ค่าน้ำ ค่าไฟคิดเกินจริง ร้องเรียนอย่างไร?

เมื่อบิลพุ่งไม่สมเหตุสมผล เรามีสิทธิอะไรบ้างในฐานะผู้บริโภค

ค่าน้ำ ค่าไฟ คือ รายจ่ายพื้นฐานที่ทุกคนต้องเจอทุกเดือน แต่สิ่งที่ทำให้หลายคนถึงกับสะดุ้งไม่ใช่ตัวบิล แต่กลับเป็นการที่เราพบว่าบิลนั้นมีตัวเลขที่สูงผิดปกติ แบบไม่เคยเจอมาก่อน ทั้งที่การใช้ชีวิตก็เหมือนเดิมแทบทุกอย่าง สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นเครื่องใช้ไฟฟ้ารั่วไหล ท่อแตก น้ำมันรั่วใต้พื้น มิเตอร์อ่านผิด หรือกรณีที่พบบ่อยที่สุดในหอพัก คือการที่ผู้ให้เช่าคิดค่าน้ำ ค่าไฟที่บวกกำไรเกินกว่าที่กฎหมายกำหนด

บทความนี้จะชวนให้ผู้อ่านได้เข้าใจว่าอะไรคือการคิดค่าน้ำค่าไฟที่เกินจริง หรือทำไมสิ่งนี้ถึงผิดกฎหมาย หรือถ้าเจอแบบนี้ต้องไปร้องเรียนที่ไหน และทำอย่างไรให้ได้ผล 

1. ค่าน้ำ ค่าไฟ คิดเกินจริง คืออะไร ?

คำว่า “ คิดเกินจริง ” ไม่ได้มีคำจำกัดความตามกฎหมายตรงๆ แต่สามารถมองได้ 2 แบบ หลักๆ คือ 

1.1 เกินกว่าที่กฎหมายกำหนด (กรณีหอพัก/ห้องเช่า) 

สำหรับผู้ที่เช่าหอพักหรืออพาร์ตเมนต์รายเดือน มีข้อกฎหมายออกมาคุ้มครองชัดเจน โดยระบุว่า ผู้ให้เช่าห้ามคิดค่าน้ำ ค่าไฟเกินกว่าราคาที่ชำระให้การไฟฟ้าหรือการประปา โดยมาจากประกาศคณะกรรมการว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ พ.ศ. 2561 ซึ่งถือเป็นหลักใหญ่ในการคุ้มครองผู้บริโภคที่อาศัยในหอพักเพราะสมัยก่อนมีหลายแห่งคิดค่าไฟหน่วยละ 8-12 บาท ทั้งที่อัตราจริงของการไฟฟ้าไม่ถึงขนาดนั้น ทำให้ผู้เช่าถูกเอาเปรียบมหาศาล 

ดังนั้น ถ้าคุณเช่าหอพักเดือนละ 3,000 บาท แล้วเจ้าของหอคิดค่าไฟหน่วยละ 10 บาท สิ่งนี้ถือว่าเข้าข่ายเกินจริงตามกฎหมายทันที 

1.2 สูงผิดปกติเมื่อเทียบกับวิธีการใช้งานปกติ

สำหรับบ้านพักอาศัยหรือคอนโดของตนเอง แม้กฎหมายไม่ได้กำหนดอัตราไว้แบบหอพัก แต่ก็มีหลักว่าหากค่าน้ำ ค่าไฟสูงขึ้นแบบไม่มีเหตุผล หรือผิดปกติจนเกินไป ผู้ใช้มีสิทธิร้องให้ตรวจสอบได้ เช่น 

• ค่าไฟจากเดิม 1,200 บาท กระโดดเป็น 4,000 บาท ทั้งที่พักอาศัยอยู่คนเดียว 
• ค่าน้ำจากเดิม 130 บาท กลายเป็น 900 บาท แม้ไม่ได้ใช้น้ำเพิ่ม 
• บันทึกเลขมิเตอร์ผิดโดยเจ้าหน้าที่
• มิเตอร์ชำรุด
• ระบบเดินสายไฟมีจุดรั่วทำให้ไฟไหลตลอดเวลาโดยไม่รู้ตัว

กรณีแบบนี้ผู้ใช้บริการสามารถร้องขอให้หน่วยงานตรวจสอบและปรับลดค่าใช้บริการย้อนหลังได้หากพิสูจน์ว่าไม่ได้เกิดจากการใช้งานของเรา

💬  อ่านกระทู้คำตอบจากทนาย (Q&A) 

• Q: เช่าหอพักโดนบิลเรียกเก็บค่าน้ำหนึ่งพันกว่าบาทเหตุเกิดจากการชำรุดบกพร่อง
• Q: โดนเจ้าของห้องเช่าโกงค่าไฟ ไม่คิดตามเลขมิเตอร์
   

แนวคำพิพากษาฎีกาที่เกี่ยวข้อง

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 8424/2563

แม้ฎีกานี้จะเกี่ยวข้องกับข้อตกลงไม่คืนเงินจอง แต่ศาลได้วางหลักสำคัญไว้ว่า “ข้อตกลงใดที่เอาเปรียบผู้บริโภคเกินสมควร ถือว่าไม่ชอบด้วยกฎหมาย และไม่อาจยกมาบังคับได้” ซึ่งหลักการนี้เราสามารถนำมาประยุกต์กับค่าน้ำค่าไฟในหอพักได้ เพราะถึงแม้เจ้าของหอจะบอกว่า “ตกลงกันไว้ตามสัญญา” แต่หากเป็นข้อตกลงที่เอาเปรียบ หรือขัดต่อประกาศราคาสินค้าและบริการ ก็ถือว่าไม่มีผลบังคับ

นี่คือเหตุผลว่าทำไมผู้ให้เช่าถึงบอกว่าเก็บหน่วยละ 10 บาททุกหอ ก็ยังถือว่าผิดอยู่ดี เพราะกฎหมายออกมาปกป้องผู้เช่า ไม่ให้โดนเอาเปรียบด้วยข้อตกลงแบบไม่เป็นธรรม 

🔎 หาคำพิพากษาฎีกาที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม ผ่านทางระบบ ค้นหาฎีกา ของ Legardy

2. หากคิดว่าโดนคิดค่าน้ำ ค่าไฟเกินจริง ต้องตรวจสอบอะไรบ้าง 

ก่อนร้องเรียนหรือแจ้งหน่วยงาน ต้องมีการรวบรวมเอกสารหลักฐานที่ชัดเจน ดังนี้ 

1. เก็บบิลย้อนหลัง 3-6 เดือน เพื่อดูความผิดปกติ เช่น จากเดิมใช้ 100 หน่วย กระโดดเป็น 280 หน่วยหรือ ค่าน้ำเท่าเดิมทุกเดือน แต่บางเดือนเพิ่มแบบเกินเหตุ 
2. ถ่ายรูปเลขมิเตอร์ปัจจุบัน ควรจดวัน เวลาให้ครบ ถ้าเป็นหอพัก แนะนำให้ถ่ายคลิปพร้อมเสียงบอกวันที่
3. ขอให้ผู้ให้เช่าแสดงบิลต้นทุน กรณีหอพัก ผู้ให้เช่าควรแสดงบิลจริงจากการไฟฟ้าหรือการประปาให้ดูได้ หากมีการบ่ายเบี่ยง แปลว่ามีความเสี่ยงจะคิดเกินจริง  
4. ตรวจสอบระบบไฟฟ้า หรือระบบประปาภายในห้อง 

 สำหรับการตรวจของบ้านตัวเองหรือคอนโดมิเนียม

• เช็กน้ำรั่วใต้ซิงค์ หรือใต้พื้น 
• เช็กสายไฟรั่วจากเครื่องใช้ไฟฟ้าเก่า
• ปิดเบรกเกอร์ทุกจุดดูแล้วดูว่ามิเตอร์ยังวิ่งอยู่ไหม ถ้ายังวิ่งอยู่แสดงว่ามีจุดรั่ว 

ใช้สิทธิขอตรวจสอบจากหน่วยงาน

• การไฟฟ้าฯ มีบริการตรวจสอบมิเตอร์ให้ฟรี 
• การประปามีโครงการลดค่าน้ำกรณีท่อน้ำรั่วใต้ดิน
• ค่าน้ำ ค่าไฟของหอพักสามารถแจ้งสคบ.ได้โดยตรง 

📖 อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง

• รู้จักกับการฟ้องคดีผู้บริโภค
• ซื้อบัตรคอนเสิร์ตแล้วงานยกเลิก: สิทธิผู้บริโภค เคลมเงินคืนได้ไหม?
• ฟ้องคดีผู้บริโภค ขั้นตอน ค่าธรรมเนียม หลักฐาน ให้ชนะไว

3. วิธีร้องเรียนเมื่อพบว่าถูกคิดค่าน้ำ ค่าไฟแบบเกินจริง 

หลายๆ คนอาจเกรงใจ หรือคิดว่าไม่อยากมีปัญหากับเจ้าของหอ แต่จริงๆ แล้วการร้องเรียนเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานตามกฎหมาย และสามารถทำให้มีปัญหาได้รับการแก้ไขโดยไม่ต้องเผชิญหน้ากับเจ้าของหอพักตรงๆ

3.1 กรณีหอพักคิดค่าไฟ ค่าน้ำเกินจริง 

สามารถติดต่อได้ที่ : สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) โดยสามารถร้องเรียนได้ที่

• เว็บ สคบ.
• แอป OCPB Connect 
• หรือไปยื่นด้วยตนเองที่สำนักงาน

เมื่อสคบ.รับเรื่องร้องทุกข์แล้ว เจ้าหน้าที่จะเรียกผู้ให้เช่ามาชี้แจง หรือเข้ากระบวนการไกล่เกลี่ย เรื่องร้องทุกข์ดังกล่าว หากพบว่ามีการเก็บเกินจริง จะมีคำสั่งให้คืนเงินส่วนที่เกิน หรือปรับลดอัตราให้เป็นตามต้นทุน 

3.2 กรณีบ้าน หรือคอนโดที่ค่าน้ำ ค่าไฟพุ่งผิดปกติ 

สามารถติดต่อได้ที่ : การไฟฟ้าหรือการประปาในพื้นที่ 

• คุณสามารถขอให้เจ้าหน้าที่ตรวจมิเตอร์ หรือขอให้ตรวจสอบระบบเดินไฟในบ้าน หรือหากพบว่ามีการจดเลขมิเตอร์ที่ผิดปกติ สามารถขอให้ทบทวนการบันทึกเลขมิเตอร์ย้อนหลังได้ 
• หากพบว่าพิสูจน์ได้ว่าเป็นความผิดพลาดของระบบ เราสามารถขอปรับลดค่าน้ำค่าไฟจากหน่วยงานได้ 
• ในกรณีที่หอพักมีการคิดค่าน้ำค่าไฟที่เกินจริง บางครั้งเจ้าของหออาจไม่มีเจตนาเอาเปรียบ แต่ทำตามธรรมเนียมหอพักแบบเก่าๆ มาก่อน 

ดังนั้น ผู้เช่าอาจมีการแจ้งหอพักให้ทราบถึงข้อเท็จจริงที่ว่า ตามประกาศของสคบ. ต้องคิดตามต้นทุนจริงหรือการคิดโดยอ้างอิงมาจากราคาหน่วยที่ออกมาจากการไฟฟ้า หรือการประปา อาจทำให้เรื่องจบง่ายๆ โดยไม่ต้องร้องเรียนใดๆ แต่หากผู้ให้เช่าปฏิเสธ หรือข่มขู่ ทางผู้เช่าค่อยเดินไปขั้นตอนของการร้องเรียนต่อไป 

⭐️ ปรึกษาทนายเบื้องต้นฟรี ง่ายๆผ่านทาง Free Q&A โดยไม่จำเป็นต้องระบุตัวตน

4. เคสที่พบเจอบ่อยและคำชี้แนะ

เคสที่ 1: ผู้ให้เช่าบอกว่า “ทุกหอก็คิดแบบนี้”

ประโยคนี้ฟังดูเหมือนเป็นมาตรฐาน แต่ผิดกฎหมาย เพราะกฎหมายบังคับให้คิดตามต้นทุนจริงเท่านั้น ไม่ใช่ตามธรรมเนียมหอพัก 

เคสที่ 2: ขู่ผู้เช่าว่าถ้าไปร้องเรียนจะเลิกให้เช่า

ผู้ให้เช่าไม่มีสิทธิบังคับแบบนี้ และหากยังข่มขู่เพิ่มเติมอาจเข้าข่ายเอาเปรียบผู้บริโภค 

เคสที่ 3: ค่าไฟฟ้าพุ่งเพราะแอร์รั่ว หรือคอมเพรสเซอร์เสีย 

กรณีนี้ต้องตรวจสอบก่อนว่าเสียจากอะไร ถ้าเป็นความเสียหายจากอุปกรณ์หอพัก ผู้ให้เช่าไม่ควรให้ผู้เช่ารับภาระค่าไฟส่วนเกิน แต่หากเป็นความเสียหายจากผู้เช่าเอง ผู้เช่าอาจต้องรับผิดชอบ แต่ยังสามารถขอตรวจสอบมิเตอร์เพื่อความแน่ใจได้ 

เคสที่ 4: ค่าน้ำพุ่งเพราะท่อใต้ดินรั่ว

กรณีนี้การประปามีโครงการช่วยลดค่าน้ำ หากพิสูจน์ได้ว่าผู้ใช้น้ำไม่ได้รู้ว่าท่อรั่ว และไม่ได้ใช้น้ำจริง 

💬 อ่านกระทู้คำตอบจากทนาย (Q&A) 

• Q: ผู้เช่าต่างชาติไม่จ่ายค่าเช่า ค่าไฟ ย้ายออกไม่แจ้ง
• Q: โดนพนักงานหอโกงเงินค่าไฟ

5. ข้อควรรู้เพิ่มเติม... ที่หลายคนไม่รู้

• มิเตอร์ไฟฟ้าและประปามีวันหมดอายุ ซึ่งหากหมดอายุแล้วไม่ได้เปลี่ยน อาจทำให้ค่าสูงผิดปกติได้ 
• ถ้าผู้อ่านเลขมิเตอร์ผิด ผู้บริโภคมีสิทธิให้แก้ไขย้อนหลัง 
• คดีคุ้มครองผู้บริโภคเป็นช่องทางที่คดีเร็ว ค่าใช้จ่ายต่ำ และไม่จำเป็นต้องมีทนาย 
• สคบ. มีสิทธิสั่งให้คืนเงินย้อนหลังได้หากพิสูจน์ว่าผู้ร้องถูกคิดเงินเกินจริงมาตลอด 

ส่งท้าย

ค่าน้ำค่าไฟที่โดนคิดเกินจริง ไม่ใช่แค่เรื่องตัวเลขบนบิล แต่เป็นเรื่องของความยุติธรรมในชีวิตประจำวันของเรา หลายครั้งคนเช่าหรือผู้ใช้บริการมักยอม เพราะคิดว่าเป็นเรื่องจุกจิก ไม่อยากมีปัญหากับเจ้าของหอหรือหน่วยงาน 

แต่ในความจริง กฎหมายถูกออกแบบมาเพื่อตั้งอยู่เคียงข้างผู้บริโภค ขอแค่เรากล้าที่จะใช้สิทธินั้น สิ่งที่สำคัญคือ อย่ามองว่าต้องเข้าใจกฎหมายเยอะ ถึงจะเรียกร้องได้ อย่าเพิ่งยอมรับค่าใช้จ่ายที่ไม่สมเหตุสมผล และอย่าปล่อยให้ธรรมเนียมหอพักมากลบสิทธิอันชอบธรรมของตัวเอง 

ขอแค่คุณรวบรวมหลักฐาน แล้วแจ้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ท้ายที่สุด การรู้สิทธิของตัวเองไม่ใช่เรื่องน่ากลัว แต่เป็นเครื่องมือให้เราอยู่ในสังคมได้อย่างมั่นใจมากขึ้น ไม่ถูกเอาเปรียบง่ายๆ และช่วยให้ผู้ประกอบการที่ดีทำธุรกิจได้อย่างถูกต้องตามกติกา

หลายๆ คนอาจมองว่าเรื่องค่าน้ำค่าไฟเป็นเรื่องเล็กน้อย ไม่อยากมีปัญหากับหอพัก หรือคิดว่าคงต้องยอม แต่จริงๆแล้วเรื่องนี้เกี่ยวกับความเป็นธรรม และสิทธิขั้นพื้นฐานของผู้บริโภค เพราะกฎหมายออกแบบมาเพื่อให้คุณได้รับการปกป้อง ไม่ว่าคุณจะเป็นผู้เช่าในหอพัก 2,500 บาท หรือเป็นเจ้าของบ้านหลังใหญ่ ทุกคนมีสิทธิได้รับ

การคิดค่าน้ำค่าไฟอย่างถูกต้องตามจริง ถ้าบิลของผู้ใช้งานพุ่งสูงผิดปกติ ถ้าถูกคิดค่าไฟหน่วยละ 10 บาท ถ้าค่าน้ำแพงแบบไม่เข้าท่า คุณมีสิทธิร้องเรียน แก้ไข หรือขอเงินคืนได้ ไม่ต้องเกรงกลัวว่าจะไม่ได้รับความเป็นธรรม เพียงแค่รู้ไว้ว่ากฎหมายคุ้มครองอยู่ข้างคุณ และคุณมีสิทธิเต็มร้อยที่จะได้มันมาอย่างถูกต้อง 

⭐️ กำลังเผชิญกับปัญหา ค่าน้ำ ค่าไฟ แพงเกินจริง? ปรึกษาทนายผู้เชี่ยวชาญ ได้ง่ายๆผ่านทางเว็บไซต์ของเรา