็นให้คู่ความนำสืบแต่ฉะเพาะข้อที่ว่า นายเอียงได้ทำนาและค้างค่านาแก่รัฐบาลหรือไม่ แล้ววินิจฉัยข้อเท็จจริงตามหลักฐานพะยานจำเลยว่า การที่จำเลยเข้าทำนานี้ไม่เป็นกิริยาบังอาจ เช่นนี้ ไม่ชอบด้วยกระบวนพิจารณา เพราะไม่เปิดโอกาสให้โจทก์สืบ เป็นการวินิจฉัยความข้างเดียว พิพากษายืนตามศาลอุทธรณ์

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา