คดีนี้โจทก์ฟ้องเรียกเงินจากจำเลยซึ่งเป็นผู้จัดการมฤดกของพระอภัยวงศ์ ฯ ตามพินัยกรรม์ของเจ้าพระยาอภัย ฯ ในส่วนที่ยกให้เด็กหญิงประจงยศเป็นเงิน ๑๐๕๕๐ บาท

ทางพิจารณาได้ความว่า โจทก์แลเด็กหญิงประจงยศเป็นบุตร์พระยาอภัยภูเบศร์เด็กหญิงประจงยศเป็นหลานเจ้าพระยาอภัยฯแลได้ส่วนมฤดกเจ้าพระยาอภัย ฯ ตามพินัยกรรม เป็นเงิน ๒๐๐๐๐ บาท พระยาอภัยฯเป็นผู้รักษาไว้ เด็กหญิงประจงยศตายก่อนอายุได้ ๒๐ ปี ปรากฎตามพินัยกรรม์ของเจ้าพระยาอภัย ที่ทำไว้ตามข้อ ๒(๔) ว่าเด็กหญิงประจงยศมีสิทธิได้มฤดกตามข้อ ๓ ระบุผู้ที่เป็นทรัสตีระวางที่บุตร์ซึ่งได้รับทรัพย์ตามพินัยกรรม์อายุยังไม่ครบ ๒๐ ปี แลถ้าบุตร์ตายก่อนอายุ ๒๐ ปี ให้จัดการแก่เงินเหล่านี้อย่างไร แลตามข้อ ๔ ระบุว่าถ้าหลานซึ่งได้รับส่วนตามพินัยกรรม์อายุยังไม่ครบ ๒๐ ปีแล้ว ให้จัดเช่นเดียงกับข้อ ๓ ในเรื่องทรัสตีรักษาเงินไว้ให้ ส่วนในเรื่องหลานเหล่านั้นตายก่อนอายุ ๒๐ มีมิได้ระบุสั่งไว้เลยโจทก์เห็นว่าพินัยกรรม์ข้อ ๔ มิได้กล่าวถึงการตายของหลานเจ้ามฤดกแล้ว ถ้ามีการตายเกิดขึ้นก็ต้องนำความในข้อ ๓ มาใช้ในเรื่องส่วนของเด็กหญิงประจงยศเช่นเดียวกับเรื่องทรัสตีในข้อ ๓

ศาลฎีกาเห็นว่าประเด็นในคดีนี้มีแต่เพียงว่า เมื่ออ่านความประสงค์ของพินัยกรรม์ข้อ ๓-๔ รวมกันแล้ว จะเข้าใจดังโจทก์อ้างหรือไม่ เห็นว่าตามข้อ ๔ มีชัดว่าให้นำเรื่องทรัสตีรักษาเงินไว้ให้ในระหว่างอายุยังไม่ครบ ๒๐ ปีมาใช้ แต่ส่วนการตายของหลานก่อนอายุครบ ๒๐ ปีนั้น ข้อ ๔ มิได้กล่าวถึงเลย คดีโจทก์จึงต้องตกไป แลเห็นว่าคดีนี้โจทก์มิได้ฟ้องขอส่วนมฤดกของปู่คือเจ้าพระยาอภัยฯ โดยตรงหรือของบิดาคือพระอภัยฯ โดยตรง จึงไม่มีประเด็นจะต้องวินิจฉัยถึง โจทก์จะมาร้องชั้นศาลสูงขอรับส่วนมฤดกของเจ้าพระยาอภัยฯ นอกเหนือจากคำขอเดิมเป็นประเด็นขึ้นใหม่ไม่ชอบด้วยวิธีพิจารณา จึงพิพากษายืนตามศาลล่างให้ยกฟ้องโจทก์

หมายเลขคดีดำศาลฎีกา

แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา